Jan Nepomucen Szczurowski
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | |
| Lata aktywności |
1787–1839 |
Jan Nepomucen Szczurowski, także Ignacy[1][2][3] (ur. 16 maja 1771 w Pińczowie, zm. 30 października 1849 w Warszawie[1][2][3]) – polski śpiewak operowy (bas) i aktor teatralny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Michała i Franciszki Szczurowskich[1][2], miał trójkę rodzeństwa[2]. Podstawy edukacji odebrał w Pińczowie, następnie kształcił się u Franciszka Ksawerego Kratzera w Krakowie w szkole śpiewu księdza Wacława Sierakowskiego[1][2][3]. Debiutował w Krakowie w 1787 roku, w 1788 roku występował z zespołem Wojciecha Bogusławskiego w Dubnie[1][2][3]. Po powrocie do Krakowa był członkiem zespołu teatralnego Jacka Kluszewskiego[2]. W 1793 roku został zatrudniony jako basso buffo do zespołu Teatru Narodowego w Warszawie, na deskach którego zadebiutował rolą Paniotta we Fraskatance Giovanniego Paisiella[1][2][3]. W tym samym roku wystąpił jako Altamur w operze Antonia Salieriego Axur, król Ormus – pierwszej operze seria wystawionej w języku polskim[2][3]. 1 marca 1794 roku wystąpił w roli Bryndasa w prapremierowym przedstawieniu wodewilu Jana Stefaniego Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale[2][3]. W latach 1795–1799 występował w zespole Wojciecha Bogusławskiego we Lwowie[1][2][3], gdzie od 1797 roku był również członkiem zespołu austriackiego[1][2]. Grał na wiolonczeli na koncertach organizowanych przez Józefa Elsnera[2]. W 1798 roku poślubił aktorkę Joannę Gamalską[1][2].
W 1799 roku powrócił z zespołem Bogusławskiego do Teatru Narodowego w Warszawie, w którym występował aż do przejścia na emeryturę w 1839 roku, z przerwą w sezonie 1806/1807, kiedy to śpiewał we Lwowie, Dubnie, Kamieńcu Podolskim i Tulczynie[1][2][3]. Gościnnie występował w Kaliszu (1801, 1802–1805, 1808, 1809, 1811), Poznaniu (1800, 1808, 1809), Białymstoku (1808), Krakowie (1809) i Gdańsku (1811)[1][2][3]. Od 1813 do 1821 roku był akcjonariuszem spółki akcyjnej kierującej Teatrem Narodowym, powołanej przez Ludwika Osińskiego[1][2][3]. W 1833 roku kreował rolę Bartola w Cyruliku sewilskim Gioacchino Rossiniego podczas przedstawienia uświetniającego oddanie do użytku nowo wybudowanego gmachu Teatru Wielkiego w Warszawie[2][3]. W 1837 roku obchodził w tym teatrze jubileusz 50-lecia pracy artystycznej[2][3].
W 1839 roku przeszedł na emeryturę i rok później zamieszkał w Kielcach, gdzie organizował koncerty[1][2][3]. W 1841 roku został członkiem Rady Nadzorczej Kieleckiego Zakładu Opiekuńczego[1][2]. W 1845 roku wrócił do Warszawy, gdzie wystąpił na uroczystości 25-lecia Resursy Kupieckiej[1][2].
Jako śpiewak cechował się głębokim głosem, brakowało mu jednak talentu aktorskiego, w związku z czym obsadzany był głównie w rolach drugoplanowych[1][3]. W swoim repertuarze miał role m.in. Sarastra w Czarodziejskim flecie, Leporella w Don Giovannim, Bartola w Cyruliku sewilskim, Lancelota w Pałacu Lucypera, Bryndasa w Krakowiakach i Góralach[1][2]. Przełożył z francuskiego melodramat René-Charles’a Guilberta de Pixérécourt i Josepha-Marie Loaisela-Tréogate Wielki myśliwy, czyli Wyspa Palmowa (premiera Teatr Narodowy 1806)[2]. Uczył gry na fortepianie córkę Karola Kurpińskiego, którego w 1810 roku rekomendował na dyrygenta Teatru Narodowego[2]. Należał do loży masońskiej[2]. Został pochowany w katakumbach na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 703–704. ISBN 0-02-865529-X.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa Polski Słownik Biograficzny. T. XLVII. Warszawa–Kraków: Polska Akademia Nauk, 2010–2011, s. 506–508. ISBN 978-83-88909-93-1.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 10. Część biograficzna sm–ś. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 237–238. ISBN 978-83-224-0866-7.