Huanansaurus
| Huanansaurus | |||
| Lü et al., 2015 | |||
| Okres istnienia: kampan–mastrycht | |||
_holotype_skull_01.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| (bez rangi) | celurozaury | ||
| (bez rangi) | maniraptory | ||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Huanansaurus | ||
| Gatunki | |||
| |||
Huanansaurus – rodzaj wymarłego dinozaura, niewielkiego teropoda z grupy owiraptorozaurów i rodziny Oviraptoridae, zamieszkującego kredową Azję[1].
Nowe skamieniałości znaleziono na południu Chin, w prowincji Jiangxi, na terenie prefektury miejskiej Ganzhou, w okolicy stacji kolejowej Ganzhou. Znajdują się tam późnokredowe (kampan-mastrycht) skały formacji Nanxiong. Znalezione kości przypominały skamieniałości Citipati[1], znalezionego w Mongolii przedstawiciela dinozaurów drapieżnych z rodziny Oviraptoridae[2]. Podobnie jak u wspomnianego celurozaura, nowy okaz cechował się opadającymi potylicą i kością kwadratową. Okno nadskroniowe, okrągłe w kształcie, ustępowało rozmiarem oknu skroniowemu dolnemu. Z kolei grzbietowy brzeg kości zębowej ponad otworem żuchwowym wykazywał silną wklęsłość. Zbadawszy kości, paleontolodzy zaliczyli je do owiraptorozaurów i owiraptorów. Czyni to ich znalezisko kolejnym przedstawicielem tej grupy z okolicy Ganzhou i już szóstym ze skał formacji Nanxiong, a czwartym z Nanxiong w Ganzhou. Owiraptorozaury stanowiły grupę kredowych maniraptorów o pokrytym piórami ciele, wyróżniające się budową czaszki i kości kulszowej, poza pierwotnymi formami bezzębne. Wcześniej w Ganzhou znaleziono czterech ich przedstawicieli[1]: opisanego w 2010 Banji[3], kreowanego w 2013 po wykupie kości od handlarza Ganzhousaurus[4] oraz opisane w tym samym roku Jiangxisaurus[5] i Nankangia[6], nie wspominając już o wielu innych znaleziskach z tego rejonu, jak jaja i zarodki[7] oraz inne dinozaury z grupy zauropodów (Gannansaurus[8]) i teropodów (Qianzhousaurus[9]) czy jaszczurki[1].
Pomimo podobieństwa do Citipati nowy okaz wykazywał jednak pewne odrębne cechy. W rezultacie okaz skatalogowany jako HGM41HIII-0443, pozostający pod opieką Muzeum Geologicznego Henan w Zhengzhou ustanowiono holotypem nowego rodzaju dinozaura. Badacze nadali mu nazwę rodzajową Huanansaurus. Odnosi się ona do miejsca wydobycia skamieniałości. Huanan bierze źródłosłów z języka chińskiego (transkrypcja hanyu pinyin), oznaczając w nim południowe Chiny. Lü et al. nie tłumaczą drugiego członu nazwy saurus[1], występującego w nazwach wieku innych dinozaurów, jak Ganzhousaurus. Bierze się z greckiego sauros i oznacza jaszczura[4]. W obrębie rodzaju paleontolodzy wyróżnili pojedynczy gatunek, któremu nadali nazwę Huanansaurus ganzhouensis. Ponownie odnieśli się tutaj do miejsca znalezienia okazu typowego[1].
Przeprowadzona analiza filogenetyczna potwierdziła przynależność do owiptorozaurów, Oviraptoridae i podrodziny Oviraptorinae, na najbliższych krewnych Huanansaurus wskazując Citipati i nienazwany jeszcze takson z Zamyn khondt[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Junchang Lü, Hanyong Pu, Yoshitsugu Kobayashi, Li Xu, Huali Chang, Yuhua Shang, Di Liu, Yuong-Nam Lee, Martin Kundrát i Caizhi Shen. A new oviraptorid dinosaur (Dinosauria: Oviraptorosauria) from the Late Cretaceous of southern China and its paleobiogeographical implications. „Scientific Reports”. 5, Numer artykułu: 11490, 2015. DOI: 10.1038/srep11490. PMID: 26133245. PMCID: PMC4489096. (ang.).
- ↑ James M. Clark, Mark A. Norell i Rinchen Barsbold, Two new oviraptorids (Theropoda: Oviraptorosauria), Upper Cretaceous Djadokhta Formation, Ukhaa Tolgod, Mongolia, „Journal of Vertebrate Paleontology”, 2, 21, 2001, s. 209-213, JSTOR: 20061948 (ang.).
- ↑ Xing Xu i Feng-Lu Han. A new oviraptorid dinosaur (Theropoda: Oviraptorosauria) from the Upper Cretaceous of China. „Vertebrata PalAsiatica”. 48 (1), s. 11–18, 2010. DOI: 10.19615/j.cnki.1000-3118.2010.01.002. (ang.).
- ↑ a b Shuo Wang i inni, A new oviraptorid (Dinosauria: Theropoda) from the Upper Cretaceous of southern China, „Zootaxa”, 3640 (2), 2013, s. 242–257, DOI: 10.11646/zootaxa.3640.2.7, PMID: 26000415 (ang.).
- ↑ Xuefang Wei, Hanyong Pu, Li Xu, Di Liu i Junchang Lü. A new oviraptorid dinosaur (Theropoda: Oviraptorosauria) from the Late Cretaceous of Jiangxi Province, southern China. „Acta Geologica Sinica (English Edition)”. 87 (4), s. 899–904, 2013. DOI: 10.1111/1755-6724.12098. (ang.).
- ↑ Junchang Lü, Laiping Yi, Hui Zhong i Xuefang Wei. A new oviraptorosaur (Dinosauria: Oviraptorosauria) from the Late Cretaceous of southern China and its paleoecological implications. „PLoS ONE”. 8(11): e80557, 2013. DOI: 10.1371/journal.pone.0080557. PMID: 24312233. PMCID: PMC3842309. (ang.).
- ↑ Shao Z. F. i inni, Dinosaur embryonic remains from intact eggs from late Cretaceous of southern China, „Geol. Bull. China”, 33, s. 941–948 [dostęp 2014-01-01] (ang.).
- ↑ Junchang Lü, Laiping Yi, Hui Zhong i Xuefang Wei. A new somphospondylan sauropod (Dinosauria, Titanosauriformes) from the Late Cretaceous of Ganzhou, Jiangxi Province of southern China. „Acta Geologica Sinica (English Edition)”. 87 (3), s. 678–685, 2013. DOI: 10.1111/1755-6724.12079. (ang.).
- ↑ Junchang Lü, Laiping Yi, Stephen L. Brusatte, Ling Yang, Hua Li i Liu Chen. A new clade of Asian late Cretaceous long-snouted tyrannosaurids. „Nature Communications”. 5, Numer artykułu: 3788, 2014. DOI: 10.1038/ncomms4788. PMID: 24807588. (ang.).
| Infrarzędy dinozaurów | |
|---|---|
| Era dinozaurów | |
| Dyscypliny powiązane |
