Jan Pleszowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Pleszowski
Ilustracja
Fotografia nagrobna
Data urodzenia

ok. 1850

Data i miejsce śmierci

29 stycznia 1909
Posada Sanocka

Stanowisko

główny poborca podatkowy

Odznaczenia
Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Jan Pleszowski herbu Bogoria (ur. ok. 1850, zm. 29 stycznia 1909 w Posadzie Sanockiej) – polski urzędnik skarbowy.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jan Bogoria Pleszowski[a][1] urodził się około 1850[2]. Był synem Antoniego[1].

W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej wstąpił do służby państwowej ok. 1868[3][4]. Został urzędnikiem przy starostwie c. k. powiatu brzeskiego, gdzie w urzędzie podatkowym III klasy od około 1869 był praktykantem[5], następnie od około 1872 oficjałem[6], potem od około 1873 był adjunktem[7][8], w tym charakterze od około 1875 do około 1879 w urzędzie podatkowym II klasy[9]. Od około 1879 był kontrolerem w urzędzie podatkowym (do 1883 II klasy) przy starostwie c. k. powiatu sanockiego[10][1]. Od około 1884 do 1891 sprawował stanowisko poborcy w urzędzie podatkowym przy starostwie c. k. powiatu żółkiewskiego[11]. W tym okresie pracy w Żółkwi w maju 1887 udaremnił usiłowanie wyłudzenia kwoty 1200 guldenów przez Jana Krzyżanowskiego[12][13][14]. Na początku 1890 przystąpił do tamtejszego Towarzystwa im. Stanisława Staszica[15].

16 listopada 1891 został mianowany starszym poborcą podatków w głównym urzędzie podatkowym przy starostwie c. k. powiatu sanockiego i pracował tam jako poborca w kolejnych latach[16], od około 1894 do około 1907 jako główny poborca[17][18][19]. Został odznaczony Medalem Jubileuszowym Pamiątkowym dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych[19]. Po 29 latach służby, w 1897 był dziewiątym najdłużej pracującym urzędnikiem galicyjskim w kategorii swojego stanowiska[3].

Pełnił mandat radnego rady miejskiej w Sanoku, jako zastępca radnego objął mandat 23 listopada 1893 po ustępującym Józefie Rynczarskim (który nieco wcześniej zastąpił radnego Wacława Szomka)[20], 15 lipca 1897 (powołany w miejsce ks. Józefa Sidora[21]; 28 lutego 1899 ogłoszony zastępcą przewodniczącego komisji finansowej[22]), 1900[23]. Działał w Towarzystwie Pomocy Naukowej w Sanoku, gdzie w czerwcu 1896 został wybrany członkiem komisji rewizyjnej[24], a w styczniu 1897 został wybrany rewidentem wydziału[25]. W sierpniu 1900 wszedł w skład komitetu mieszczańskiego w Sanoku, zajmującego się wyborami do Sejmu Krajowego Galicji[26][27]. Pod koniec XIX wieku był członkiem zwyczajnym Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego[28][29]. Na początku XX wieku był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[30].

Jego żoną była Zefiryna z domu Kozłowska herbu Jastrzębiec[b][1][31][2] (ur. 1866[32], córka c. k. urzędnika finansowego Józefa Kozłowskiego[1], siostra dr Emila Kozłowskiego – od 1890 lekarza miejskiego w Sanoku[33] i lekarza sztabowego C. K. Obrony Krajowej[34][35], współzałożycielka w 1893 i działaczka sanockiego koła Towarzystwa Szkoły Ludowej[36][37][38], członkini zarządu Towarzystwa św. Wincentego à Paulo w Sanoku[39], zm. 17 sierpnia 1921[40][41]), z którą miał syna Jana Zefiryna Filiberta[1] (ur. 22 sierpnia 1883[1], zm. 14 grudnia 1883 na zapalenie oskrzeli[c][31]) oraz córkę Bronisławę Kazimierę Pleszowską-Skalską (ur. ok. 1886, w 1912 pomocnica kancelaryjna)[42][43].

Grobowiec rodziny Pleszowskich

Jan Pleszowski zmarł 29 stycznia 1909 w Posadzie Sanockiej w wieku 59 lat[d][2]. Po pogrzebie pod przewodnictwem ks. Jana Ubermana został pochowany na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 31 stycznia 1909[2]. Pamięć Jana Pleszowskiego została uczczona podczas wiecu urzędników podatkowych w Sanoku 22 maja 1910[44]. Grobowiec rodziny Pleszowskich, zwieńczony figurą Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej oraz zdobiony herbem rodowym, wykonał lwowski artysta rzeźbiarz Ludwik Makolondra[45]. Nagrobek został uznany za obiekt zabytkowy i podlega ochronie prawnej[43][46].

W drugiej połowie XIX wieku inny Jan Pleszowski był właścicielem tabularnym majątku Przybradz[47][48][49]. Był on także znawcą dla dóbr tybularnych przy C. K. Sądzie Obwodowym w Wadowicach[50].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Johann Pleszowski”.
  2. Tu podano herb szlachecki Sas przynależny rodzinie Józefa Kozłowskiego tj. ojca Zefiryny. Adam Boniecki: Herbarz polski. T. 12: Korty - Krzemieniewscy. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1908, s. 112–113.
  3. Inskrypcja nagrobna podała: „*22/8 †14/12 1885”. Został tam określony zdrobniale „Jasieńko Zefircio”.
  4. Inskrypcja nagrobna podała datę śmierci 28 stycznia 1909.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g Księga chrztów 1882–1892. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 28 (poz. 137).
  2. a b c d Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 74 (poz. 26).
  3. a b Kalendarz c.k. galicyjskich Urzędników podatkowych na rok 1897 który jest rokiem zwyczajnym, mającym 365 dni, czyli 52 tygodni. Kraków: 1897, s. 68, 106.
  4. Kalendarz i Szematyzm c.k. Galicyjskich Urzedników Skarbowych tudzież etat osobowy c.k. Ministerstwa Skarbu. 1901. Lwów: 1901, s. 41.
  5. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1870. Lwów: 1870, s. 20.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1871. Lwów: 1871, s. 17.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1872. Lwów: 1872, s. 17.
  6. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1873. Lwów: 1873, s. 17.
  7. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1874. Lwów: 1874, s. 17.
  8. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1875. Lwów: 1875, s. 17.
  9. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1876. Lwów: 1876, s. 17.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1877. Lwów: 1877, s. 12.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1878. Lwów: 1878, s. 12.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1879. Lwów: 1879, s. 12.
  10. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1880. Lwów: 1880, s. 31.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1881. Lwów: 1881, s. 31.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882. Lwów: 1882, s. 31.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1883. Lwów: 1883, s. 31.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1884. Lwów: 1884, s. 32.
  11. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885. Lwów: 1885, s. 39.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 39.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887. Lwów: 1887, s. 39.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 39.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 39.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 39.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 39.
  12. Z prowincji. Żółkiew. „Dziennik Polski”. Nr 138, s. 2, 19 maja 1887. 
  13. Listy z kraju. „Kurjer Lwowski”. Nr 138, s. 2, 19 maja 1887. 
  14. Z izby sądowej. „Kurjer Lwowski”. Nr 247, s. 5, 6 września 1887. 
  15. Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 87, s. 4, 28 marca 1890. 
  16. Telegramy „Kurjera Lwowskiego”. „Kurjer Lwowski”. Nr 321, s. 5, 19 listopada 1891. 
    Kalendarz i Szematyzm c.k. Galicyjskich Urzedników Skarbowych tudzież etat osobowy c.k. Ministerstwa Skarbu. 1901. Lwów: 1901, s. 41, 111.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 32.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 32.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 32.
  17. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 32.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 32.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 32.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 31.

  18. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 34.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 42.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 42.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 42.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 42.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 42.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 42.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 50.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 50.
  19. a b Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1907. Wiedeń: 1907, s. 847.
  20. Księga uchwał Rady miejskiej od 1893 do 25 X 1900. T. XI. szukajwarchiwach.gov.pl. s. 16, 19, 35. [dostęp 2021-12-12].
  21. Protokoły posiedzeń Rady Miejskiej w Sanoku od 9.01.1896 - 16.12.1897 roku. szukajwarchiwach.gov.pl. s. 167. [dostęp 2021-12-10].
  22. Protokoły posiedzeń Rady Miejskiej w Sanoku od 20.01.1898 - 20.12.1899 roku. szukajwarchiwach.gov.pl. s. 121. [dostęp 2021-12-12].
  23. Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 51, 71. ISBN 83-909787-8-4.
  24. Kronika. Towarz. „Pomocy Naukowej” w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 64, s. 3–4, 21 czerwca 1896. 
  25. Towarzystwo „Pomocy naukowej w Sanoku”. „Gazeta Sanocka”. Nr 94, s. 3, 19 stycznia 1897. 
  26. Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 232, s. 4, 22 sierpnia 1900. 
  27. Kronika krajowa. Z ruchu wyborczego. „Słowo Polskie”. Nr 391, s. 4, 23 sierpnia 1900. 
  28. Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z siódmego roku jej istnienia, tj. 1893. s. 11.
  29. Sprawozdanie z działalności „Macierzy Szkolnej Księstwa Cieszyńskiego” w Cieszynie za czas od 16 września 1906 do 31 grudnia 1907 – 22 rok istnienia. Cieszyn: 1907, s. 21.
  30. Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku za rok administracyjny 1901. Sanok: 1902, s. 13.
  31. a b Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 80 (poz. 160).
  32. Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 377 (poz. 63).
  33. Kronika. „Gazeta Przemyska”. Nr 89, s. 3, 6 listopada 1890. 
  34. Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1905. Wiedeń: 1905, s. 397.
  35. Adam Boniecki: Herbarz polski. T. 12: Korty - Krzemieniewscy. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1908, s. 113.
  36. Doroczne Zgromadzenie Sanockiego „Koła Pań” Towarzystwa Szkoły ludowej. „Gazeta Sanocka”. Nr 13, s. 2, 23 czerwca 1895. 
  37. Kronika. Koło Pań Towarzystwa szkoły ludowej w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 66, s. 3, 6 lipca 1896. 
  38. W Rocznicę 3-go Maja. „Gazeta Sanocka”. Nr 18, s. 2, 1 maja 1904. 
  39. Doroczne zebrania Tow. Wincentego à Paulo. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 32, s. 3, 4 grudnia 1910. 
  40. Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 262 (poz. 99).
  41. Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. P 1921 (Tom J, s. 252, poz. 99).
  42. Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 377 (poz. 65).
  43. a b Inwentarz Archiwum Historycznego Muzeum Historycznego w Sanoku. Nr teczki 341: Opis nagrobków przeznaczonych do odnowienia i przedstawiających wartość historyczną na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki w Sanoku. Muzeum Historyczne w Sanoku, s. 37.
  44. Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 5, s. 3, 29 maja 1910. 
  45. Paweł Nestorowicz: Boża rola. Przyczynek do historii cmentarzy sanockich w 110-tą rocznicę konsekracji cmentarza przy ul. Rymanowskiej. Sanok: 2005, s. 28, 31, 52.
  46. Zabytkowe nagrobki. starecmentarze.sanok.pl. [dostęp 2016-04-04].
  47. Konrad Orzechowski: Przewodnik statystyczno topograficzny i skorowidz obejmujący wszystkie miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi W.X. Krakowskiem i X. Bukowinie, według najświeższych skazówek urzędowych. Kraków: 1872, s. 67.
  48. Przyjechali do Lwowa od 23 do 24 sierpnia. „Czas”. Nr 194, s. 3, 26 sierpnia 1875. 
  49. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielk. Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju, z oznaczeniem starostw, sądów powiatowych z najnowszą mapą Galicyi i Bukowiny. Złoczów: 1886, s. 158.
  50. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 115.