Krzyżowa (powiat bolesławiecki)

wieś | |
![]() Kościół Świętej Trójcy | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (III 2011) |
567[2] |
Strefa numeracyjna |
75 |
Kod pocztowy |
59-706[3] |
Tablice rejestracyjne |
DBL |
SIMC |
0364156 |
Położenie na mapie gminy Gromadka ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu bolesławieckiego ![]() | |
![]() |
Krzyżowa (niem. Lichtenwaldau) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Gromadka[4][5].
W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa legnickiego.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Wieś otoczona jest Borami Dolnośląskimi – od północy i zachodu obręb leśny Wierzbowa (Nadleśnictwo Chocianów), od wschodu obręb Chojnów (Nadleśnictwo Złotoryja).
Wieś leży przy rozgałęzieniu autostrady A4 (E40) i A18 (E36). Nazwę "Krzyżowa" otrzymał węzeł autostradowy, który łączy obydwie te trasy.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwa wsi wywodzi się od polskiej nazwy "krzyż"[6]. Śląski pisarz Konstanty Damrot w swojej pracy o śląskim nazewnictwie z 1896 roku wydanej w Bytomiu wymienia dwie nazwy: obecnie obowiązującą, polską "Krzyżowa" oraz niemiecką "Lichtenwaldau". Podaje także te dwie nazwy zanotowane w łacińskim dokumencie z 1207 roku - Crzyzowa alias Lichtenwald[6]. Miejscowość jest przykładem na podwójne nazewnictwo związane z napływem w średniowieczu na teren Śląska niemieckich osadników.
Integralne części wsi
[edytuj | edytuj kod]SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
1004000 | Zając | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Początki wsi związane są z rozwojem na tym terenie państwa polskiego. Obok funkcjonującej w tym miejscu wsi o nazwie Crzyzowa niemieccy kolonizatorzy w XIII wieku utworzyli własne osiedle[6]. W dokumentach wieś jest wzmiankowana w roku 1371.
W Krzyżowej znajdują się zakłady przemysłu zbożowego "Młynpol".
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Na listę zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisany jest kościół, obecnie cmentarny pw. Świętej Trójcy, z XV w., przebudowany w XIX/XX w.[7]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 64013
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 629 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b c Konstanty Damrot: Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung: mit einem Anhange über die schlesisch-polnischen Personennamen: Beiträge zur schlesischen Geschichte und Volkskunde. Beuthen: Verlag von Felix Kasprzyk, 1896, s. 130.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 4 [dostęp 2024-11-17] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Mariusz Olczak, Zdzisław Abramowicz, Gromadka. Przewodnik historyczny, Warszawa, ss. 81-90, Wydawnictwo OPPIDUM, 2003, ISBN 83-920174-0-4