Linia tramwajowa Alessandria – Sale
| Alessandria – Sale | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dane podstawowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lokalizacja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Zarządca |
Tramvie a Vapore della Provincia di Alessandria | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
23,9 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rozstaw szyn |
1445 mm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sieć trakcyjna |
brak (napęd parowy) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Prędkość maksymalna |
20 km/h | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Tramwaje linii Alessandria – Sale w Alessandrii na placu Garibaldiego | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Historia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rok otwarcia |
1880 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rok zawieszenia ruchu |
1933 (ruch pasażerski) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Linia tramwajowa Alessandria – Sale – działająca w latach 1880–1935 linia tramwaju międzymiastowego, która łączyła Alessandrię z Sale we Włoszech. W 1935 r. linię zamknięto dla ruchu pasażerskiego, ale odcinek między cukrownią Spinetta Marengo a stacją Spinetta funkcjonował dla przewozów towarowych jeszcze do lat 50. XX wieku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1876 r. dwaj przedsiębiorcy, Domenico Bellisomi z Salerno i Ercole Belloli z Cuggione, złożyli wniosek do urzędu gminy Alessandria w sprawie budowy dwóch linii tramwaju parowego: z Alessandrii do Casale Monferrato i z Alessandrii do Sale[1]; w 1879 r. podobny wniosek został złożony przez tych dwóch przedsiębiorców do urzędu gminy Sale w sprawie przedłużenia linii z Sale do Pontecurone[2]. Wkrótce potem rozpoczęto prace budowlane, ale z przyczyn technicznych zrezygnowano z wydłużenia linii do Pontecurone[3].
Inauguracja linii Alessandria – Sale i Alessandria – Casale odbyła się 1 sierpnia 1880 r. w obecności ministra sprawiedliwości Tommaso Villi, członków parlamentu prowincji Alessandria i prefekta[1]; pierwsze tramwaje ruszyły w trasę 11 sierpnia następnego roku. Początkowo rozkład jazdy obejmował dwie pary kursów dziennie, później trzy (plus dodatkowa para w nieświąteczne poniedziałki). Tramwaje pokonywały linię w godzinę i trzydzieści osiem minut[4].
W październiku 1881 r. Belloli i Bellisomi sprzedali linię belgijskiemu przedsiębiorstwu Società Anonima delle Tramvie a Vapore della Provincia di Alessandria[5], założonemu rok wcześniej w Brukseli i upoważnionemu do działania we Włoszech od lutego 1881 r.[6] 27 kwietnia 1882 r. Bellisomi, w międzyczasie wraz z Bellolim odznaczony Orderem Korony Włoch[7], dokonał otwarcia linii tramwajowej Sale – Tortona, która była przedłużeniem linii Alessandria – Sale[8][9].
Z biegiem czasu linia ta, jak i pozostałe obsługiwane przez wspomnianą belgijską firmę, przestała zaspokajać potrzeby miejscowej ludności, oferując coraz gorsze usługi. Linia została zamknięta 7 listopada 1933 r. i zastąpiona autobusami przewoźnika Società Autotrasporti Alessandria (SAA)[10]; krótki odcinek między cukrownią Spinetta Marengo a stacją Spinetta pozostał w użyciu do lat 50. XX w. jako połączenie towarowe[11].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Linia tramwajowa była jednotorowa o rozstawie szyn 1445 mm. Jej długość była równa 23,9 km. Maksymalne nachylenie trasy wynosiło 18‰, minimalny promień łuku 30 m, a maksymalna dopuszczalna prędkość 20 km/h[12].
Trasa[edytuj | edytuj kod]
Krańcówka, podobnie jak w przypadku linii do Casale, znajdowała się w Alessandrii w miejscu, gdzie później zbudowano Pałac Sprawiedliwości; stamtąd linia biegła do przystanków piazza Savona (później piazza Garibaldi) i piazza d’Armi (później przemianowanego na piazza Matteotti)[5].
Opuszczając miasto tramwaj przekraczał rzekę Bormida, następnie docierał do miejscowości Marengo, Castelceriolo, Lobbi, Piovera i Grava, kończąc bieg w Sale na krańcówce wspólnej z linią tramwajową z Tortony. Krańcówka wyposażona była w zajezdnię i warsztat[9].
Tabor[edytuj | edytuj kod]
W latach 1927–1930 tabor składał się z dwunastu lokomotyw parowych, 31 wagonów doczepnych dwuosiowych i 70 wagonów towarowych[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Orazio Messina, Valentino Ricci, Marco Gandini, Storia dei trasporti alessandrini, Alessandria: SOGED-ATM, 1998, s. 11 (wł.).
- ↑ Francesco Ogliari, Franco Sapi, Scintille tra i monti. Storia dei trasporti italiani, t. 8–9, Mediolan 1968, s. 131–132 (wł.).
- ↑ Ogliari, Sapi, t. 8, s. 133.
- ↑ Francesco Ogliari, Francesco Abate, Il tram a vapore tra l’Appennino e il Po, Mediolan: Arcipelago, 2011, s. 248, ISBN 978-88-7695-398-9 (wł.).
- ↑ a b Messina, Ricci, Gandini, s. 12.
- ↑ Dekret królewski nr 28 z dnia 3 lutego 1881 r., opublikowany w Dzienniku Urzędowym Królestwa Włoch nr 45 z dnia 24 lutego 1881 r.
- ↑ Ogliari, Sapi, t. 8, s. 139–140.
- ↑ Ogliari, Abate, s. 252.
- ↑ a b Ogliari, Abate, s. 260.
- ↑ Ogliari, Sapi, t. 9, s. 566.
- ↑ Storia – Comune di Sale [online], www.comune.sale.al.it [dostęp 2021-07-04].
- ↑ Ogliari, Sapi, t. 9, s. 764.
- ↑ Ogliari, Sapi, t. 9, s. 765.