Iłłarion Woroncow-Daszkow
 1905 | |
 generał kawalerii
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Iłłarion Iwanowicz Woroncow-Daszkow |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
27 maja 1837 |
| Data i miejsce śmierci |
15 stycznia 1916 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1856–1897, 1905–1915 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
Lejb-Gwardyjski Konny Pułk, |
| Główne wojny i bitwy |
wojna kaukaska |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Namiestnik Kaukazu | |
| Okres |
od 26 lutego 1905 |
| Poprzednik |
przywrócenie funkcji |
| Następca | |
Iłłarion Iwanowicz Woroncow-Daszkow (ur. 15 maja?/27 maja 1837 w Petersburgu, zm. 15 stycznia 1916 w Ałupce) – rosyjski działacz państwowy i wojskowy, generał.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Młodość i wczesna działalność
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z rodu szlacheckiego, jednego z najbogatszych w Rosji. Jego ojciec Iwan Woroncow-Daszkow był członkiem Rady Państwa, matka, Aleksandra Kiriłłowna, wywodziła się ze znakomitej rodziny Naryszkinów. W młodości spotykała się z Puszkinem, a wiersze poświęcili jej Michaił Lermontow i Nikołaj Niekrasow. Iłłarion Iwanowicz Woroncow-Daszkow odebrał edukację na poziomie podstawowym i średnim w domu, zaś w 1855 rozpoczął studia na Uniwersytecie Moskiewskim. Przerwał jednak naukę i ochotniczo zaciągnął się do wojska, by wziąć udział w wojnie krymskiej. Następnie jako kornet udał się na Kaukaz, gdzie brał udział w tłumieniu powstania Szamila. Za odwagę został odznaczony i awansowany do stopnia rotmistrza, a następnie został adiutantem cesarzewicza Aleksandra Aleksandrowicza[1].
W 1865 brał udział w wojnie w Turkiestanie, która zakończyła się wcieleniem do Rosji emiratu Buchary. Jako dowódca kolumny szturmowej osobiście zajął twierdze Ura-Tiube i Dżyzak. Po wojnie awansował na stopień generała-majora i został asystentem wojskowego gubernatora Turkiestanu, wykazał się zdolnościami administracyjnymi. Po roku pracy w Turkiestanie wrócił do Petersburga i został komendantem pułku huzarów lejbgwardii. Następnie został szefem sztabu korpusu gwardii. W wojnie rosyjsko-tureckiej w latach 1877–1878 dowodził oddziałem, który oficjalnie znajdował się pod osobistą komendą następcy tronu. Walczył w kilku starciach, jednak w czasie walk pod Plewną zachorował i wyjechał z Bułgarii na leczenie. Z powodu przedłużającej się choroby pozostawał do końca dekady w rodzinnym majątku[1].
Minister dworu
[edytuj | edytuj kod]Iłłarion Woroncow-Daszkow nie sprzyjał reformom cara Aleksandra II. Po jego śmierci w zamachu w 1881 i wstąpieniu na tron Aleksandra III Woroncow-Daszkow, jako osobisty przyjaciel nowego władcy, został szefem jego osobistej ochrony[1]. Był jednym z inicjatorów powstania i pierwszym przywódcą Świętej Drużyny. W sierpniu 1882, po ostatecznym zdławieniu ruchu rewolucyjnego związanego z Narodną Wolą, objął stanowisko ministra dworu. Członkiem Świętej Drużyny był do jej rozwiązania w końcu tego samego roku[2]. Należał do głównych architektów polityki narodowościowej Aleksandra III. W 1890 mianowany generałem kawalerii. Z ministerstwa odszedł po tragedii na Chodynce w 1896. Pozostał członkiem Rady Państwa, jednak de facto wycofał się z aktywnej działalności publicznej[1]. Był jednym z zamożnych właścicieli ziemskich w Rosji (posiadał, wspólnie z żoną, 485 tys. dziesięcin), jak również właścicielem kilku fabryk[1].
Namiestnik Kaukazu
[edytuj | edytuj kod]
W lutym 1905 został wyznaczony na namiestnika Kaukazu. Stało się to w okresie szczególnego nasilenia ruchów rewolucyjnych, strajków i protestów chłopskich, jakie ogarnęły cały region[3]. W celu powstrzymania rozwijających się protestów wydał deklarację o reformach planowanych przez rząd. Jego zapowiedzi spotkały się jednak z niechęcią ze strony gruzińskich działaczy niepodległościowych[3]. Równocześnie zdecydowanie zwalczał ruchy antycarskie[1]. W ramach programu reform zlikwidował ostatnie ślady poddaństwa chłopów, zdjął sekwestr z majątku Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego, zwalczał korupcję wśród urzędników, rozpoczął program budowy linii kolejowych na Kaukazie[1]. W znaczącym stopniu przyczynił się do gospodarczego rozwoju Kaukazu[1]. W polityce narodowościowej faworyzował Ormian kosztem Azerów (muzułmanów)[4].
W listopadzie 1914, w związku z włączeniem się Turcji do I wojny światowej po stronie Państw Centralnych, gen. Iłłarion Woroncow-Daszkow stanął na czele nowo utworzonego frontu kaukaskiego[5]. We wrześniu roku następnego z powodu podeszłego wieku odszedł z urzędu[1]. Nie oznaczało to odejścia przez administrację rosyjską od polityki ograniczania praw muzułmanów[6]. Zmarł rok później[1].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Żonaty z Jelizawietą zd. Szuwałową (1867)[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k Воронцов-Дашков Илларион Иванович.
- ↑ Bazylow L.: Dzieje Rosji. 1801-1917. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977, s. 372.
- ↑ a b Baranowski B., Baranowski K.: Historia Gruzji. Warszawa, Wrocław: 1987, s. 192. ISBN 83-04-02345-8.
- ↑ Tadeusz Świętochowski: Azerbejdżan. Warszawa: TRIO, 2006, s. 49. ISBN 83-7436-037-2.
- ↑ Bazylow L.: Dzieje Rosji. 1801-1917. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977, s. 616–617.
- ↑ P. Kwiatkiewicz: Przemiany polityczne w Azerbejdżanie. Od republiki radzieckiej do współczesnego państwa. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2013, s. 49–50. ISBN 978-83-7780-532-9.