Mieczysław Jałowiecki

Mieczysław Pieriejasławski-Jałowiecki (ur. 2 grudnia 1876 w majątku Syłgudyszki na Auksztocie, zm. w 1962 pod Londynem) – polski ziemianin, agronom, dyplomata, delegat Rządu Polskiego w Gdańsku (1919-1920).

Życiorys

Syn generała Bolesława Jałowieckiego i Anieli z Witkiewiczów (najmłodszej siostry Stanisława Witkiewicza, rodzonej ciotki Witkacego).

Żonaty dwukrotnie: 30 czerwca 1910 z Julią Elżbietą Anną z Wańkowiczów – z tego małżeństwa urodził się syn Andrzej (1912-1944) i córka Krystyna Maria (ur. 1914), oraz 5 sierpnia 1922 z Zofią Anielą Marią z Romockich primo voto Wyganowską.

Nauka i studia

Początkowo edukowany był przez domowych nauczycieli. Następnie, od 1885, uczęszczał do szkoły angielskiej, którą zorganizowała dla swoich dzieci kolonia brytyjska w Petersburgu. W 1887 został przyjęty do Liceum Cesarskiego w Petersburgu (ros. Царскосельский лице́й Императорский Александровский лицей), na wydział konsularno-ekonomiczny. Szkołę tę (do której uczęszczał m.in. Aleksander Puszkin) ukończył z odznaczeniem, uzyskując dyplom kandydata nauk ekonomicznych.

Następnie od 1895 studiował na Politechnice w Rydze na wydziale chemicznym i agronomicznym. Uczelnię ukończył z odznaczeniem uzyskując dyplom agronoma. Podczas studiów został przyjęty do polskiej korporacji akademickiej Arkonia. W 1898 odbył półroczną służbę wojskową w Pułku Konnych Grenadierów Gwardii, którą zakończył egzaminem na stopień chorążego. Roczną praktykę zawodową odbył na farmie rolniczej Peterhof pod Rygą, a następnie w Niemczech, w majątku Klein Spiegel na Pomorzu Szczecińskim. Dalsze studia kontynuował na Uniwersytecie w Halle (Saale) a następnie Uniwersytecie w Bonn, gdzie przez kilkanaście miesięcy przygotowywał pracę doktorską z uprawy i melioracji torfów.

Praca zawodowa i społeczna

W latach 1903-1918 był m.in. radcą Ministerstwa Rolnictwa w Petersburgu, konsulem do spraw rolnictwa Rosji w Niemczech, dyrektorem Towarzystwa Akcyjnego Północnego Rosyjskiego Handlu Zewnętrznego, dyrektorem Towarzystwa Rosyjsko-Bałtyckiego, członkiem Wileńskiego Banku Ziemskiego, członkiem Rady Rosyjsko-Angielskiej Izby Handlowej, członkiem Wydziału Żeglugi Morskiej Centralnego Komitetu Przemysłowego w Petersburgu, marszałkiem szlachty powiatu święciańskiego. W czasie I wojny światowej zwolniony z czynnej służby wojskowej, został jednak powołany do służby jako urzędnik cywilny. Służbę w sztabie generalnym Rosji zakończył w randze pułkownika służby sztabowej cywilnej. Był również właścicielem ziemskim w majątkach Syłgudyszki i Otulany na Litwie oraz, w okresie międzywojennym, w majątku Kamień w Wielkopolsce. W czasie II wojny światowej polityk i działacz społeczny na emigracji w Anglii.

Autor wspomnień o swojej pracy w dyplomacji II RP oraz o dziejach ziemiaństwa polskiego. Autor licznych prac na temat gospodarki rolnej. Poliglota; znał w mowie i piśmie oprócz ojczystego język rosyjski, angielski, francuski, niemiecki, litewski i słabiej szwedzki.

Dzięki staraniom Mieczysława Jałowieckiego została wykupiona działka na terenie Westerplatte. Na tym terenie została ulokowana Wojskowa Składnica Tranzytowa (Westerplatte).

Dzieła.

• Some Facts about Poland By Major Macdonald Jałowiecki, Londyn 1944, Free Europe, s.20, seria: Free Europe Pamphlet No 6.
• Ameryka Południowa bez Brazylii, Londyn 1946.
• Afryka Południowa. Warunki życia i pracy, oprac. Londyn 1946, nakł. Oddział Szkolnictwa Zawodowego Sztabu Głównego, s.116.
• Uprawa szczegółowa roślin gospodarskich, Londyn 1946, nakł. Oddział Szkolnictwa Zawodowego Sztabu Głównego s.191.
• Przewodnik rolniczy angielsko-polski w sześciu częściach, Londyn 1946, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, s. 2,206. Maszynopis powielany - tekst także w języku angielskim.
• Dawne Wilno i ludzie zapomniani, Londyn 1955, Wydawnictwo Klubu Londyńskiego Społeczności Akademickiej Uniwersytetu Stefana Batorego, s.16.
• Wizerunki dworów polskich, wyd. na emigracji. Zbiór 1500 akwarel autorstwa Mieczysława Jałowieckiego.
• Wspomnienia, raporty i sprawozdania z Gdańska (1919-1920) wstęp i opracowanie Zbigniewa Machalińskiego, Gdańsk "Marpress" 1995.
• Na skraju imperium, Warszawa Czytelnik 2000, wybór i układ tekstu Michał Jałowiecki.
• Gaudeamus - Szkice z lat minionych, Warszawa 2002, Biblioteka Arkonii.
• Wolne Miasto, Warszawa Czytelnik 2002, wybór i układ tekstu Michał Jałowiecki.
• Requiem dla ziemiaństwa, Warszawa Czytelnik 2003, wybór i układ tekstu Michał Jałowiecki.
• „Na skraju Imperium i inne wspomnienia, Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, Warszawa, 2014, wybór i układ tekstu Michał Jałowiecki; (tom zawiera pozycje uprzednio wydane: Na skraju imperium, Wolne Miasto, Requiem dla ziemiaństwa).

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1924)