Język kumbryjski
Obszar | |||
---|---|---|---|
Liczba mówiących |
język wymarły | ||
Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
Kody języka | |||
ISO 639-3 | xcb | ||
IETF | xcb | ||
Glottolog | brak | ||
Linguist List | xcb | ||
W Wikipedii | |||
| |||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język kumbryjski – wymarły język należący do grupy języków brytańskich. Był on używany w średniowieczu na terenie dzisiejszej Północnej Anglii i południowej części Niziny Środkowoszkockiej. Został wyparty głównie przez język staroangielski. Jest językiem blisko spokrewnionym z językiem starowalijskim.
Nazwa pochodzi od słowa Cumbri będącego określeniem Celtów i oznaczającego rodaka.
Nie zachowały się żadne pisemne źródła w języku kumbryjskim, oprócz trzech słów zawartych w jedenastowiecznym, łacińskim tekście Leges inter Brettos et Scotos, które są określeniami kar pieniężnych. Są to: galnes, mercheta, kelchyn – suma płacona władcy za prawo do wydania córki za mąż.
Głównym źródłem wyrazów o pochodzeniu kumbryjskim są nazwy geograficzne.
- Glasgow – od słów odpowiadających walijskiemu glas gau – zielona dolina
- Lanark – od walijskiego llanerch – polana
- Partick – zagajnik
- Cathcart – las nad rzeką Cart
- Mindrum – grzbiet górski
- Penicuik – wzgórze kukułki
Cechy charakterystyczne języka kumbryjskiego
[edytuj | edytuj kod]- kumbryjski element gos – sługa był używany z imionami ważnych lokalnie świętych do utworzenia określeń takich jak: Gospatrick – święty Patryk, Gosmungo – święty Mungo, Gososwald – święty Oswald
- język kumbryjski składa się z 14 samogłosek i dyftongów: a, e, ê, ı, o, ǫ, u, ü, ǝ, ow, ai, ei, ui i 22 spółgłosek: b, β, c, χ, χw, d, ð, f, g, gw, h, l, m, μ, n, ŋ, p, r, s, t, θ, w.
- w języku kumbryjskim występuje rodzajnik określony er, który jest odpowiednikiem angielskiego the, np.: er egloos – the church
- rzeczowniki w języku kumbryjskim mają rodzaj męski lub żeński i liczbę pojedynczą, podwójną lub mnogą
- liczba mnoga jest tworzona przez dodanie jednego z przyrostków:
- ow – stosowany do większości rzeczowników i do zapożyczeń,
- yon – stosowany do osób,
- edh – używany do miejsc,
- et – używany do zwierząt,
- ot – używany w zdrobnieniach
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Piotr Stalmaszczyk: Stanowisko języka kumbryjskiego i piktyjskiego w podgrupie brytańskiej języków celtyckich, Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego 53, 1997, s. 81-93.
- Koch, J. 2006. Celtic Culture : A Historical Encyclopedia, Santa Barbara: ABC-CLIO
- http://www.encyclopedia.com/doc/1O29-CUMBRIC.html
- https://web.archive.org/web/20160403155123/http://www.cumbraek.co.uk/
- http://www.languagesgulper.com/eng/Cumbric.html
- https://web.archive.org/web/20150322185616/http://www.spns.org.uk/oldnotes3.html