Ilf i Pietrow
Ilja Ilf (Ilja Arnoldowicz Feinsilberg lub ros. Илья Арнольдович Ильф, 1897-1937) i Jewgienij Pietrow (Jewgienij Pietrowicz Katajew lub ros. Евгений Петрович Петров, 1902-1942) – dwaj radzieccy autorzy prozy lat 20. i 30. XX wieku. Większość swoich tekstów pisali razem i prawie zawsze są określani jako "Ilf i Pietrow". Pochodzili z Odessy.
Duet ten był prawdopodobnie najpopularniejszymi pisarzami satyrycznymi w okresie sowieckim[1], przedstawicielami "szkoły odeskiej" pisarzy humorystów[2] i jednymi z najwybitniejszych, głównie żydowskich odessitów (rodowitych mieszkańców Odessy), którzy przenieśli się do pracy w stolicy ZSRR po zniesieniu ograniczeń dotyczących pobytu Żydów w Strefie Osiedlenia[3][4].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]Ilf i Petrov zyskali rozgłos dzięki dwóm powieściom satyrycznym : Dwanaście krzeseł (1928) i jej kontynuacja, Złote cielę (1931). Oba teksty łączy postać głównego bohatera, Ostapa Bendera, oszusta poszukującego nieuchwytnych bogactw. Obie książki śledzą wyczyny Bendera i jego współpracowników poszukujących skarbu we współczesnej sowieckiej rzeczywistości. Zostały one napisane i są osadzone w stosunkowo liberalnej erze w historii Związku Radzieckiego, Nowej Polityce Ekonomicznej lat dwudziestych. Główni bohaterowie generalnie unikają kontaktu z pozornie pobłażliwymi organami ścigania. Podkreślana jest ich pozycja poza zorganizowanym, nastawionym na cel, produktywnym społeczeństwem radzieckim. Daje to również autorom wygodną platformę, z której mogą przyglądać się temu społeczeństwu i naśmiewać się z jego mniej atrakcyjnych i mniej socjalistycznych aspektów. Są to jedne z najczęściej czytanych i cytowanych książek w kulturze rosyjskiej. Dwanaście krzeseł zostało zaadaptowanych na około dwadzieścia filmów; w Związku Radzieckim (przez Leonida Gajdaja i Marka Zacharowa), w Stanach Zjednoczonych (w szczególności przez Mela Brooksa) i w innych krajach.
Od końca lat dwudziestych do 1937 roku współautorzy napisali kilka sztuk teatralnych i scenariuszy filmowych, a także wiele humorystycznych opowiadań i artykułów satyrycznych w czasopismach "Chudak", "30 days", "Krokodił" i "Ogoniok" oraz w gazetach "Pravda" i "Litieraturnaja gazieta". W pierwszych latach wspólnej twórczości Ilf i Pietrow publikowali swoje opowiadania i satyry pod parodystycznymi pseudonimami: Tołstojewski (złożony z nazwisk pisarzy Tołstoja i Dostojewskiego), Don Busilio (od Don Basilio, postaci z opery Cyrulik sewilski, i rosyjskiego czasownika busa - skandal, hałas), Zimny filozof i inne.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Christine Rydel , Russian prose writers between the world wars, 2003, OCLC 941455049 (ang.).
- ↑ Charles Sabatos , Crossing the “Exaggerated Boundaries” of Black Sea Culture: Turkish Themes in the Work of Odessa Natives Ilf and Petrov, „New Perspectives on Turkey”, 24, 2001, s. 83–104, DOI: 10.1017/S0896634600003502, ISSN 0896-6346 [dostęp 2024-03-09] (ang.).
- ↑ Jarrod Tanny , City of rogues and schnorrers: Russia's Jews and the myth of old Odessa, Bloomington: Indiana University Press, 2011, ISBN 978-0-253-22328-9, OCLC 663954283 [dostęp 2024-03-09] .
- ↑ Mayhill C. Fowler , Beau monde on empire's edge: state and stage in Soviet Ukraine, wyd. Reprinted in paperback, Toronto Buffalo London: University of Toronto Press, 2023, ISBN 978-1-4875-1343-6 [dostęp 2024-03-09] .
- ISNI: 0000000121235608
- VIAF: 22143414
- LCCN: n50031589
- GND: 11870866X
- NDL: 00444205
- LIBRIS: nl0238m64lpfckf
- BnF: 119081889
- SUDOC: 026930153
- SBN: CFIV087241
- NLA: 35967530
- NKC: jn19981001519
- BNE: XX1010718
- NTA: 070582394
- BIBSYS: 90075820
- CiNii: DA03376829
- Open Library: OL4281817A, OL4508704A, OL2197124A
- PLWABN: 9810700624705606
- NUKAT: n94005022
- J9U: 987007280449105171
- PTBNP: 1009206
- LNB: 000034582
- NSK: 000059789
- ΕΒΕ: 171624, 91029
- KRNLK: KAC201401612
- ISNI: 0000000368643902, 0000000368643910, 0000000121386318, 000000036864389X
- VIAF: 71396114
- LCCN: n84168667
- GND: 118740393
- NDL: 00452642
- LIBRIS: gdsvr2s004hqr80
- BnF: 11919449p
- SUDOC: 027069141
- SBN: CFIV087243
- NLA: 35419681
- NKC: jn20000710470
- RSL: 000083675
- BNE: XX1117785
- NTA: 071000763
- BIBSYS: 90257572
- CiNii: DA0337683X
- Open Library: OL1046213A
- PLWABN: 9810700624905606
- NUKAT: n97030872
- J9U: 987007298339305171
- PTBNP: 1009207
- CANTIC: a10932689
- LNB: 000034593
- NSK: 000059790
- CONOR: 13907811
- ΕΒΕ: 171625
- KRNLK: KAC201401613