Gran (herb szlachecki)

Ten artykuł dotyczy herbu szlacheckiego. Zobacz też: Gran.

Herb Gran

Gran (Gran-Czapiewski, Czapiewski odmienny) – kaszubski herb szlachecki, według Przemysława Pragerta odmiana herbu Czapiewski.

Opis herbu[edytuj | edytuj kod]

Opis z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego^[1]:

W polu błękitnym lew złoty, wspięty, trzymający takiż półksiężyc z twarzą; nad nim pięć takichż gwiazd w półokrąg. Klejnotu, hełmu, korony i labrów brak.

Według Przemysława Pragerta księżyc powinien być w lewo, tak jak w herbie Czapiewski, ale opis u Żernickiego, mówi o księżycu w prawo.

Najwcześniejsze wzmianki[edytuj | edytuj kod]

Wymieniany przez Emiliana Szeligę-Żernickiego (Die polnischen Stamwappen, Der polnische Adel) oraz przez Cramera (Geschichte der Lande Lauenberg und Bütow).

Rodzina Czapiewskich[edytuj | edytuj kod]

Osobny artykuł: Czapiewski.

Herbowni[edytuj | edytuj kod]

Czapiewski (Czapienski, Czapiewsky, Czapiński). Rodzina używała też licznych przydomków: Gran (Gron, Grzona, Grzanka), Jajeczek, Prusak (Pruszak), Wnuk, Złosz, Janta, Paszk, Ranoch (Renoch), Rumel, Samek (Zamek), Stosz (Wstosz), Ukleja, Wojan (Wojen), Żłop, Żuroch.

Ten konkretny herb miał wedle Żernickiego przysługiwać rodzinie o przydomku Gran. Tej samej rodzinie Żernicki przypisywał także Drzewicę. Natomiast według polskich autorów, rodzina ta używała herbu Jastrzębiec (Borkowski, Boniecki).

Nieznany Czapiewski posłużył się pieczęcią z herbem Czapiewski. Jantowie używali herbu Janta vel Białk (Żernicki). Pruszakowie i Żurochowie mieli używać herbu Leliwa, bądź jej odmiany (Czapiewski II). Pruszakom przypisywano też herb Pielesz. Zachowały się odciski pieczęci z herbami Wnuk-Czapiewskich i Złoszcz-Czapiewskich. Ci ostatni mieli, razem z Żłop-Czapiewskimi, posługiwać się Brochwiczem III, albo Ostoją. Żurochom przypisywano też herb Sas i Czapiewski III. Ponadto, Czapiewscy z poznańskiego, nie wiadomo czy spokrewnieni z kaszubskimi, używali Pomiana.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Przemysław Pragert: Herbarz rodzin kaszubskich. T. 2. Gdańsk: BiT, 2007, s. 33-37, 215-219. ISBN 978-83-924425-9-2.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Alfred Znamierowski, Paweł Dudziński: Wielka księga heraldyki. Warszawa: Świat Książki, 2008, s. 104–108. ISBN 978-83-247-0100-1.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Herb Gran z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla

Herby szlacheckie w Polsce

C – F

C	Carducci Carmignano Casanova Cetis Cetnar Cetner Hrabia Chai Chalecki Chamier Chamier II Chamier III Chamier IV Charczowski Hrabia Charis Charyton Chaudoir Chełmowski Chłędowski-Pfaffenhoffen Chłusowicz Chmieliński Chocimirski Chodkiewicz Chołoniewski Hrabia Chomąto Choryński Chośnicki Chroniewski Chróścieski Chrynicki Chunowski Chyliński Chynowski Cielątkowa Cielepała Cieleski Ciemiński III Cieńcewicz Cieszyca Cietrzew Cietrzew II Ciężosił Cimerman Ciołek Ciołek II Ciołek odmienny Ciołek Torelli Cios Cisewski Cisiewski Clodt Cyngiel Cypser Cyremberg Czapiewski Czapiewski II Czapiewski III Czapla Czapliński II Czapski Czarliński Czarliński III Czarnecki Czarnicki Czarnowron Czarnowski Czarnowski III Czartoryski Czarzyna Czasza Czechowicz Czechowski Czeki Czerniecki Czirson Czirson II Czudnochowski Czyszyński Czyż
D	Dalibór Dangel Dangiel Dangiel II Daniel Danowicz Dantyszek Dargolewski Darguż Daszkiewicz Dąb Dąb II Dąbrowa Dąbrowo-Korab Dąbrowski de Laurans de Laveau Deboli Deciusz Dembiński Hrabia Demiński Demryc Desier Deskur Deszpot Dębicki Hrabia Dębicz Dębnik Dębno Dęboróg Dęboróg II Dolaczko Doliniański Dołęga Dołęga odmienny Domaros Dorzyn Dost Dote Drogosław II Drohojowski Hrabia Druck Drużyłowski Drużyna Dryja Dryja IV Drzewica Dubieński Dubrowski Dudicz Dulski Baron Dułak Dułak II Dułak III Dułak IV Dyakowski Dybowski Dymsza Działosza Działyński Dzianott Dziboni Dzieduszycki Hrabia Dziejosław
E	Eberc Eberhard Ebert Einberger Ejgird Engestrem Erbs Erkinian Essen
F	Fajerhak Falck Fanellis Farensbach Fargow Felden Felsztyński Ferber Ferdinando Figenau Fisz Fiszer III Fleming Fogelveder Foks Fontana Frangebarg Fredro Hrabia Frenkel Frentzel Freyhold Frycz Fryze Fuchs Fuengirola

G – J

G	Gadon Gaier Ganske Garczyński Garczyński II Hrabia Garczyński III Gardani Gącz Gąska Genderych Geometer Gersztorf Geszaw Gierczyński Gierlach Gierszt Ginwiłł Girk Girski Giza Giza II Glaubicz Gliński Gliszczyński Gliszczyński III Gliszczyński IV Gliszczyński V Gliszczyński VII Glotz Głosków Główczewski Główczewski II Główczewski III Głuchowski Gnadkowski Gniazdowa Gnieszawa Gniewiewski Gniewosz Gnoiński Godlewski Godula Goduszewski Godziemba Golejewski Golędzinowski Golski Gołembiowski Gołuchowski Gomoliński Goncz Goniecki Goniębicki Gorawin Gordon II Gorłowski Gorzeński Gosiewski Gosławski Gostkowski Gostkowski Baron Gostkowski Gostomski Gostomski II Gostomski III Goszyński Gowiński Gozdawa Gozdawa II Gozdawa IV Gozdawa odmienny Górecki Górka Góry Graban Grabie Grabowski III Grabowski IV Grabowski IX Hrabia Grabowski V Grabowski VI Grabowski VIII Hrabia Grabowski XI Graefe Graff Gralat Grammlich Gran Gransberger Grela II Gretz Gretz-Grecz Grisheim Grocholski Grocholski Hrabia Grodek Grodzicki Grodzicki Hrabia Gromadzki Gromiec Gródek-Grodecki Gruba II Gruba III Gruchała Grudziński Grudziński Hrabia Grunwalth Gruszczyński Gryf Gryf II Gryziewicz Gryzima Grzebin Grzębski Grzybowski Grzymała Gussmann Gut Gutag Gutakowski Guteter Gutowski Guzkowski Gwagnin Gwiazda Gwiazdowilk Gwiazdowski Gwiazdy Gwiaździcz Gyss
H	Haan Habich Hadziewicz Baron Hagen Hagenau Hagendorn Hatten Haubicki Hauke-Bosak Hejdebrand Hejdel Hejdenpol-Wrzospolski Hejdenstein Hejking Hejmer Hełm Henikstein Hening Hening III Heppener Herburt Herkulea Herman Herner Hertyk Hilburg Hilchen Hilgers Hoffman Hofner Hohenauer Hołobok Hołowiński Hołownia Hormuzaki Hornowski Hornowski II Horoch Baron Horowitz Horwat Hozyusz Hryniewiecki Huebner Hulewicz Hummitsch Humnicki Humnicki Hrabia Hun Husarzewski Husarzewski Hrabia Hutor Hutten-Czapski Huwald Huzing Hybener Hybryda
I	Iljak Ilmanowski Ilnicki Iwański Izabeliusz Izwolski
J	Jabłonowski Jabłonowski Hrabia Jabłonowski Książę Jabłoński Jackowicz Jacyna Jaczyński Jadunka Jaegerman Jakubowicz Jakubowski Baron Jakubowski Jakubowski Jakubowski Jakuszewski Janadar Janczewski Janicz Janina Janina odmienny Jankiewicz Janoreński Janowski Janowski II Janowski III Janulewicz Jaraczewski Hrabia Jark Jarocki Jaroczewski Jarosław Jarosz Jastrzębczyk Jastrzębiec Jastrzębiec IV Jaworski Baron Jaworski Jaworski Hrabia Jazgarek Jedlina Jelce II Jelce Jeleń Jeleń II Jeleński Jelita Jelita II Jelita III Jelski Jenonia Jerlicz Jerzmanowski Jerzysław Jeski Jeski II Jeski III Jezierski Hrabia Jezierza Jeziora Jeż Jeżewski Jędrzejewicz Jordan Juchnowski Judycki Junicki Junosza Junosza II Junosza III Junosza IV Juracha Jurgielewski Jurgiewicz Jurgiewicz Jurkiewicz Jurzyc Justimonti Juszyński Jutrzenka Jutrzenka II Juźwikiewicz

L – M

L	Labor Lachnicki Lachnit Lakowski Lamar Lanckoroński Hrabia Landsberg Larysza VII Larzak Laski Laudański Lausson Lazur Leczysław Ledóchowski Hrabia Legendorf Lelewel Leliwa Leliwa II Leliwa III Leliwa IV Leliwa V Leliwa VI Lemnicki Lenkiewicz Leo Lepieski Lerchenfeld Lesieniewicz Leski Leszczyc Leszczyński Lew I Lew II Lew III Lew IV Lew V Lew VI Lew VII Lew z Tarczą Lew Złoty Lewalt Lewart II Lewartowski Lewicki Lewicki Lewicki Hrabia Lewiecki Lgocki Lica Lichocki Lichtfus Lichtyan Lichtyan III Liczbiński Lidl Lill Limont Limożeńczyk Linda Linde Lindenowski Lingenau Linhardt Lipin Lipiński Lipiński II Lipiński III Lipiński IV Lipowski Lis Lis VII Lisewski Liskowski Liwingston Lizander Losa Lostin Lotaryńczyk Luberadzki Lubiatowski Lubicz Lubicz II Lubieniec Lubieniecki Hrabia Lubliniec Lubocki Lubomirski Książę Lubowla Lubowski Lureński Lutomski Lutostański Lutyński Luziański Luziński
Ł	Łabędzik Łabędziogrot Łabędź Łada IV Łagoda Łagoda II Łącki Łącki II Łącki III Hrabia Łączyński Łączyński Hrabia Łebiński Łebiński II Łękna Łęski Łętowski Łętowski IV Łoboda Łopot Łosiatyński Łosień Łosowicz Łoś Hrabia Łowczycki Łubieński Baron Łubieński Łubieński Hrabia Łuk Łukaszewicz Łukocz Łyszczyński Łyśniewski Łyżyński-Abramowicz
M	Maceńko Macewicz Macewicz II Mach Mach II Mach III Machajło Macharzyński Machna Machnicki Maltin Małachowski Hrabia Małszycki Mamleczewicz Manget Manikowski Manowarda Manuczy Marassé Marchesini Marcinkowski Marcińczyk Maricius Marischler Mark Markiewicz Marzęcki Masalski Masalski II Masalski IV Masalski Książę III Maskewicz Massow Maszalski Matijewicz Maty Mauthner Mazewski Mazurkowicz Mądrostki II Mąkierski Meck Meissner Męciński Męciński Hrabia Męk Mękarski Mianowski Miączyński Hrabia Michałowski Baron Michałowski Hrabia Michelson Mier Mier Hrabia Mierczyński Mierosławski Mieroszowski Hrabia Mierzejewski Mikan Milheim Miliński Milnheim Miłkowski Miłkowski II Miłowicz Miłydar Miłżecki Minasowicz Minbułatowicz Minkowski Mirecki Młodecki Młodkowski Młotek Mniszech Mniszech Hrabia Mniszek Hrabia Mocarski Modłkowski Modrzewski Modrzewski II Modzela Mogila II Mogilnicki Mogiła Mogiła II Monkiewicz II Montelupi Montowt Mora Morawicki Morawski galicyjski Morawski Morozewicz Morski Hrabia Morsztyn Hrabia Mortęski Mossakowski Mostowski Hrabia Moszczeński Hrabia Moszewski Moszyński Moszyński Hrabia Mowczan Mroczek Mroczek Mścigniew Mściszewski II Mściszowski Muchla Munkenbenk Murdelio Muryson Myślikowski Mytkowicz

N – P

N	Na Kaskach Nabiałek Nabram Nadzieja Nagórski Nagroda Nalewka Nałęcz Nałęcz II Nałęcz III Nałęcz IV Nałęcz V Namiot Napiwon Narutowicz Nas Natalis Natarcz Nawarski Neborowski Nechay Nechwedkowicz Nenneke Neodik Nesterowicz Nestorowicz Neuhauser Newlin Nibszyc Nicz Nicze Nieczaj Nieczuja Dembińskich Nieczuja Nieczuja Pruska Nieczuła Niedźwiedź Biały Niedźwiedź Czarny Niekrasz Niemyski Niemyski Baron Niesobia Niewiadomski Niezgoda Nikorowicz Noga Nonnart Nosadyni Nowina Nowa Nowosielecki Nycz
O	Ocetkiewicz Ochabski Ochocki Ochtzim Odachowski Oderski Odonel Odrowąs Odrowąż Odrowąż II Odrowski Odsiecz Ogończyk Ogończyk II Okulicz Okuń Okwietko Orlik Orlikowski Orłosław Orzeł Piastowski Osęki Osiecimski Osiecimski-Hutten-Czapski Osipowski Oskierka Osowski Ossoliński Hrabia Ossoliński Książę Ossoria Ossowski Ostaszewski Ostermann Ostoja Ostoja II Ostoja Pruska Ostojczyk Ostrogski Ostromiecz Ostroróg Hrabia Ostroróg II Ostroróg-Zawistowski Ostrowski Hrabia Ostrowski III Oszyk Oteniowski Otocki Otroszczenko Owada
P	Pałkowski Pałubicki Pałubicki Baron Pałubicki V Pałuki Pancer Paraski Paraski II Parys Hrabia Paschalski Pastorius Paszk Paszk II Paszkiewicz Paw Pawelc Pawęza Pawiniec Pawłowski II Pawłowski III Pawłowski IV Pawłowski V Pawłowski VI Hrabia Pawołocki Pawsza Pażątka Pażątka III Pelikan Pelken Pełka Pernigotti Pernus Perot Pętkowski Piątkowski Piechowski Piechowski II Piecza Pielesz Pielgrzym Pielgrzymy Pierścień Pierzcha Piestnik Pietrasiewicz Pietrzycki Pietrzyniec Pietyrog Pięciopiór Piękoski Pilawa Piliński Piłsudski Pindzewski Piniński Hrabia Pinkas Pinocki Piotroch Piotrowicz Piotrowicz Piotrowski Pióra Strusie Piórosław Pirawski Pisański Plater Plater II Plenchow Pleszkowski Plochentz Plon Pluskiewicz Pluszczewski Płażek Płochnicki Płomioła Płoński Płużyca Pniejna Pobędzie Pobłocki Pobłocki II Pobóg Pobóg II Pobóg III Poddany Podgórski Podhajecki Podhorski Podjaski Podjaski III Podkowa Podkowa II Podkowa III Podkowa IV Podmichalski Pogonia II Pogoń Litewska Pogoń Litewska Książęca Pogoń Ruska Pogorski Pohl Poklat Poklitar Poletyka Poletyło Hrabia Policzyński Politkowski Poliwczyński Poll Połonicki Połota Połowiecki Połuchowski Pomian Pomian II Ponętowski Poniatowski Książę Poniński Hrabia Poniński Książę Ponyrko Popławski Poraj Poraj Jasieńczyk Porębski Poronia Portanty Porwik Porwiński Posadowski Potulicki Poturgi Potworowski Powaby Powolny Powszyński Poziomkiewicz Pół Orła Półjednorożec Półkozic Półświat Późniak Prawość Praznorski Prądzyński Prądzyński II Prądzyński III Prążewski Preiss Prejten Prek Priesfield Proboszczowski Prokopowicz Promnicz Proszyński Protasowicz Prowana Prozor Prunkul Prus Prus II Prus II d Prus III Przebendowski Przebendowski Hrabia Przebój Przeginia Przemęcki Przemysłomierz Przeremberski Przerembski Hrabia Przerowa Przestrzał Przeworski Przewoski Przeździecki Przosna Przosna II Przybylski Przychocki Baron Przyjaciel Przyjeski Przykorwin Przysługa Przytarski Przywidzki Pskowczyk Psojecki Puchała Puciata Pudłowski Pudwels Pupart Pupka Pusch Puzyna Pypka Pyrys

R – Ś

R	Racki Raczkowski Raczkowski Raczyński Radanowicz-Hartmann Radański Radecki Radoszyński Radwan Radwan V Radwan VIII Radyński Radzic Radzic II Radzicki Rakoczy Rakowski Ramm Ramułt Ramułt II Rarog Rarowski Ras Rastawiecki Baron Raszyc Raszyniec Ratułt Rau Rauter Rawicz Rawicz II Rdułtowski Redko Regawski Regman Reichard Reisewitz Baron Reisewitz Hrabia Reiss Rejżewski Rek Rekowski Rekowski II Rekowski III Rekowski IV Rekowski IX Rekowski V Rekowski VI Rekowski VII Rekowski VIII Rekowski X Rekowski XI Rekowski XII Reksin Rembowski Rembowski II Rembowski III Remer Renard Renne Repka Reptowski Rewoliński Rey Hrabia Rezwic Ręka II Rękomiecz Rękopiór Ringemuth Riokur Roch III Roch IV Rochcicki Rodacki Rodzianko Rogala Rogale Rogaliński Hrabia Rogenbuk Rokowiec Rola Roląsław Romaszkan Romer Romer Hrabia Ronikier Rosbierski Rosen Roskau Rostok II Rostworowski Rosyniec Rotenhof Rotermund Rozłoniewski Rozmiar Rozstocki Rozwadowski Hrabia Różopiór Różycki Różyński Książę Różyński-Manger Rusin Rusk Ruslejski Rusowicz Russocki Hrabia Rustejko Ruściński Rutenberg Rutkowski Rutkowski II Rutowski Ryc Ryc II Rycerzosław Rychliński Rychter Rycz Ryczgorski Rydezel Rydger Rydger III Rydygier Rydynger Rydzyński Rydzyński Hrabia Rygeman Ryk Ryks Rymer Ryp Rysiewicz Ryś Rywocki Ryx Rzeczycki Rzesiński Rzewuski Hrabia Rzędzicz
S	Saława Sambor Samojłowicz Sampławski Samson Samson odmienny Sandrecki Sapucho Sarbski Sarnowski Sartawski Sartorius Sas Sas II Sas III Sas Pruski Sasulicz Sawa Sawaniewski Schelking Schiling Schiller Schinbuhr Schindler Schlichting Schlieffen Schmid Schouppe Schrappfer Schüller Schütz Schweinichen Schymberg Scypio Seck Secymiński Seeling Seffler Seidler Sejfert Selasiński Seredkiewicz Serny Sertz Sędzimir Sędziwój Sieniawski Sienicki Sieniuta Siennicki Sierakowski Sierakowski Hrabia Sierawski Sieroszewski Sierpy Siestrzeńcewicz Sigert Sikorski Sikorski II Sikorski III Sikorski IV Sikorski V Simolin Sinczekowicz Singer Sistowski Skarbomierz Skirmunt Skoczowski Skop Słomiński Słoń Słońce Słowieński Słownik Słuczanowski Sobolewski Sobotka Sobotowski Solecki Solfa Solski Sołomerecki Sołtan Sołtan IV Spiczak Spieczyński Spławski Sprengel Springenburg Standeiski Stankar Stara Strzała Staropis Starostka Starykoń Starzeński Staszkiewicz Staszkiewicz II Staszkiewicz III Stebnicki Stefan Stegmański Stepanowicz Sternberg Sterpiński Stojanowicz Stojentin Stojeński Stokalski Straż Strażnicki Strącz Strobicz Strocki Stroic Strojnowski Strugi Strzała V Strzała VI Strzała XI Strzała Złamana Strzałka Strzałkowski Stupaczewski Sturtzen Stwoliński Stylarski Styp II Suchekomnaty Suchekomnaty III Sulicki II Sulima Suliski Sułkowski Suryn Suszyński Sutkiewicz Sutocki Swarozynski Sylm Symolin Syrok Syrokomla Syrokomla II Szaleski Szaława Szampach Szaniawski Szantyr Szantyr Szarliński Szauman-Szumski Szawłowski Szczaplina Szczepański Szczerbic Szczęski Szczytyński Szedzieński Szeliga Szeliski Szembek Szembek Hrabia Szeps Szeptycki Szerenos Szorc Szorfas Szpado-Koł Szpady Szpęgawski Szpot Szramczenko Szreniawa Sztembart Szulc Szulc II Szweykowski Szydłowski Szydłowski rosyjski Szymkowicz Szymonowicz Szymonowicz Baron
Ś	Ślepowron Świeńczyc Świerczek Świnka Świstelnicki Świszczewski

T – Ż

T	Tabęcki Tabor Taczała Taczanowski Tada Tada II Tada III Talski Tanata Tański Tarak Tarma Tarmen Tarmolin Tarnawa Tarnawiecki Taylor Tchórzowski Tchórzowski Tekurzewski Telatycki Tepfer Terpiłowski Tesmar Tesmar II Tesmer Tessen Tettmayer Tępa Podkowa Tojpin Tokarski Toloczkowicz Tołoczko Topiczewski Topór Topór odmienny Torczyłło Traczobron Tragurio Traubenberg Trąby Trebnicki Trebnitz Trecki Tresler Trestka Trojanowski Trojański Trojnicki Truchanow Trupia Głowa Trusiewicz Trybel Tryncza Tryumf Tryzna Trzaska Trzcieński Trzciniec Trzebiński Trzeciak Trzecieski Trzesiewski Trzy Buławy Trzy Gwiazdy Trzy Kawki Trzy Kotwice Trzy Tarcze Trzy Wilki Trzywdar Trzywdar II Tuwszowicz Twardost Twardzicki Tyba
U	Ukołow Ulanicki Ulina Ulrich Uruski Ustarbowski Uszacki Utratowski
V	Vogesack Voigt
W	Wadkowski Wadwicz Waga Wakowski Waksman Walbach Walczewski Waldstein Walentino Walewski Wańkowicz II Wapiński Warkocz Warkowski Warnia Warnsdorf Warzewski Watlewski Wąborkowski Wąglikowski Wąż Wąż II Wąż VI Wczele Wdzięczność Wejher Wenda Went Wenturelli Werden Werona Weselini Wesierski Wesoła Weyss Wędrychowski Węgier Węgierski Węgrzynowicz Węsierski Węsierski IV Węsierski VI Węsierski VII Wichert Wichulski Wicken Wicon Wiczliński Widejko Widły Wiecki Wiekowicz Wieliczkowski Wielistowski Wielkołucki Wielopolski Wielorad Wieniawa Wierność Wieruszowa Wierzbna Wierzchowski Wierzejewski Wiesiołowski Wieże Wilczewski Wiśniewski Wiśniewski Hrabia Wiśniewski Witk Witk II Witk III Witk IV Witk V Witkowski Własnosił Włocki Włoszek Wnuk Wnuk Wnuk-Czapiewski Wobeser Woda Wodanowski Wodoradzki Wodzicki Wodzicki Hrabia Wojna Wojniłowicz Wojniłowicz II Wojno Wojnowski Wolski Wolszlegier Wołczyński Wołha Wołkowyski Wołłowicz Wołodkowicz Wołoszynowski Wonson Worcell Woronowicz Woropaj Wostrowski Wroński Wrycza Wukry Wussow Wydra Wyhowski Wysocki Wyssogota
Z	Zabawa Zadora Zagajewski Zagłoba Zakobielski Zakrzewski galicyjski Zakrzewski Zamecki Zamłyński Zamorski Zanelli Zanke Zańkowski Zapędowski Zarecki Zaremba Zarzecki Zarzycki Zastrow Zasulicz Zatajony Miesiąc Zatajony Miesiąc II Zawada Zawadzki Zawadzki Zaworowicz Zbaraski Zbigniewicz Zbiświcz Zboiński Zeydel Zęby Zgoda Zieleński Zieloński Ziemiałkowski Ziemięcki Zienkowicz Zientarski Zinke Zinten Ziwny Złosz Złota Goleń Złotowłos Złotowski Zmiącki Znin Zoll
Ż	Żaba Żaliński Żaliński II Żaliński III Żalski Żarowski Żądłowski Żebrowski Żebrowski-Frącz Żelaziński Żeleński Żelewski Żelewski II Żelewski III Żelewski IV Żelewski V Żelewski VI Żelsławski Żeromski Żeromski Żmuda Żmuda II Żmuda III Żmudzki Żukowski Żukowski małorosyjski Żychcki Żychliński Życiński Żyliński

Heraldyka

Herby	szlachecki mieszczański chłopski własny państwowy miejski korporacji fantazyjne mówiący
Elementy herbu	tarcza herbowa godło (figury heraldyczne, mobilia herbowe) klejnot herbowy zawój (tortillon) korona heraldyczna korona rangowa hełm heraldyczny labry płaszcz heraldyczny trzymacze heraldyczne podpory heraldyczne postument heraldyczny order herbowy dewiza herbowa zawołanie
Oznaki godności	świeckie kościelne
Inne	herbarz rola herbowa herold blazonowanie szrafowanie tynktura krzyż heraldyczny totem kamon
Heraldyka według kraju	heraldyka angielska heraldyka francuska (heraldyka napoleońska) heraldyka polska (heraldyka kaszubska) heraldyka szkocka heraldyka japońska