Przejdź do zawartości

Katarzyna Stenbock

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Katarzyna Stenbock
Ilustracja
ilustracja herbu
Królowa Szwecji
Okres

od 1552
do 1560

Jako żona

Gustawa I Wazy

Poprzedniczka

Małgorzata Leijonhufvud

Następczyni

Katarzyna Månsdotter

Dane biograficzne
Data urodzenia

22 lipca 1535

Data śmierci

13 grudnia 1621

Miejsce spoczynku

Katedra w Uppsali

Ojciec

Gustaw Olofson Stenbock

Matka

Brita Eriksdotter Leijonhufvud

Mąż

Gustaw I Waza

Katarzyna Stenbock[1] szw. Katarina Stenbock, Gustavsdotter (ur. 22 lipca 1535 na zamku Torpa w pobliżu Borås, zm. 13 grudnia 1621 w Strömsholm[2]) – trzecia żona króla Gustawa Wazy i królowa Szwecji w latach 1552–1560. Jej rodzicami byli Gustaw Olofson Stenbock i Brita Eriksdotter Leijonhufvud, siostra Małgorzaty Leijonhufvud, drugiej żony króla Gustawa Wazy.

Małżeństwo

[edytuj | edytuj kod]

Śmierć drugiej żony Gustawa Wazy, była dla króla wielkim ciosem zwłaszcza że osierociła ośmioro dzieci, z których najstarszy Jan miał niespełna 14 lat, a najmłodszy Karol nie ukończył jeszcze pierwszego roku. Król więc niezwłocznie rozpoczął poszukiwania kolejnej żony. Wybór padł na szesnastoletnią wówczas Katarzynę, siostrzenicę Małgorzaty. Katarzyna, która była już zaręczona z równym sobie wiekiem kawalerem z dobrego domu, nie była zachwycona planami starszego od niej o czterdzieści lat króla, jednakże odmowa nie wchodziła w rachubę[3].

Decyzja króla spotkała się z krytyką zarówno wśród szlachty, jak i władz kościelnych. Ówczesny arcybiskup Laurentius Petri, zaprotestował przeciwko temu związkowi, twierdząc, że poślubienie siostrzenicy zmarłej żony stoi w sprzeczności z prawem Bożym zapisanym w Starym Testamencie i odmówił królowi udzielenia ślubu[3]. Gustaw stwierdził jednak, że zakazy zapisane w Księgach Mojżeszowych dotyczą jedynie żydów i postanowił, że ceremonia ślubna odbędzie się w Vadstenie[3].

Ślub odbył się 22 sierpnia 1552, niemalże w rocznicę śmierci królowej Małgorzaty, w kościele klasztornym w Vadstenie[2]. Ten ośmioletni związek, mimo iż bezdzietny, opisywany był jako szczęśliwy[2].

Królowa-wdowa

[edytuj | edytuj kod]

Po śmierci króla (1560) Katarzyna jako królowa wdowa nie miała dużych szans na ponowne zamążpójście. Pomimo iż owdowiała, mając zaledwie 25 lat, nigdy już za mąż nie wyszła[3]. Zawsze miała dobry kontakt z pasierbami i często łagodziła spory pomiędzy nimi.

Zamieszkała na zamku Strömsholm, który otrzymała za zgodą Riksdagu na wniosek Jana III w 1582. Zmarła tamże 13 grudnia 1621 przeżywszy Gustawa o 61 lat. Została pochowana 1 kwietnia 1622 w uppsalskiej katedrze[2][4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. W. Dworzaczek, Genealogia, Warszawa 1959, tabl. 37.
  2. a b c d historiska-personer.nu. [dostęp 2010-12-24]. (szw.).
  3. a b c d L.-O. Larsson: ''Gustaw Waza – Ojciec państwa szwedzkiego czy tyran?. Warszawa: PIW, 2009, s. 354–356.
  4. web.comhem.se. [dostęp 2010-01-12]. (szw.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Larsson L.-O., Gustaw Waza – Ojciec państwa szwedzkiego czy tyran, Wydawnictwo „PIW”, Warszawa 2009, ISBN 978-83-06-03167-6.
  • Dworzaczek W., Genealogia, t. I-II, Inst. Historii PAN, Warszawa 1959.
  • Wilhelmina Stålberg, P. G. Berg, Anteckningar om svenska qvinnor, [w:], Wydawnictwo „P. G. Berg”, Sztokholm 1864, s. 76–78. (szw.) [dostęp 24 lutego 2010]