Maria Werten

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maria Werten
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 września 1888
Warszawa

Data i miejsce śmierci

4 grudnia 1949
Los Angeles

Narodowość

polska

Maria Werten, właśc. Maria Wertenstein (ur. 22 września 1888 w Warszawie, zm. 4 grudnia 1949 w Los Angeles) – polska malarka, rysowniczka, graficzka i popularyzatorka sztuki polskiej w Stanach Zjednoczonych.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się 22 września 1888 roku w Warszawie[1], w zasymilowanej żydowskiej rodzinie[2] Jakuba i Stefanii z domu Lande[3]. Jej bratem był fizyk Ludwik Wertenstein, siostrzeńcem Jan Kott, a córką brata Wanda Wertenstein[2]. Werten ukończyła studia w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych (WSSP)[2][3], studiowała także w Paryżu[1][3]. Zajmowała się malarstwem, rysunkiem, grafiką[4], jej prace wielokrotnie prezentowano na wystawach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych[2]. Wystawiała także w Paryżu i w Stanach Zjednoczonych[3]. W 1919 roku otrzymała list pochwalny za pracę zgłoszoną na konkurs malarski i graficzny im. Marii Klass-Kazanowskiej[2]. Współpracowała z Fabryką Zabawek „Gnom” Bronisława Mańkowskiego[5], tworząc dla niej plakaty reklamowe i projekty zabawek[4]. Ilustrowała także książki dla dzieci, które wydawano w Polsce i w Stanach Zjednoczonych oraz współdziałała z Warsztatami Krakowskimi[4].

W latach 30. Werten sześciokrotnie podróżowała do Stanów Zjednoczonych, gdzie popularyzowała sztukę polską prowadząc odczyty i kursy, organizując wystawy i publikując w prasie[5]. W latach 1932–1937 wykonała przeszło 200 wykładów i 27 kursów w 41 największych miastach amerykańskich[5]. Piastowała stanowisko dyrektora w International School of Art (Międzynarodowa Szkoła Sztuki), której rolą była integracja międzykulturowa i popularyzacja sztuki ludowej[5]. Organizacja miała swoje oddziały w Europie, Tunezji i Stanach Zjednoczonych[5]. W Stanach Werten działała tak z ramienia szkoły[5], jak i na rzecz polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych[3], od którego otrzymywała wsparcie finansowe działalności[5]. Do prezentacji sztuki polskiej, które zorganizowała Werten, należy wystawa w Brooklyn Museum of Art (1933) przygotowana wraz z Ireną Piotrowską, czy wystawa drzeworytów ludowych zorganizowana z architektką wnętrz Marią Lilien-Czarnecką w Art Institute of Chicago (1943)[6].

W 1939 roku została w Stanach[5]. W latach 40. przeniosła się Kalifornii[6], gdzie była nazywana „Madame Werten”[1]. Dorywczo wykładała w Chouinard Art Institute w Los Angeles (dziś: California Institute of the Arts), gdzie uczyli się m.in. rysownicy Walt Disney Studios, nauczała także prywatnie w swoim Norwid Studio[7]. Ostatnie lata życia spędziła w biedzie[7]. Zmarła 4 grudnia 1949 roku w Los Angeles[1].

Za życia została wyróżniona licznymi nagrodami i odznaczeniami[3], zaś w 1950 roku otrzymała pośmiertnie wyróżnienie od prezydenta RP na uchodźstwie Augusta Zaleskiego[4]. Prawie 400 prac Werten znajduje się w Muzeum Polskim w Ameryce[4]. Bogate rodzinne zbiory jej dzieł zaginęły podczas powstania warszawskiego, przetrwał jedynie jeden obraz[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Nowak 2012 ↓, s. 353.
  2. ↑ a b c d e Nowak 2012 ↓, s. 355.
  3. ↑ a b c d e f Werten-Wertenstein Maria, [w:] Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania, Stanisław Łoza (red.), polona.pl, 1939, s. 337 [dostęp 2022-01-18].
  4. ↑ a b c d e Nowak 2012 ↓, s. 354.
  5. ↑ a b c d e f g h i Nowak 2012 ↓, s. 356.
  6. ↑ a b Nowak 2012 ↓, s. 357.
  7. ↑ a b Nowak 2012 ↓, s. 358.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Maria_Werten&oldid=72150486”