Jan Pajkert

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Pajkert
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

21 czerwca 1887
Radom

Data i miejsce śmierci

24 października 1964
Grodzisk Mazowiecki

Naczelny Kapelan Wojsk Polskich
Okres sprawowania

5 grudnia 1918 – 5 lutego 1919

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1912

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Jan Pajkert (ur. 21 czerwca 1887 w Radomiu, zm. 24 października 1964 w Grodzisku Mazowieckim) – polski duchowny rzymskokatolicki, kanonik, szambelan papieski, Naczelny Kapelan Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Józefa i Rozalii z domu Burhardt. Absolwent Szkoły Lorentza w Radomiu. Kształcił się w Seminarium Duchownym w Sandomierzu. W 1912 otrzymał sakrament święceń, udzielony przez bp. Mariana Józefa Ryxa i w tym roku został wikariuszem w Siennie, po czym pełnił tę funkcję w Goźlicach i Koprzywnicy.

Po wybuchu I wojny światowej, za pozwoleniem biskupa, ochotniczo zgłosił się do pełnienia funkcji duszpasterskiej dla Polaków (w liczbie ok. 10 tys.) służących w 75 Dywizji Strzeleckiej[1]. 4 grudnia 1917 został mianowany dziekanem generalnego I Korpusu Polskiego w Rosji. 5 lutego 1918 r. podczas walk z bolszewikami o Osipowicze (na zachód od Bobrujska) dziekan ks. Pajkert podniósł polskich żołnierzy na duchu po nieudanym przeciwnatarciu, pomógł przełamać kryzys w szeregach, a po zajęciu miasta uchronił ludność przed odwetem wzburzonych żołnierzy[2]. Po demobilizacji I Korpusu, w maju 1918 powrócił do macierzystej diecezji sandomierskiej, a w lipcu został kapelanem miejscowego Szpitala Św. Kazimierza w Radomiu został naczelnym kapelanem żołnierzy polskich w jednostkach Polskiej Siły Zbrojnej[1]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w ramach Polowej Kurii Biskupiej w Wojsku Polskim został szefem Zarządu Naczelnego Kapelana Wojsk Polskich, powołanego 14 listopada 1918, a wkrótce po tym jako Naczelny Kapelan Wojsk Polskich stanął na czele Konsystorza Polowego Rzymskokatolickim, powołanego 5 grudnia 1918. Rozpoczął prace nad tworzeniem struktury służby katolickiej w Wojsku Polskim[3]. Stanowisko opuścił po tym, jak 5 lutego 1919 biskupem polowym Wojska Polskiego został mianowany ks. Stanisław Gall. Od tego czasu służył jako wikariusz generalny do 1922. W 1919 otrzymał tytuł kanonika Kapituły Katedralnej Sandomierskiej.

16 grudnia 1921 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu dziekana w duchowieństwie wojskowym wyznania katolickiego[4]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu dziekana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 4. lokatą w duchowieństwie wojskowym wyznania rzymskokatolickiego[5].

 Osobny artykuł: Tytulatura duchowieństwa wojskowego II RP.

Od 1 marca 1922 pełnił funkcję szefa duszpasterstwa, a od 1923 do 1924 szefa służby duszpasterstwa w Kierownictwie Marynarki Wojennej[6]. W 1923 udzielił ślubu kmdr. por. Mieczysławowi Burhardtowi[7]). Z dniem 31 grudnia 1924 został przeniesiony w stan nieczynny na przeciąg 9 miesięcy bez poborów[8]. Kształcił się w Szkole Nauk Politycznych i Społecznych w Paryżu. Od 1 października 1925 pełnił stanowisko szefa duszpasterstwa Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie[9]. W tym czasie w byłej cerkwi zorganizował kościół garnizonowy (konsekrowany w 1933). W 1934 został szambelanem papieskim. 30 kwietnia 1939 został przeniesiony w stan spoczynku.

Po wybuchu II wojny światowej i wkroczeniu do Lublina Niemców w czasie kampanii wrześniowej 1939 wyjechał do Warszawy. Stamtąd podczas powstania warszawskiego 1944 został ewakuowany do Durchgangslager Pruszków, skąd przedostał się do Grodziska Mazowieckiego i tam zamieszkał. Odprawiał msze w kaplicy przy szpitalu.

Zmarł 24 października 1964 w Grodzisku Mazowieckim i tam został pochowany.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Wiktor Cygan: U boku Rosji. Służba duszpasterska polskich formacji wojskowych podczas I wojny światowej. 2011-05-21. [dostęp 2015-04-09].
  2. ↑ J.Odziemkowski: op. cit., s. 37–38.
  3. ↑ Joanna Cygan. Duszpasterstwo wojskowe w wojnie polsko-bolszewickiej. „Rocznik Mińsko Mazowiecki”, s. 29, Nr 6 z 2000. 
  4. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 42 z 24 grudnia 1921 roku, pkt 1900.
  5. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 405.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 32.
  7. ↑ Mieczysław Burhardt. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2015-04-13].
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 13 maja 1925 roku, s. 250.
  9. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 100 z 6 października 1925 roku, s. 544.
  10. ↑ M.P. z 1938 r. nr 64, poz. 72 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198).
  11. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 28.
  12. ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Pajkert&oldid=71991591”