Leif Andreas Larsen
| |
 kapitan
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Leif Andreas Larsen |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
12 października 1990 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1940–1945 |
| Siły zbrojne |
Szwedzki Korpus Ochotniczy |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
       
| |
Leif Andreas Larsen, znany jako «Szetlandzki Larsen» (ur. 9 stycznia 1906 w Bergen, zm. 12 października 1990 tamże) – norweski marynarz, wsławił się swoją działalnością w tzw. Grupie Szetlandzkiej w czasie II wojny światowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Bergen. Uczestniczył w Szwedzkim Korpusie Ochotniczym w obronie Finlandii przed agresją Armii Czerwonej. Po zakończeniu walk w 1940 roku powrócił do okupowanej przez Niemcy Norwegii. W 1941 wyjechał do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do marynarki. Przybył na Szetlandy w sierpniu 1941 roku. Służył w norweskim oddziale pod brytyjskim dowództwem[a], tzw. Grupie Szetlandzkiej (norw. Shetlandsgjengen), której zadaniem było przewożenie na rybackich kutrach wywiadowców, broni i amunicji przez Morze Północne do okupowanej Norwegii. Kursujące jednostki były popularnie nazywane „autobusami szetlandzkimi”. Ze 198 wypraw, sam Larsen poprowadził 52, wykazując się wielką odwagą i poświęceniem.
Miał trzy córki. Zmarł w wieku 84 lat z powodu udaru mózgu.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Wojenny – dwukrotnie
- Medal Świętego Olafa z gałązką dębową
- Medal Obrony 1940–1945
- Distinguished Service Order (Wielka Brytania)
- Distinguished Service Cross (Wielka Brytania)
- Distinguished Service Medal (Wielka Brytania)
- Medal Dzielności Znamienitej (Wielka Brytania)
- Medal Wolności (Stany Zjednoczone)
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
- W 1954 powstał norwesko-brytyjski film Shetlandsgjengen (inny tytuł: Suicide Mission) w reżyserii Michaela Forlonga, według powieści Davida Howartha Szetlandzki autobus i Frithjofa Saelena Larsen z Wysp Szetlandzkich. Leif Andreas Larsen zagrał w nim samego siebie[1]. Na premierę 11 października 1954 do kina Klingenberg w Oslo przybyła rodzina królewska na czele z królem Haakonem VII[2].
- W 1995 został postawiony pomnik Leifa A. Larsena w Bergen, autorstwa Knuta Steena. Odsłonięcia dokonał książę Haakon.
- Jego imieniem jest nazwana ulica w Bergen, w dzielnicy Fyllingsdalen (Shetlands-Larsens vei).
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Od 1943 grupa stała się częścią Królewskiej Norweskiej Marynarki Wojennej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Shetlandsgjengen [online], nb.no [dostęp 2022-05-17] (norw.).
- ↑ Ny navnekrangel i Bergen - nå om krigshelten Shetlands-Larsen [online], nettavisen.no, 20 czerwca 2017 [dostęp 2022-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2022-05-17] (norw.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Frithjof Saelen, Larsen z Wysp Szetlandzkich, tłumacz Janina Zagrodzka-Kawa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1980, ISBN 83-11-06366-4
- David Howarth, Szetlandzki autobus, tłumacz Irena Gurska, Wydawnictwo Morskie Gdańsk, 1980, ISBN 83-215-3236-5
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Leif «Shetlands-Larsen». Norsk Biografisk Leksikon. (norw.).