Józef Tunguz-Zawiślak

Józef Tunguz-Zawiślak
	pułkownik
Data i miejsce urodzenia	18 października 1890 ; Łowicz
Data i miejsce śmierci	30 czerwca 1961 ; Chicago
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie ; Armia Krajowa
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	84 Pułk Strzelców Poleskich
Stanowiska	dowódca pułku piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa,; wojna polsko-bolszewicka,; II wojna światowa
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Tunguz-Zawiślak (ur. 18 października 1890 w Łowiczu, zm. 30 czerwca 1961 w Chicago^[1]) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, inwalida wojenny, Komendant Główny Związku Strzeleckiego (1938–1939).

Życiorys

Urodził się 18 października 1890 w Łowiczu, w rodzinie Józefa i Katarzyny ze Stelmaciaków^[2]. W 1912 roku wstąpił do Polskich Drużyn Strzeleckich. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. Był oficerem 5 pułku piechoty Legionów. W lipcu 1916 roku został ranny w bitwie pod Kostiuchnówką i dostał się do rosyjskiej niewoli. Po powrocie z niewoli, od kwietnia 1917 roku przebywał jako inwalida w szpitalu Czerwonego Krzyża w Pradze. W czasie wojny z bolszewikami sprawował funkcję szefa sztabu i równocześnie pełnił obowiązki dowódcy ochotniczych oddziałów białoruskich (od maja 1920 do maja 1921 roku w Słonimiu, Baranowiczach i w Łodzi). Od maja do września 1921 roku kierował Podkomisją Mińsko-Nieświeską Mieszanej Komisji Granicznej na Wschodzie^[3].

W latach 20. XX wieku pełnił służbę w 28 pułku piechoty w Łodzi na stanowiskach kwatermistrza, dowódcy batalionu i oficera przysposobienia wojskowego. 23 grudnia 1926 roku został przesunięty na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[4]. 21 stycznia 1930 roku został przeniesiony do 84 pułku strzelców poleskich w Pińsku na stanowisko dowódcy pułku^[5]. Od 7 lipca 1938^[6] do 1939 roku był komendantem głównym Związku Strzeleckiego. Od 1943 roku służył jako oficer w KG AK. 9 września 1944 roku, w czasie powstania warszawskiego, objął dowództwo Zgrupowania „Kuba-Sosna” po ciężko rannym mjr. Gustawie Billewiczu ps. „Sosna”. Trafił do niewoli niemieckiej. Przebywał m.in. w obozie w Bad Schwartau k. Lubeki. Obóz wyzwoliły wojska amerykańskie. Płk. Tunguz-Zawiślak zgodnie z zasadą starszeństwa objął komendę w obozie od płk. Edwarda Pfeiffera „Radwana”. Po zakończeniu wojny pozostał na Zachodzie. Przez kilka lat mieszkał w Lubece, aby ostatecznie od 1956 roku osiedlić się w USA. Przez kilka lat pełnił funkcję Prezesa Związku Legionistów i Piłsudczyków w USA.

Awanse

porucznik – 2 VII 1915
kapitan – ?
major – zweryfikowany 3 V 1922 ze starszeństwem z dniem 1 VI 1919
podpułkownik – 3 V 1926 ze starszeństwem z dniem 1 VII 1925 i 7 lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty
pułkownik – 10 XII 1931 ze starszeństwem z dniem 1 I 1932 i 13 lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 6672
Krzyż Niepodległości (20 stycznia 1931)^[7]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[8]^[9]
Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
Złoty Krzyż Zasługi (16 marca 1928)^[10]
Srebrny Krzyż Zasługi
Odznaka pamiątkowa I Brygady Legionów Polskich
Odznaka oficerska 28 Pułku Strzelców Kaniowskich

Zobacz też

Białoruska Komisja Wojskowa

Przypisy

↑ data śmierci. [dostęp 2017-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-29)].
↑ Powstańcze Biogramy - Józef Tunguz-Zawiślak [online], www.1944.pl [dostęp 2022-05-18] (pol.).
↑ Jerzy Kochanowski: Od Dźwiny do Dniestru. Działalność Mieszanej Komisji Granicznej na Wschodzie 1921-1922. bazhum.muzhp.pl. [dostęp 2019-01-31].
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 23 grudnia 1926 roku, s. 450.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 8.
↑ Nowy komendant głównego Związku Strzeleckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 157 z 15 lipca 1938.
↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej”.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 402.
↑ M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 88 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 8.
Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 192, 345.
Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 44, 166.
Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 19, 612.
Elżbieta Młynarska-Kondrat, Zespół akt Związku Strzeleckiego 1919–1939, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej nr 17, Warszawa 1994.

[1] ta śmierci. [dostęp 2017-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-29)].

[2] Powstańcze Biogramy - Józef Tunguz-Zawiślak [online], www.1944.pl [dostęp 2022-05-18] (pol.).

[3] Jerzy Kochanowski: Od Dźwiny do Dniestru. Działalność Mieszanej Komisji Granicznej na Wschodzie 1921-1922. bazhum.muzhp.pl. [dostęp 2019-01-31].

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_54_z_23_grudnia_1926_roku,_s._450-4] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 23 grudnia 1926 roku, s. 450.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_1_z_21_stycznia_1930_roku,_s._8-5] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 8.

[6] Nowy komendant głównego Związku Strzeleckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 157 z 15 lipca 1938.

[7] M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[8] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej”.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_15_z_11_listopada_1928_roku,_s._402-9] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 402.

[10] M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 88 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]