Aero L-159 Alca

L-159
	; L-159 Czeskich Sił Powietrznych
	Dane podstawowe
Państwo	Czechy
Producent	Aero Vodochody
Typ	szturmowy, szkolno-treningowy
Konstrukcja	duralowa, półskorupowa
Załoga	jedna (w. bojowa) lub dwie osoby (w. szkolna)
	Historia
Data oblotu	4 sierpnia 1997
Lata produkcji	1997–2004; od 2017
	Dane techniczne
Napęd	Honeywell F-124-GA-100
Ciąg	28,2 kN
	Wymiary
Rozpiętość	9,54 m
Długość	12,72 m
Wysokość	4,77 m
	Masa
Własna	4320 kg
Uzbrojenia	2340 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	960 km/h
Pułap	13 200 m
Zasięg	1570 km
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	stałego brak, możliwość podczepienia 2340 kg na 7 pylonach
	Użytkownicy
	Czechy, Irak
	Rzuty
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aero L-159 ALCA (Advanced Light Combat Aircraft, z ang. "Zaawansowany Lekki Samolot Bojowy") – czeski lekki odrzutowy samolot bojowy produkowany przez Aero Vodochody. Pierwszy samolot zaprojektowany od podstaw w Czechach po rozpadzie Czechosłowacji w 1993 roku.

Historia

W 1992 zakłady Aero rozpoczęły wraz z Boeingiem pracę nad następcą dla Aero L-39 Albatrosa. 4 lipca 1997 rząd Czech złożył zamówienie na 72 maszyny.

Prototyp wersji szkolnej (L-159B) zaprezentowano 12 czerwca 1997, a 2 sierpnia 1997 oblatano. Natomiast 29 sierpnia 1998 odbył się pierwszy lot prototypu wersji bojowej (L-159A). 19 sierpnia 1998 L-159 gościł na pokazach lotniczych w Hradcu Králové, gdzie został po raz pierwszy zademonstrowany szerszej publiczności. 20 października 1999 zaprezentowano pierwszy seryjny egzemplarz. Dostawy dla Czeskich Sił Powietrznych rozpoczęły się w 1999 roku.

W marcu 2017 roku, 13 lat po zamknięciu linii montażowej, wznowiono produkcję samolotu dla Irackich Sił Powietrznych oraz prywatnych przedsiębiorstw zajmujących się szkoleniem pilotów^[1].

Użycie bojowe

L-159 należące do irackich wojsk lotniczych zostały użyte w walce z Da’isz. W okresie od 12 czerwca 2016 roku do listopada 2017 roku odbyły 418 lotów bojowych i zrzuciły 859 bomb^[2].

Wersje

L-159A – jednomiejscowa wersja bojowa
L-159B – dwumiejscowa wersja szkolna (tylko prototyp)
L-159T1 – dwumiejscowa wersja szkolna

Użytkownicy samolotu

Czeskie Siły Powietrzne
Draken International - amerykańska firma świadcząca usługi na rzecz Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych. 30 września 2015 roku odebrała pierwszy egzemplarz L-159 z 21 zamówionych maszyn. Samoloty mają być używane do symulowania przeciwnika w ćwiczeniach wojskowych^[3].
Lewis Fighter Fleet LLC - amerykańska firma, która w 2013 roku, za pośrednictwem EADS CASA nabyła trzy maszyny L-159A.

Przypisy

↑ Wznowienie produkcji L-159 ALCA. Altair, 25 marca 2017. [dostęp 2017-04-01].
↑ Alan Warnes. Iraqi L-159s in combat. „AirForces Monthly”. December 2017 (357). s. 32. (ang.).
↑ Pierwszy L-159E dla Draken International, „Lotnictwo Aviation International”, nr 3 (2015), s. 8, ISSN 2450-1298

Bibliografia

Łukasz "Lupac" Pacholski: Aero L-159. w serwisie militarium.net. [dostęp 2018-12-12].

Linki zewnętrzne

Artykuł o samolocie. militarium.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-16)]. w serwisie militarium.net.
Lista samolotów L-159 używanych przez czeskie lotnictwo. gdziewojsko.wordpress.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-23)].

[1] Wznowienie produkcji L-159 ALCA. Altair, 25 marca 2017. [dostęp 2017-04-01].

[2] Alan Warnes. Iraqi L-159s in combat. „AirForces Monthly”. December 2017 (357). s. 32. (ang.).

[3] Pierwszy L-159E dla Draken International, „Lotnictwo Aviation International”, nr 3 (2015), s. 8, ISSN 2450-1298

[1]

[2]

[3]

Konstrukcje przedwojenne	Aero Ae-01 Aero Ae-02 Aero Ae-04 Aero A-8 Aero A-10 Aero A-11 Aero A-12 Aero A-14 Aero A-17 Aero A-18 Aero A-19 Aero A-20 Aero A-21 Aero A-25 Aero A-22 Aero A-23 Aero A-24 Aero A-26 Aero A-29 Aero A-30 Aero A-32 Aero A-100 Aero A-102 Aero MB-200 Aero A-204 Aero A-300 Aero A-304
Projekty powojenne	Aero Ae-45 Aero Ae-145 Aero L-29 Delfín Aero L-39 Albatros Aero L-59 Super Albatros Aero L-60 Brigadyr Aero L-159 Alca