Grzegorz z Tours
| ||
| biskup | ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 30 listopada 538 Clermont-Ferrand | |
| Data śmierci | 17 listopada (lub 17 grudnia) 594 | |
| Czczony przez | Kościół katolicki | |
| Wspomnienie | 17 listopada (kat.) 17/30 listopada (praw.) | |
Grzegorz z Tours, właśc. Jerzy Florentyn z łac. Georgius Florentius (ur. 30 listopada 538 w Arverni w okolicach dzisiejszego Clermont-Ferrand[1], zm. 17 listopada[a] 594 roku w Tours) – prawnuk św. Grzegorza z Langres[b], pierwszy historyk Franków, biskup Tours od 573 roku i święty Kościoła katolickiego.
Spis treści
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Grzegorz pochodził z gallorzymskiej rodziny arystokratycznej. Jego ojciec zmarł wcześnie i młody Grzegorz został oddany pod opiekę swego stryja Galla biskupa w Clermont. Pod jego opieką przyjął święcenia diakonatu (563) i udał się na pielgrzymkę do grobu św. Marcina, gdzie zgodnie z tradycją miał zostać uzdrowiony. W roku 573 został wybrany na biskupa diecezji w Tours, przyjmując imię Grzegorz (ku czci pradziadka), gdzie pozostał do śmierci.
Dzieła[edytuj | edytuj kod]
Jego najważniejszym dziełem są „Historie” w 10 księgach, powszechnie znane pod błędnym tytułem Historia Franków (Historia Francorum). Wbrew intencjom Grzegorza jego dzieło zostało potraktowane przez potomnych jako twórczość historiograficzna i przyniosło mu miano ojca dziejopisarstwa francuskiego. Zamiarem Grzegorza nie było przekazanie historii Franków. Zasadniczymi motywami, którymi kierował się Grzegorz w swojej twórczości literackiej, była chęć przekazania pewnych zasad moralnych organizujących społeczeństwo chrześcijańskie, poprzez podanie przykładów (historii) zaczerpniętych z jego doświadczenia lub z tradycji. Dla współczesnego historyka „Historie” Grzegorza są olbrzymią kopalnią wiedzy o społeczeństwie merowińskim w VI wieku.
Oprócz tego znany jest z kilku utworów hagiograficznych, z których nie wszystkie się zachowały. Szczególną uwagę poświęcił św. Julianowi i św. Marcinowi, którego relikwie spoczywały w Tours.
Wbrew rozpowszechnionemu poglądowi przypisującemu mu posługiwanie się zwulgaryzowaną łaciną, posługiwał się wprawdzie łaciną odbiegającą od norm klasycznych[2], ale niepoddającą się panującym wówczas tendencjom „barbaryzującym”. Do wyrobienia mu złej reputacji pod tym względem przyczynili się późniejsi kopiści jego dzieł i ich koślawa łacina.
Dzień obchodów[edytuj | edytuj kod]
Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 17 listopada obok św. Grzegorza Cudotwórcy.
Wyznawcy prawosławia wspominają Świętego 17/30 listopada[c], tj. 30 listopada według kalendarza gregoriańskiego[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- kult świętych
- modlitwa za wstawiennictwem świętego
- patrystyka
- święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wielka Encyklopedia PWN podaje 17 grudnia.
- ↑ Georgius/Jerzy (syn św. Grzegorza z Langres oraz brat św. Tetryka) i jego żona Leokardia byli dziadkami Grzegorza z Tours; za źródłem: Ascent of the Saints (Autorzy Brian Daniel Starr) (ang.).
- ↑ Podwójne datowanie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Grzegorz z Tours. W: Wielka Encyklopedia PWN. T. 10: gazy cieplarniane – guna. Warszawa: PWN, 2002, s. 530. ISBN 83-01-13673-1. (pol.)
- ↑ W dziele De gloria Confessorum (O chwale wyznawców) pisze o sobie: Nie umiem nic poza znakami alfabetu (Urania : miesięcznik Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii 1987 s. 43 - 44).
- ↑ 17. November – Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
Wydania dzieł Grzegorza z Tours[edytuj | edytuj kod]
- Gregorii Turonensis Historiarum Libri X. Bruno Krusch, Wilhelm Levison (ed.). Hannover: Monumenta Germaniae Historica, 1951, seria: Scriptores rerum Merovingicarum. T.1, P.1. [dostęp 2015-06-26]. (łac.) Historii Franków.
Tłumaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Grzegorz z Tours: Historie. Historia Franków. Kazimierz Liman (tł.), Teofil Richter (tł.), Dariusz Andrzej Sikorski (wst., opr., kom.). Kraków: Tyniec. Wydawnictwo Benedyktynów, 2002. ISBN 83-7354-037-7.
Literatura[edytuj | edytuj kod]
- Praca zbiorowa Historia powszechna Tom 7 Od upadku cesarstwa rzymskiego do ekspansji islamu. Karol Wielki, Mediaset Group SA, 2007, s. 83, ISBN 978-84-9819-814-0.
- Święty Grzegorz z Tours, biskup na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 31.10.2010]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- dokładny życiorys Grzegorza z Tours w Catholic Encyclopedia (ang.)
- History of the Franks tekst źródłowy (ang.)
- S. Georgii Florentii Gregorii Turonensis Episcopi liber ineditus De cursu stellarum ratio – wyd. elektroniczne (Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa)
