Kodeks postępowania administracyjnego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960
Kodeks postępowania administracyjnego
Nazwa potoczna

kodeks postępowania administracyjnego

Skrót nazwy

k.p.a., kpa

Państwo

 Polska

Data wydania

14 czerwca 1960

Miejsce publikacji

Dz.U. z 1960 r. nr 30, poz. 168

Tekst jednolity

Dz.U. z 2023 r. poz. 775

Data wejścia w życie

1 stycznia 1961

Rodzaj aktu

ustawa

Przedmiot regulacji

postępowanie administracyjne

Status

obowiązujący

Ostatnio zmieniony przez

Dz.U. z 2023 r. poz. 803

Wejście w życie ostatniej zmiany

12 maja 2023

Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych

Kodeks postępowania administracyjnego (ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. — Kodeks postępowania administracyjnego) – polski akt prawny regulujący zasady prowadzenia postępowań administracyjnych, tzn.

  • tzw. jurysdykcyjnego postępowania administracyjnego w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej, toczącego się przed organami administracji publicznej oraz innymi organami państwowymi i innymi podmiotami powołanymi (z mocy prawa lub zawartych porozumień) do załatwiania takich spraw albo załatwianych milcząco,
  • postępowania w sprawach wydawania zaświadczeń,
  • postępowania w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami administracji publicznej oraz między organami administracji publicznej i innymi podmiotami powoływanymi do rozstrzygania spraw w drodze decyzji administracyjnej,
  • postępowania w sprawach skarg i wniosków.

Od 1 czerwca 2017 r. kodeks reguluje też:

  • nakładanie lub wymierzanie administracyjnych kar pieniężnych lub udzielanie ulg w ich wykonaniu
  • tryb europejskiej współpracy administracyjnej[1].

Od 4 maja 2019 r. kodeks normuje również sposób wykonywania obowiązku związanego z przetwarzaniem danych osobowych w postępowaniach w nim unormowanych[2].

Jurysdykcyjne postępowanie administracyjne nie ma charakteru jednolitego. Podczas gdy kodeks postępowania administracyjnego reguluje tzw. postępowanie ogólne, to ustawy szczegółowe wprowadzają albo niewielkie modyfikacje procedury (np. Prawo budowlane), albo – kreują całkowicie odrębny model postępowania (np. Ordynacja podatkowa).

Kodeks postępowania administracyjnego zupełnie nie reguluje administracyjnego postępowania egzekucyjnego, ale na mocy wyraźnego odesłania – k.p.a. ma posiłkowe (uzupełniające) zastosowanie w tym postępowaniu ("Jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego." – art. 18 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji). Kodeks postępowania administracyjnego zastąpił w momencie wejścia w życie obowiązujące w latach 1928-1961 rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 1928 r. o postępowaniu administracyjnem[3].

16 września 2021 roku weszła w życie uchwalona przez Sejm IX kadencji 11 sierpnia 2021 roku nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego[4], która wprowadziła zasadę, że po upływie 30 lat od wydania decyzji administracyjnej niemożliwe będzie wszczęcie postępowania w celu jej zakwestionowania, np. w sprawie odebranego przed laty mienia przez co nazywana jest ustawą reprywatyzacyjną[5][6]. Uchwalenie tej nowelizacji doprowadziło wtedy do sporu Polski z Izraelem i USA[7].

Struktura redakcyjna kodeksu[edytuj | edytuj kod]

K.p.a. dzieli się na dziesięć działów:

  • Dział I – Przepisy ogólne
  • Dział II – Postępowanie
  • Dział III – Przepisy szczególne w sprawach ubezpieczeń społecznych
  • Dział IV – Udział prokuratora
  • Dział IVa – Administracyjne kary pieniężne
  • Dział VII – Wydawanie zaświadczeń
  • Dział VIII – Skargi i wnioski
  • Dział VIIIa – Europejska współpraca administracyjna
  • Dział IX – Opłaty i koszty postępowania
  • Dział X – Przepisy końcowe.

Działy V i VI[8] zostały uchylone. Działy IVa i VIIIa[9] zostały dodane z dniem 1 czerwca 2017 r.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 935)
  2. Art. 2a k.p.a. dodany przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 lutego 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. z 2019 r. poz. 730)
  3. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu administracyjnem (Dz.U. z 1928 r. nr 36, poz. 341)
  4. Ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2021 r. poz. 1491)
  5. Druk nr 1090. www.sejm.gov.pl. [dostęp 2021-08-16].
  6. Jan Śpiewak o ustawie reprywatyzacyjnej. "Tysiące ludzi może odetchnąć z ulgą". Onet Wiadomości, 2021-08-15. [dostęp 2021-08-18].
  7. Szef izraelskiego MSZ dziękuje USA za reakcję wobec ustawy reprywatyzacyjnej. wiadomosci.onet.pl. [dostęp 2021-08-18].
  8. Uchylona ustawa z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. z 1995 r. nr 74, poz. 368, z późn. zm.), która obowiązywała w latach 1995-2002, w art. 61 w pkt 3 skreśliła dział VI k.p.a. dotyczący postępowania przed NSA.
  9. Art. 1 pkt 41 i 42 ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 935)

Artykuł uwzględnia ograniczony pod względem terytorialnym stan prawny na 12 maja 2023 r. Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.