Leysin
46°20′N 7°00′E/46,333333 7,000000
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kanton | |||
| SFOS |
5407 | ||
| Zarządzający |
Jean-Marc Udriot↗ | ||
| Powierzchnia |
18.54 km² | ||
| Wysokość |
1260 m n.p.m. | ||
| Populacja (2009) • liczba ludności • gęstość |
| ||
| Nr kierunkowy |
5407 | ||
| Kod pocztowy |
1854 | ||
| Tablice rejestracyjne |
VD | ||
Położenie na mapie Vaud  | |||
Położenie na mapie Szwajcarii  | |||
| 46°20′N 7°00′E/46,333333 7,000000
| |||
| Strona internetowa | |||
Leysin – miasto i gmina w zachodniej części Szwajcarii, w dystrykcie Aigle, w kantonie Vaud. Leysin jest ośrodkiem sportów zimowych. Leży na wysokości 1260 m n.p.m. i zajmuje powierzchnię 18,54 km². Według spisu ludności z 2009 roku Leysin zamieszkują 3764 osoby. Miasto położone jest w dolinie Rodanu, w miejscu gdzie Prealpy Fryburskie spotykaj się z Alpami Berneńskimi.
W pobliżu leżą między innymi Jezioro Genewskie oraz szczyty Les Diablerets, Grand Muveran, Tour d’Aï i Pic Chaussy. Najbliższym większym miastem jest Montreux.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Nazwa miejscowości (w formie Leissin) pojawiła się po raz pierwszy w datowanym na 1276 r. dokumencie książąt Sabaudii, władających regionem Chablais przez z górą 250 lat. Od czasów reformacji w XVI w. Leysin znajdowało się we władaniu Berna aż do chwili uzyskania niezależności przez kanton Vaud w 1803 r. Najstarszymi pamiątkami z dawnych lat są drewniane zabudowania mieszkalno-gospodarcze, bogato zdobione ornamentami rzeźbionymi i malowanymi, zachowane przy głównej ulicy miejscowości oraz w przysiółkach Veyges i Crettaz.
Pod koniec XIX w. Leysin, dzięki korzystnemu położeniu (południowa wystawa) i specyficznemu mikroklimatowi, przekształca się w miejscowość kuracyjną. Zaczynają powstawać liczne szpitale i sanatoria, a Leysin na ponad 60 lat staje się znane jako jeden z najważniejszych szwajcarskich ośrodków leczenia gruźlicy.
W Leysin-Feydey, w Pension de la Fôret, mieszkała od lutego do kwietnia 1925 r. z chorym na płuca mężem Zofia Nałkowska. Liczne kontakty z przebywającym tu międzynarodowym towarzystwem dały jej materiał do powieści pt. Choucas. W maju 1933 r. w sanatorium w Leysin przebywał na kuracji pisarz Michał Choromański. Według danych szwajcarskich w końcu kwietnia 1933 r. przebywało tu 64 Polaków[1]. W latach II wojny światowej leczyli się tu m.in. chorzy na gruźlicę polscy żołnierze z oddziałów Wojska Polskiego internowanych w Szwajcarii po klęsce Francji. 27 z nich tu zmarło i zostało pochowanych na miejscowym cmentarzu[2].
Od połowy lat 50. XX w., w związku ze znacznym spadkiem zachorowań na gruźlicę, Leysin zaczyna orientować się na turystykę i sporty zimowe, kierując swą ofertę głównie do rodzin z dziećmi. W latach 60. większość opustoszałych sanatoriów z charakterystycznymi rzędami skierowanych ku słońcu balkonów przebudowanych zostało na apartamenty lub na prestiżowe obecnie, międzynarodowe szkoły z internatami. Uczy się w nich młodzież z ponad 100 krajów świata. Dzięki nim 34% mieszkańców Leysin liczy nie więcej niż 19 lat.
W 2006 i 2008 r. rozgrywano tu zawody w ramach Pucharu Świata w snowboardzie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zieliński Jan: Nasza Szwajcaria. Przewodnik śladami Polaków, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Muzeum Polskie w Rapperswilu, Warszawa 1999, s. 109-110, ISBN 83-87893-21-8
- ↑ Tomaszewski Kazimierz: W krainie nie z tej ziemi, Wydawnictwo Epoka i Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa 1989, ISBN 83-85021-08-6, s. 12, 95
