Henryk Ostaszewski

Henryk Ostaszewski
Data i miejsce urodzenia	20 maja 1892 ; Lwów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	25 marca 1957 ; Grenoble, Francja
	Wojewoda białostocki
Okres	od 22 grudnia 1937 (od 9 listopada 1937 p.o.); do 17 września 1939 (funkcję wykonywał do 10 września 1939)
Poprzednik	Stefan Kirtiklis
Następca	Okupacja ZSRR, funkcja zlikwidowana
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Henryk Kazimierz Ostaszewski (ur. 20 maja 1892 we Lwowie, zm. 25 marca 1957 w Grenoble we Francji) – polski prawnik, urzędnik państwowy II Rzeczypospolitej, wojewoda białostocki.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Stanisława i Henryki Ostaszewskich. Ukończył gimnazjum we Lwowie. Był absolwentem Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Był kolejno wicestarostą w Piotrkowie (1922–1924) i w Kaliszu (1924–1927), starostą w Łęczycy (1927–1931) i w Kaliszu (1931–1937) oraz wojewodą białostockim (1937–1939)

We wspomnieniach „Requiem dla ziemiaństwa” pamiętnikarz Mieczysław Jałowiecki (1876–1963) humorystycznie opisał jak Henryk Ostaszewski salwował się ucieczką w czasie rozruchów robotniczych, do jakich doszło w lutym 1926 w Kaliszu. Gdy „rozagitowany tłum", jak pisze Jałowiecki, wtargnął do magistratu miasta, „pan Ostoja-Ostaszewski, […] mimo mocnego utykania na prawą nogę, z niezrozumiałą dla śmiertelnika zręcznością wyskoczył przez okno sali posiedzeń na gzyms pierwszego piętra. […] Zebrani na placu entuzjastycznymi okrzykami powitali ten śmiały wyczyn pana starosty i od tego czasu zmieniono przydomek Ostoja na Gzyms i pana Henryka nazywano Gzyms-Ostaszewski.”^[1]

We wrześniu 1937 premier Sławoj-Składkowski powierzył mu pełnienie obowiązków wojewody białostockiego. W grudniu Rada Ministrów przyjęła wniosek o mianowanie go wojewodą, a 7 stycznia 1938 nominację podpisał prezydent Ignacy Mościcki.

Równolegle z Ostaszewskim nominacje na wojewodów otrzymali: Jerzy Tramecourt na wojewodę lubelskiego, Tomasz Malicki na wojewodę tarnopolskiego i Józef Tymiński na wojewodę krakowskiego.^[2]

Gdy po serii nominacji nowych wojewodów pewna dama zarzuciła w senacie premierowi i ministrowi spraw wewnętrznych Składkowskiemu, że „niektórzy wojewodowie spadają z nieba”, premier odparł jej: „Jest to powiedziane bardzo obrazowo. Mianowałem pięciu wojewodów i chciałbym, aby pani była łaskawa wskazać, który z nich 'spadł z nieba'. [...] wojewoda białostocki Ostaszewski był długoletnim starostą kaliskim i ze starosty właśnie awansował na wojewodę.”^[3]

Na stanowisku wojewody Ostaszewski postawił na szybki rozwój zapóźnionej gospodarczo Białostocczyzny. Ogłosił 4-letni plan radiofonizacji szkół, gdyż jedynie co szósta placówka edukacyjna na Białostocczyźnie miała odbiornik radiowy. Planu tego nie zdążył jednak zrealizować z powodu wybuchu wojny.

Po ataku hitlerowskich Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 wydał zarządzenie o rozpoczęciu częściowej ewakuacji urzędów i instytucji państwowych z Białegostoku. Dnia 10 września 1939, wobec pogarszającej się sytuacji na froncie, wydał dalsze zarządzenia ewakuacyjne i w nocy z 10 na 11 września opuścił Białystok.

Wyemigrował do Francji. Zmarł w Grenoble 25 marca 1957. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu Św. Rocha.

Jako 32-letni wicestarosta kaliski zakochał się w młodszej o pięć lat urzędniczce starostwa kaliskiego, Amelii Haake, z którą ożenił się 16 sierpnia 1924. Jego żona zmarła 24 maja 1969 i została pochowana na cmentarzu ewangelickim w Kaliszu.^[4]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)^[5]
Złoty Krzyż Zasługi (9 listopada 1931)^[6]
Odznaka Honorowa Polskiego Czerwonego Krzyża II stopnia

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Biogram Henryka Ostaszewskiego w Polskim Słowniku Biograficznym

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Mieczysław Jałowiecki: Requiem dla ziemiaństwa. Warszawa: Czytelnik, 2005, s. 40, 45, 60. ISBN 83-07-03009-9.
↑ „Nowy Kurier” 8 stycznia 1938, s. 2: Mianowanie wojewodów lubelskiego, tarnopolskiego, białostockiego i krakowskiego
↑ Gazeta administracji i policji państwowej, Ministerstwo spraw wewnętrznych, t.20, 1938 r., s. 213
↑ https://metryki.genealodzy.pl/
↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie państwowej”.
↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi na polu administracji państwowej i polu pracy społecznej”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Polski Słownik Biograficzny. T. 24, z. 3. Warszawa-Kraków: PAN, 1979, s. 455-456. ISBN 83-04-00148-9.
Słownik biograficzny Wielkopolski Południowo-Wschodniej - ziemi kaliskiej, t.3. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2007, s. 307. ISBN 978-83-85638-73-5.
Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej. Kalisz: BGW, 1994. ISBN 83-7066-569-1.

[1] Mieczysław Jałowiecki: Requiem dla ziemiaństwa. Warszawa: Czytelnik, 2005, s. 40, 45, 60. ISBN 83-07-03009-9.

[2] „Nowy Kurier” 8 stycznia 1938, s. 2: Mianowanie wojewodów lubelskiego, tarnopolskiego, białostockiego i krakowskiego

[3] Gazeta administracji i policji państwowej, Ministerstwo spraw wewnętrznych, t.20, 1938 r., s. 213

[4] ttps://metryki.genealodzy.pl/

[5] M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie państwowej”.

[6] M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi na polu administracji państwowej i polu pracy społecznej”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]