53°00′47″N 18°36′01″E/53,013056 18,600278Jordanki w Toruniu
 Drzewostan w części południowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Dzielnica | |
| Data założenia |
po 1920 |
Położenie na mapie Torunia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
| 53°00′47″N 18°36′01″E/53,013056 18,600278
| |
Jordanki w Toruniu – niewielki park (częściowo zabudowany) znajdujący się w centrum Torunia.
Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]
„Jordanki” są usytuowane w centrum miasta tuż przy Zespole Staromiejskim. Od północy ograniczone ulicą Czerwona Droga, od wschodu Aleją Solidarności, od południa Wałami Gen. Sikorskiego, zaś od zachodu Aleją Jana Pawła II.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Lata 1920–1945[edytuj | edytuj kod]
„Jordanki” są częścią tzw. pasa parkowego okalającego Zespół Staromiejski. Powstały one na miejscu fragmentu dawnych fortyfikacji pruskich, a dzisiejszego kształtu nabrały w okresie międzywojnia, kiedy to zniwelowano teren i nasadzono roślinność, a część południową tego terenu przeznaczono pod zabudowę. W latach 1927–1932 w jego południowo-wschodniej części wybudowano budynek obecnego Urzędu Marszałkowskiego, a od strony południowej budynek zajmowany obecnie przez Bank BGŻ[1].
W czasie II wojny światowej w barakach, które znajdowały się na miejscu obecnego Centrum Sztuki Współczesnej, Niemcy zorganizowali w 1943 roku obóz przejściowy. Przetrzymywani tam byli m.in. Polacy i Czesi, którzy kierowani byli głównie do obozów koncentracyjnych w Oświęcimiu oraz Sztutowie. W pierwszych latach powojennych baraki te zniszczono[2].
Lata 1945–1990[edytuj | edytuj kod]
W drugiej połowie XX wieku trwało dalsze zabudowywanie obszaru „Jordanek”. W 1956 roku od strony Alei Solidarności powstały korty tenisowe dla Klubu Sportowego „Start – Wisła”, natomiast w jego centralnym miejscu w 1966 roku wybudowano basen, stadion oraz pawilon sportowy, w którym znalazły swoje siedziby następujące instytucje: KS „Start-Wisła”, Międzyszkolny Ośrodek Sportu, Przychodnia Sportowo-Lekarska, Wojewódzka Federacja Sportu oraz kawiarnia i niewielki hotel. Dzięki tym inwestycjom teren ten stał się miejscem imprez sportowych, głównie tzw. „dni sportu” toruńskich szkół oraz terenem aktywnego spędzania wolnego czasu przez mieszkańców miasta. Wraz z basenem „Wodnik” tworzył on kompleks popularnych letnich kąpielisk miejskich i stał się atrakcyjnym, położonym w samym centrum miasta, nieopodal zabytkowej starówki, obszarem zielonym pełniącym funkcje rekreacyjno-sportowe[3][4].
Po 1990[edytuj | edytuj kod]
Na początku lat 90. XX w. „Jordanki” zaczęły tracić swój sportowo-rekreacyjny charakter. Zlikwidowano wtedy baseny, a wyremontowany pawilon zmienił swoje pierwotne przeznaczenie i służył toruńskiej oświacie (stał się siedzibą ZNP oraz Centrum Edukacji Nauczycieli), a sam stadion uległ degradacji. Ostatni mieszczący się tu obiekt sportowy, korty tenisowe, przeniesiono w roku 2011 na osiedle Na Skarpie. W 2003 roku, kiedy to Skarb Państwa przekazał ten teren miastu, ówczesne władze przeznaczyły go na cele kulturalne i zaplanowały w tym miejscu budowę muzeum sztuki nowoczesnej (dzisiejsze CSW „Znaki Czasu” – otwarte w 2008 r.) i wielofunkcyjnej sali koncertowej (obecnie Centrum Kulturalno-Kongresowe „Jordanki” – otwarte w 2015 r.)[5].
W 2007 roku w południowo-zachodniej części tego terenu odsłonięto pomnik Jana Pawła II[6].
W grudniu 2016 roku plac przed CKKJ nazwano imieniem Grzegorza Ciechowskiego[7].
W latach 2019 - 2020 tzw. zielona część „Jordanek” została zrewitalizowana[8][9].
Roślinność[edytuj | edytuj kod]
Na terenie „Jordanek” występują: dęby, klony, kasztanowce, lipy, wierzby, jodły oraz krzewy jałowców i forsycji.
Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]
Obiekty na terenie Jordanek[edytuj | edytuj kod]
| Zdjęcie | Nazwa | Ukończenie budowy | Zabytek |
|---|---|---|---|
|
Urząd Marszałkowski | 1932 |  |
|
BNP Paribas Banku Polska | 1939 | |
|
Pomnik Jana Pawła II | 2007 | |
|
Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu | 2007 | |
|
Centrum Kulturalno-Kongresowe Jordanki | 2015 | |
| Budynek warsztatowo-magazynowy oraz administracyjny Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu | 2021/2022[10] | ||
| Europejskie Centrum Filmowe Camerimage | 2025/2026[11] |
Obiekty nieistniejące[edytuj | edytuj kod]
| Zdjęcie | Nazwa | Ukończenie budowy | Rozebrany/Zburzony | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
|
Fortyfikacje Twierdzy Toruń | Początek XIX w. | Po 1920 | Ostatni budynek Twierdzy Toruń (prochownie bastionu z 1825) rozebrano w 2019[12] |
|
Korty tenisowe Klubu Sportowego "Start - Wisła" | 1956 | 2010 | |
|
|
Międzyszkolny Ośrodek Sportu (basen, stadion oraz pawilon sportowy) | 1966 | 2013 |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Historia Jordanek, academia.edu [dostęp 2016-03-23].
- ↑ Kto trafiał do baraków przy Wałach? W czasie wojny i po jej zakończeniu – Nowości – Dziennik Toruński, Toruń, Kujawy i Pomorze – aktualności, informacje, artykuły, wydarzenia., nowosci.com.pl [dostęp 2016-03-23].
- ↑ Powróćmy do tradycji Jordanek, cowtoruniu.pl [dostęp 2016-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-05] (pol.).
- ↑ Centrum Kulturalno-Kongresowe Jordanki Toruń – Historia, jordanki.torun.pl [dostęp 2016-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-04].
- ↑ Jordanki retro, torun.pl [dostęp 2016-03-23].
- ↑ Papież na Jordankach, torun.pl [dostęp 2016-03-23].
- ↑ Dni Grzegorza Ciechowskiego w Toruniu, „Radio Gra Toruń” [dostęp 2016-12-16].
- ↑ Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2016-03-23].
- ↑ Michał Ciechowski, Co powstanie za Urzędem Marszałkowskim i CKK Jordanki?, Tylko Toruń - portal informacyjny, 22 stycznia 2018 [dostęp 2018-12-11] (pol.).
- ↑ https://www.torun.pl/pl/korekty-w-budzecie-miasta
- ↑ W Toruniu powstanie Europejskie Centrum Filmowe Camerimage - z ... - Polskie Radio PiK, www.radiopik.pl [dostęp 2020-09-25].
- ↑ Wyburzono kolejny element Twierdzy Toruń » Radio Gra Toruń - Moje Miasto Moje Radio • Toruń 88.8 FM, gra.fm [dostęp 2020-09-25] (pol.).
| Parki |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inne |
|
