Krzyż Zasługi dla Duchownych Wojskowych

Krzyż Zasługi dla Duchownych Wojskowych
Verdienstkreuz für Militärgeistliche

Awers na wstążce wojennej
Baretka wojenna
Baretka pokojowa
Ustanowiono	1801
Dewiza	PIIS MERITIS (ZASŁUGI DUCHOWNE)

Krzyż Zasługi dla Duchownych Wojskowych (niem. Verdienstkreuz für Militärgeistliche wzgl. Geistliches verdienstkreuz, GVK) – odznaczenie Cesarstwa Austrii i C. i K. monarchii, nadawane od 1801 do 1918.

Historia i oznaka

Potoczne zwane "Krzyżem Piis Meritis" (od swej dewizy: pobożne zasługi) odznaczenie zostało ustanowione 23 listopada 1801 przez ostatniego cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Franciszka II jako krzyż zasługi dla wojskowych duchownych wyznań chrześcijańskich, którzy "wyróżnili się poprzez szczególnie sumienne i przykładne wypełnianie obowiązków wojskowych duchownych na polu bitwy lub w czasie pokoju".

Odznaczenie posiadało dwie klasy, Krzyż Złoty i Srebrny. Oznaką był krzyż łaciński trójlistny, obustronnie emaliowany na biało. W medalionie środkowym awersu znajdował się napis "Piis meritis" w niebieskim polu, w 1859 Krzyż Złoty otrzymał biały medalion środkowy z tym samym napisem. W przypadku zasług zdobytych na polu bitwy od 1916 wstążkę orderową ozdabiano dwoma skrzyżowanymi mieczami złotymi lub srebrnymi.

Krzyż noszony był na białej wstążce z czerwonymi paskami, wiązanej w trójkąt zgodnie z tradycją austriacką. Od 1911 krzyż uzyskany w czasie pokoju noszono na białej wstążce.

Odznaczeni

Krzyżem zostali odznaczeni polscy duchowni: Antoni Matejkiewicz, Józef Panaś oraz grupa duchownych w 1916.

Bibliografia

• Roman Freiherr von Procházka, Österreichisches Ordenshandbuch, Große Ausgabe, 1 – 4, München 1979
• Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1939, s. 282.

Linki zewnętrzne

• Richard Lussier: Ecclesiastic Merit Cross, Part I, 1801-1880. [w:] Austro-Hungarian [on-line]. www.omsa.org, 2018-08-05. [dostęp 2020-06-22]. (ang.).
• Richard Lussier: Ecclesiastic Merit Cross, 1859-1918, Part I. [w:] Austro-Hungarian [on-line]. www.omsa.org, 2018-08-14. [dostęp 2020-06-22]. (ang.).
• Richard Lussier: Ecclesiastic Merit Cross, Part II, 1859-1917. [w:] Austro-Hungarian [on-line]. www.omsa.org, 2018-08-22. [dostęp 2020-06-22]. (ang.).