Ludwik Sempoliński

Ludwik Sempoliński
Ludwik Sempoliński w okresie występów amatorskich w „Promenadzie”, 1917
Imię i nazwisko	Ludwik Agapit Sempoliński
Data i miejsce urodzenia	18 sierpnia 1899 Warszawa
Data i miejsce śmierci	17 kwietnia 1981 Warszawa
Zawód	aktor, reżyser, tancerz, pedagog
Lata aktywności	1918–1981
Odznaczenia

Grób Ludwika Sempolińskiego na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Ludwik Agapit Sempoliński (ur. 18 sierpnia 1899 w Warszawie, zm. 17 kwietnia 1981 tamże) – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser, tancerz, pedagog. Jeden z najwybitniejszych polskich aktorów teatralnych, filmowych, rewiowych i kabaretowych.

Życiorys

Ukończył warszawską Szkołę Zgromadzenia Kupców przy ul. Waliców, a następnie podjął studia w Wyższej Szkole Handlowej, której jednak nie ukończył.

Debiutował w 1918 w kabarecie Sfinks piosenką Lecą mareczki, lecą, lecą…. Związany z warszawskimi (m.in. „Morskie Oko”, „Cyrulik Warszawski”) i krakowskimi teatrzykami rewiowymi, kabaretami i operetką.

W czasie II wojny światowej musiał się ukrywać przed okupantami niemieckimi za parodię Hitlera w piosence Ten wąsik z popularnej rewii muzycznej Orzeł czy Rzeszka. Z tego powodu przeniósł się do Wilna, gdzie występował początkowo w teatrze muzycznym Lutnia, następnie w założonym przez siebie teatrzyku Miniatury. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej uciekł z Wilna i pod nazwiskiem Józef Kalina ukrywał się na prowincji. W 1944 wrócił do Wilna i wraz z Hanką Bielicką i Jerzym Duszyńskim reaktywował swój teatr.

Po wojnie grał na scenach Łodzi, Krakowa i w warszawskim Teatrze Syrena. Znany z brawurowych wykonań różnych piosenek (m.in. Tomasz, ach Tomasz, skąd ty to masz).

Autor wspomnień Wielcy artyści małych scen (wyd. 1968) i Druga połowa życia (wyd. 1985). Był także wykładowcą warszawskiej PWST, wychowawcą wielu znanych aktorów i piosenkarzy.

Zmarł 17 kwietnia 1981 w Warszawie i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kw. 111-III-30/31).

Filmografia

• 1935 – Jaśnie pan szofer
• 1935 – Manewry miłosne
• 1936 – Pan Twardowski
• 1936 – Barbara Radziwiłłówna
• 1936 – Róża
• 1937 – Piętro wyżej
• 1937 – Trójka hultajska
• 1938 – Paweł i Gaweł
• 1938 – Moi rodzice rozwodzą się
• 1938 – Sygnały
• 1939 – O czym się nie mówi…
• 1939/1940 – Sportowiec mimo woli
• 1939/1940 – Żołnierz królowej Madagaskaru
• 1939/1941 – Ja tu rządzę
• 1948 – Skarb
• 1950 – Dwie brygady
• 1951 – Warszawska premiera
• 1955 – Irena do domu!
• 1965 – Niekochana
• 1967 – Raz, dwa, trzy…

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1959)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1954)
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1978)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967)
• Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (1969)

Bibliografia

• Budrewicz Olgierd: My, z Warszawy. Wyd. II (w tym wyborze). Warszawa: Czytelnik, 1998, s. 25…31. ISBN 83-07-00019-X.
• Zbigniew Adrjański: Kalejdoskop estradowy : leksykon polskiej rozrywki 1944-1989 : artyści, twórcy, osobistości. Warszawa: Bellona, 2002. ISBN 83-11-09191-9.

Linki zewnętrzne

• Ludwik Sempoliński w bazie IMDb (ang.)
• Ludwik Sempoliński w bazie Filmweb
• Ludwik Sempoliński w bazie filmpolski.pl
• Ludwik Sempoliński w bazie e-teatr.pl