Julian Grabiński
.jpg) Julian Grabiński (trzeci od lewej) jako członek trupy warszawskiego teatru ogródkowego "Tivoli" 1875 | |
| Data urodzenia |
przed 1850 |
|---|---|
| Data śmierci |
po 1900 |
| Typ głosu | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Powiązania | |
Julian Grabiński (przed 1850, zm. po 1900, działał w latach 1862-1896) – aktor, śpiewak (baryton), dyrektor teatrów prowincjonalnych i warszawskich teatrów ogródkowych, przedsiębiorca teatralny[1][2].
Kariera aktorska
[edytuj | edytuj kod]Występował jako aktor i śpiewak w zespołach teatrów prowincjonalnych: Konstantego Łobojki (1862), Lucjana Ortyńskiego (1862-1864), Piotra Woźniakowskiego (1864-1866, 1868), Aleksandra Carmantranda (1869), Anastazego Trapszy (1869-1872), Kazimierza Filleborna (sez. 1877/1878), Łucjana Kościeleckiego (1888-1891), a także przez cały okres aktywności w organizowanych przez siebie zespołach. Występował w warszawskich teatrach ogródkowych: "Tivoli" (1875, 1883), "Alkazar" (1876), "Arkadia" (1878), "Eldorado" (1878), "Promenada" (1891), "Belle Vue" (1888-1890, 1896). Incydentalnie występował również w stałych teatrach w Krakowie (1866), Lwowie (1866) i Poznaniu (sez. 1872/73), jednak nie nawiązał z nimi stałej współpracy. Grał role komediowe, np.: Astolfa (Odludki i poeta), Rotmistrza (Damy i huzary), Adolfa (Panna mężatka), Wistowskiego (Grube ryby) oraz bohaterskie i charakterystyczne: Botlwella (Maria Stuart), Karola (Zbójcy) i wojewody (Mazepa). Jako śpiewak wykonywał głównie partie barytonowe w operetkach: Menelausa (Piękna Helena), Midasa (Piękna Galatea) i w operach: Basilasa (Cyrulik sewilski) i Janusza (Halka). Po 1896 r. porzucił teatr i został nauczycielem na prowincji[1][2].
Zarządzanie zespołami teatralnymi
[edytuj | edytuj kod]Julian Grabiński należał do najbardziej ruchliwych i przedsiębiorczych zarządców teatrów prowincjonalnych. Obszar działalności grup teatralnych, które organizował od 1873 r., obejmował głównie małe miasta w Królestwie Polskim (m.in. Łódź[3], Kutno, Łowicz, Konin, Siedlce, Radom, Częstochowa, Piotrków, Włocławek, Płock, Suwałki, Augustów, Łomża, Kielce, Lipno, Łęczyca, Kalisz, Łęczna, Lublin) oraz warszawskie teatry ogródkowe. W ich repertuarze były głównie operetki i komedie. Okresowo zawierał współpracę w zakresie zarządzania zespołami teatralnymi, m.in. z Kazimierzem Fillebornem (1877) i Stefanem Krzyszkowskim (1879-1880)[4][2].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Jego żoną była aktorka teatralna Ludwika Grabińska[1][5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Grabiński Julian, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, Warszawa: PWN, 1973, s. 201-202.
- ↑ a b c Stanisław Dąbrowski, Polski słownik biograficzny. T. 8, Girdwoyń Michał – Gross Adam, Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1959–1960, s. 469.
- ↑ Towarzystwo dramatyczne Juliana Grabińskiego, [w:] Alfons Pellowski, Kultura muzyczna Łodzi do roku 1918, Łódź: Papier-Service, 1994, s. 84, ISBN 83-901093-3-6.
- ↑ Krzyszkowski Stefan Odrowąż, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego, Warszawa: PWN, 1973, s. 347.
- ↑ Grabińska Ludwika, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, Warszawa: PWN, 1973, s. 201.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Julian Grabiński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2022-10-11].