Języki salisz

Języki salisz

Obszar	zachodnia Kanada, północno-zachodnie Stany Zjednoczone
Kody rodziny językowej
ISO 639-5	sal
Glottolog	sali1255
Występowanie
Zasięg języków salisz w Ameryce Płn. przed kolonizacją europejską
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unicode.

Języki salisz (ang. Salish) – grupa języków używanych przez Indian w zachodniej Kanadzie i północno-zachodnich Stanach Zjednoczonych. Większość języków z tej grupy jest zagrożona przez ekspansję języka angielskiego. Posługują się nimi głównie starsi ludzie, niektóre języki zna tylko kilka osób.

Charakterystyka

Języki salisz reprezentują typ aglutynacyjny. Charakteryzują się również dużą liczbą zbitek spółgłoskowych. Możliwe są całe zdania złożone z samych tylko spółgłosek, jak np. xłp̓x̣ʷłtłpłłskʷc̓ (wym. [xɬpʼχʷɬtɬpɬːskʷʦʼ]), co oznacza w języku nuxálk „on miał krzak jeżyny”.

Niektóre języki z rodziny salisz, jak lushootseed znad Zatoki Pugeta nie mają w ogóle nosówek, co jest wielką rzadkością w językach świata.

Inną ciekawą właściwością jest struktura zdania. Podmiot wyrażany jest przez rzeczownik w dopełniaczu, a dopełnienie – przez rzeczownik w mianowniku.

Klasyfikacja

Nie wiadomo, czy języki salisz są spokrewnione z innymi językami Indian. Najbardziej prawdopodobne jest pokrewieństwo z językiem kutenai, a także – według Edwarda Sapira – z językami wakaskimi i czimakuan.

Podział

• gałąź bella coola
  • nuxálk (Bella Coola)

• gałąź centralna
  • Grupa A
    • tillamook (Hutyéyu)
  • Grupa B
    • komox
    • halkomelem
    • klallam (Clallam, Nəxʷsƛ̕ay̕əmúcən)
    • lushootseed (Puget Salish, Skagit-Nisqually)
    • saanicz (Northern Straights Salish)
    • nuksak
    • pentlacz
    • seczelt (Seshelt, Shashishalhem)
    • skokomisz (Twana)
    • squamish (Sḵwx̱wú7mesh)

• gałąź camosańska
  • cowlitz (Lower Cowlitz)
  • dolny czehalis
  • górny czehalis
  • quinault

• gałąź śródlądowa
  • grupa północna
    • st’át’imcets (Lillooet)
    • secwepemc (Shuswap, Secwepemctsín)
    • nlaka’pamux (Ntlakapmuk, Thompson)
  • grupa południowa
    • snczicu’umszcn (Cœur d’Alene)
    • Columbian (Columbia, Moses Columbia, Moses Columbian)
    • nsilxcín (Okanagan, Colville-Okanagan)
    • flathead (Spokane-Kalispel-Flathead)