Ingvar Kamprad
| ||
 Ingvar Kamprad (2010) | ||
| Data i miejsce urodzenia | 30 marca 1926 Pjätteryd, gmina Älmhult | |
| Data i miejsce śmierci | 27 stycznia 2018 Liatorp, gmina Älmhult | |
| Zawód, zajęcie | przedsiębiorca | |
| Majątek | 3,3 mld USD (marzec 2013) | |
| Małżeństwo | Margaretha (zm. 12 grudnia 2011) | |
| Dzieci | synowie: Peter, Jonas i Matthias; córka: Annika Kihlbom | |
Feodor Ingvar Kamprad (ur. 30 marca 1926 w Pjätteryd, w gminie Älmhult, zm. 27 stycznia 2018[1] w Liatorp, w gminie Älmhult[2]) – szwedzki przemysłowiec, założyciel i wieloletni prezes IKEA.
W 2013 roku Forbes szacował jego majątek na 3,3 mld USD[3]. Do 2010 roku był najbogatszym Szwedem z majątkiem ok. 23 mld USD, ale swoje akcje przetransferował do fundacji i swoich synów[4].
4 października 2013 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie[5].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem Feodora Kamprada (1893–1984) i Berty, z d. Nilsson (1903–1956). Rodzina jego ojca pochodziła z Niemiec, skąd w 1896 wyemigrowała do Szwecji. Wychował się na rodzinnej farmie Elmtaryd, w parafii Agunnaryd, w Smalandii. Majątek Elmtaryd zakupił w 1894 dziadek Ingvara ze strony ojca, Achim Kamprad (zm. 1897), który wraz z żoną i dwoma synami osiedlił się tam dwa lata później. Według Thomasa Sjöberga, autora wydanej w 1998 roku książki biograficznej Ingvar Kamprad och hans IKEA: En svensk saga, matka Achima Kamprada była kuzynką Paula von Hindenburga (prezydenta Rzeszy Niemieckiej w latach 1925–1934)[6].
Swój biznes rozpoczął już jako mały chłopiec, sprzedając zapałki, które sam rozwoził okolicznym mieszkańcom na rowerze; z czasem rozszerzył asortyment m.in. o nasiona, ołówki i długopisy oraz ozdoby choinkowe. Mając 17 lat, w 1943 założył przedsiębiorstwo IKEA (nazwa powstała jako akronim od wyrazów: Ingvar, Kamprad, Elmataryd, Agunnaryd)[7].
Od 1976 mieszkał w Lozannie w Szwajcarii, jednak cały czas podkreślał swój patriotyzm i oddanie Szwecji. W 2013 postanowił wrócić do Szwecji[8]. Kamprad miał też związki z Polską, gdzie jak sam mawiał zaczął się też jego alkoholizm. Jego związki z Polską zaczęły się po tym jak szwedzka branża meblarska na początku lat 60. rozpoczęła bojkot jego przedsiębiorstwa za obniżanie cen[9]. Wtedy to postanowił nawiązać współpracę z polskimi przedsiębiorstwami. Kamprad swoje pierwsze zamówienie w Polsce złożył w styczniu 1961 roku w Zakładach Mebli Giętych w Radomsku i dotyczyło między innymi 500 sztuk krzeseł Ögla wytwarzanych z giętego drewna bukowego. Krzesło to cztery lata później w teście magazynu „Allt i Hemmet” zostało uznane za wizytówkę jakości przedsiębiorstwa. Jeszcze w tym samym roku Ingvar Kamprad wraz z projektantami mebli IKEA odwiedził targi poznańskie. W kolejnym roku zamówił w Famegu 20 tys. sztuk tego typu krzeseł. Do roku 2010 wartość zamówień przedsiębiorstwa IKEA w Polsce wzrosła do około 6 mld zł[10].
W 1994 została ujawniona faszystowska przeszłość Kamprada, kiedy po śmierci szwedzkiego działacza faszystowskiego, Pera Engdhala, zostały upublicznione jego prywatne listy. Wynikało z nich iż Kamprad dołączył do profaszystowskiego ruchu Nysvenska Rörelsen w 1942 roku, w wieku 16 lat, gdzie zajmował się zbieraniem funduszy oraz rekrutacją do grupy nowych członków nie później aż do września 1945 roku. Kiedy Kamprad opuścił grupę nie wiadomo, jednakże przyjaźnił się z Engdhalem aż do wczesnych lat 50[11].
Poza pamiątkowym zegarem i krzesłem po matce praktycznie całe umeblowanie jego domu pochodzi z Ikei[12]. Kamprad znany był ze skromnego i oszczędnego trybu życia. W Szwajcarii mieszkał w skromnym domu, jadał na stołówce, jeździł wiekowym Volvo, latał samolotami rejsowymi[13]. Jako menedżer był oskarżany o unikanie opodatkowania, także prywatnie osiedlając się w Szwajcarii, tworząc rozbudowaną sieć spółek, holdingów i fundacji. Większość majątku sieci IKEA należy do zarejestrowanej w Holandii fundacji Stichting INGKA (od 1982) i holdingu INGKA – sklepy i fabryki oraz działającej w Liechtensteinie fundacji Interogo (1989) i holdingu Inter IKEA – franczyza i znaki towarowe[14]. Agencja Bloomberg szacowała jego majątek na ponad 40 mld USD w 2014 (9. w rankingu)[15]. W 2014 roku Ingvara wraz z trójką synów uznano za najbogatszych „Szwajcarów” z łącznym majątkiem wartym 42 mld CHF[16]. Oficjalnie przeszedł na emeryturę w 2013 w wieku 87 lat[17].
W 2014 r. przeprowadził się na stałe do Szwecji, skąd wyjechał w 1974 roku do Danii, a potem do Szwajcarii[18].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ikeas grundare Ingvar Kamprad är död, „Expressen” [dostęp 2018-01-28] (szw.).
- ↑ Vännen: Kamprad kom aldrig över fruns död, „Expressen” [dostęp 2018-02-25] (szw.).
- ↑ Ingvar Kamprad & family (ang.). forbes.com. [dostęp 2013-03-21].
- ↑ #11 Ingvar Kamprad & family. Forbes, 3.10.10.
- ↑ Doktorzy honoris causa Akademii Leona Koźmińskiego. oficjalna strona ALK
- ↑ Thomas Sjöberg Ingvar Kamprad och hans IKEA: En svensk saga rozdział 3
- ↑ Grzegorz Micuła: Szwecja. Bielsko-Biała: Pascal, 2012, s. 31, seria: Przewodnik ilustrowany. ISBN 978-83-7513-993-8.Sprawdź autora:1.
- ↑ Ingvar Kamprad wrócił do Szwecji.
- ↑ Tomasz Walat. Przemeblowanie. „Polityka”, s. 110-111, 2009-09-26 (pol.). [dostęp 2010-01-17].
- ↑ DI: Co właściciel Ikea kupił w Polsce w 1961 r. (pol.). Puls Biznesu, 2011-01-20. [dostęp 2018-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-28)].
- ↑ Karl N. Alvar Nilsson: Svensk överklass och högerextremism under 1900-talet. Sztokholm: Federativs, 2000, s. 155-156. ISBN 91-86474-34-0.
- ↑ Założyciel IKEA targuje się z przekupkami (pol.). platine.pl. [dostęp 2017-11-24].
- ↑ Invar Kamprad – to największy skąpiec na świecie.
- ↑ Dzięki fundacji Ikea unikała płacenia podatków.
- ↑ Ingvar Kamprad bloomberg.com
- ↑ Kampradowie najbogatszymi Szwajcarami.
- ↑ Założyciel sieci Ikea odchodzi na emeryturę. Zastąpi go najmłodszy syn.
- ↑ Zmarł Ingvar Kamprad – założyciel sieci sklepów z meblami IKEA (pol.). [dostęp 2018-01-31].