Kłębanowice (powiat legnicki)
51°10′52″N 16°16′45″E/51,181111 16,279167
| wieś | |
_ID_593482.jpg) Kościół św. Jadwigi w Kłębanowicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
152[2] |
| Strefa numeracyjna |
76 |
| Kod pocztowy |
59-241[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DLE |
| SIMC |
0365032 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu legnickiego  | |
Położenie na mapie gminy Legnickie Pole  | |
| 51°10′52″N 16°16′45″E/51,181111 16,279167[1]
| |
Kłębanowice (niem. Klemmerwitz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie legnickim, w gminie Legnickie Pole.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa legnickiego.
W 2013 we wsi zamieszkiwało 141 osób[4]. W miejscowości funkcjonuje klub piłkarski "Zryw Kłębanowice".
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa pochodzi od polskiej nazwy "chleba"[5][6]. Jako wcześniejszą od niemieckiej nazwę miejscowości w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia on staropolską formę Clebanowicz podając jej znaczenie "Brotkammer" czyli w tłumaczeniu "Izba chleba"[5]. Nazwa została później przez Niemców fonetycznie zgermanizowana na Klemmerwitz[5] w wyniku czego utraciła swoje pierwotne znaczenie.
Podobny wywód nazwy w swojej pracy o śląskim nazewnictwie z 1896 roku wydanej w Bytomiu prezentuje śląski pisarz Konstanty Damrot. Wymienia on dwie nazwy polską "Chlebanowice" oraz niemiecką "Klemmerwitz" cytując również nazwy pod jakimi miejscowość została zanotowana w łacińskich dokumentach z 1245 Clembonovici, z 1265 Clebanowiz oraz z 1335 Clebanowicz[6].
Po II wojnie światowej polska administracja spolonizowała zgermanizowaną nazwę Klemmerwitz na Kłębanowice w wyniku czego obecna nazwa nie ma już związku z pierwszym znaczeniem.
W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Clebanowitz[7][8].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[9]:
- kościół fil. pw. św. Jadwigi, murowano-drewniany, z XV w., przebudowany w XVIII w., w centrum wsi;
- cmentarz przykościelny; przy murze kościelnym postawiony stary kamienny krzyż nieznanego wieku ani przeznaczenia. Krzyż określany jest często jako tzw. krzyż pokutny co nie ma podstaw w żadnych dowodach ani badaniach, a jest oparte jedynie na nieuprawnionym założeniu, że wszystkie stare kamienne krzyże monolitowe, o których nic nie wiadomo, zwłaszcza te z rytami broni, są krzyżami pokutnymi[10], chociaż w rzeczywistości powód fundacji takiego krzyża może być różnoraki, tak jak każdego innego krzyża. Niestety hipoteza ta stała się na tyle popularna, że zaczęła być odbierana jako fakt i pojawiać się w lokalnych opracowaniach, informatorach czy przewodnikach jako faktyczna informacja, bez uprzedzenia, że jest to co najwyżej luźny domysł bez żadnych bezpośrednich dowodów.
Inne zabytki:
- zabytkowa figura św. Krzysztofa.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 54439
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 485 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Wykaz sołectw. Gmina Legnickie Pole. [dostęp 2014-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-04)].
- ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 80, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ a b Konstanty Damrot: Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung: mit einem Anhange über die schlesisch-polnischen Personennamen: Beiträge zur schlesischen Geschichte und Volkskunde. Beuthen: Verlag von Felix Kasprzyk, 1896, s. 61.
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis. dokumentyslaska.pl. [dostęp 2012-10-24].
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis, Breslau 1889.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 94. [dostęp 2012-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 marca 2017)].
- ↑ Arkadiusz Dobrzyniecki. Krzyże i kapliczki pokutne ziemi złotoryjskiej - historia pewnego mitu. „Pomniki Dawnego Prawa”. 11-12 (wrzesień-grudzień 2010), s. 32-37, 2010.
