Rodan

Rodan
Kontynent	Europa
Państwo	Szwajcaria ; Francja
	Rzeka
Długość	812 km
	Źródło
Miejsce	Lodowiec Rodanu
Współrzędne	46°34′27,1″N 8°22′49,4″E/46,574200 8,380400
	Ujście
Recypient	Zatoka Lwia
Współrzędne	43°20′03,1″N 4°50′39,1″E/43,334194 4,844194
	Położenie na mapie Francji źródło ujście
	Hasło w Wikisłowniku

Rodan (fr. Rhône, frank.-prow. Rôno, oks. Ròse, wł. Rodano, niem. Rhone lub Rotten, ret. Rodan, łac. Rhodanus) – rzeka w zlewisku Morza Śródziemnego, płynąca przez terytorium Szwajcarii i Francji.

Długość Rodanu wynosi 812 km (w tym 70 km przepływu przez Jezioro Genewskie), z czego 264 km na terytorium Szwajcarii. Powierzchnia dorzecza – 95,5 tys. km², z czego 10,403 tys. km² w Szwajcarii (kantony: Valais, Vaud, Genewa)^[1]. Średni przepływ Rodanu (mierzony w Beaucaire, w dolnym biegu rzeki, nieco powyżej początku delty Rodanu) wynosi 1700 m³/s (na podstawie danych z lat 1920–2005).

Rzeka wypływa z Lodowca Rodanu w Alpach Urneńskich (Szwajcaria). W przeszłości jej źródło sytuowano na wysokości 1753 m n.p.m., obecnie jego poziom określa się na 2208 m n.p.m.^[2] Następnie spływa głęboką doliną w kierunku południowo-zachodnim, rozdzielając Alpy Berneńskie (po lewej) od Prealp Szwajcarskich (po prawej). W rejonie miasta Martigny skręca ku północnemu zachodowi, ograniczając od północnego wschodu grupę Prealp Sabaudzkich. W miejscowości Le Bouveret Rodan wpływa do Jeziora Genewskiego, tworząc wyraźną deltę, która na skutek znacznej ilości niesionego materiału charakteryzuje się szybkim przyrostem. Od czasów rzymskich do połowy XX w. przyrosła ona o ok. 2 km^[3].

Rodan wypływa z Jeziora Genewskiego w Genewie, w której przyjmuje duży dopływ alpejski – Arve. Następnie szerokimi zakosami płynie do Rowu Rodanu (między Alpami a Masywem Centralnym). Od Lyonu, gdzie uchodzi do niego Saona, płynie dalej w kierunku południowym i uchodzi rozległą deltą (Camargue) do Zatoki Lwiej nad Morzem Śródziemnym. Rodan jest jedyną dużą rzeką Francji należącą do zlewiska Morza Śródziemnego i jednocześnie drugą co do wielkości przepływu (po Nilu) rzeką uchodzącą do Morza Śródziemnego. Jest najzasobniejszą w wodę rzeką Francji, ma także duży potencjał hydroenergetyczny. Poprzez Saonę i Kanał Centralny ma połączenie z Loarą, a poprzez Kanał Południowy z Garonną. Rodan jest żeglowny na odcinku 670 km od ujścia rzeki Ain do morza.

Uznaje się, że wody rzeki są wezbrane, jeśli przepływ w Beaucaire przekracza 5000 m³/s. Najwyższy stan wód Rodanu zanotowany w ostatnich latach pochodzi z grudnia 2003 r., kiedy to jego przepływ oszacowano ostatecznie na ok. 11 500 m³/s. Uznano wówczas, że było to największe wezbranie Rodanu od 200 lat. Największe wezbrania Rodanu, jakie opisano w źródłach, miały miejsca w październiku 580 r. lub w listopadzie 1548 r. Tzw. „woda tysiącletnia” została zdefiniowana na tej podstawie jako przepływ w Beaucaire powyżej 14 000 m³/s (ale nie więcej niż 16 000 m³/s).

Główne dopływy Rodanu

prawe
- Ain
- Saona
- Ardèche
- Cèze
- Gard
lewe
- Dranse
- Arve
- Isère
- Drôme
- Durance

Miasta nad Rodanem

Przypisy

↑ Jean-François Bergier: "Rhône", in: Dictionnaire historique de la Suisse (DHS), version du 18.07.2013. [1], consulté le 07.08.2024
↑ Mapa La Suisse Mobile. [dostęp 2023-11-10].
↑ Edward Schnayder. Delty i estuaria. „Poznaj Świat”. R. VI (nr 5 (66)), s. 20-22, maj 1958. Polskie Towarzystwo Geograficzne. (pol.).

[jfb-1] Jean-François Bergier: "Rhône", in: Dictionnaire historique de la Suisse (DHS), version du 18.07.2013. [1], consulté le 07.08.2024

[mapsuiss-2] Mapa La Suisse Mobile. [dostęp 2023-11-10].

[edsch-3] Edward Schnayder. Delty i estuaria. „Poznaj Świat”. R. VI (nr 5 (66)), s. 20-22, maj 1958. Polskie Towarzystwo Geograficzne. (pol.).

[1]

[2]

[3]