Max Euwe
![]() Max Euwe, Amsterdam 1975 | |
Państwo | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci |
26 listopada 1981 |
Tytuł szachowy |
arcymistrz (1950) |
![]() |
Max (Machgielis) Euwe (ur. 20 maja 1901 w Amsterdamie, zm. 26 listopada 1981 w Amsterdamie) – szachista holenderski, piąty mistrz świata w szachach (w latach 1935–1937), prezydent Międzynarodowej Federacji Szachowej w latach 1970–1978.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Dr Max Euwe studiował matematykę na amsterdamskim uniwersytecie, następnie uczył matematyki, początkowo w Rotterdamie, później w żeńskim liceum w Amsterdamie.
Przez wiele lat Euwe był najsilniejszym szachistą holenderskim. W 1921 roku został po raz pierwszy mistrzem Holandii, do roku 1955 zdobył łącznie 12 złotych medali w indywidualnych mistrzostwach kraju. 15 grudnia 1935 roku po rozegraniu trzydziestu partii w ciągu osiemdziesięciu dni w trzynastu różnych miejscowościach pokonał ówczesnego mistrza świata Aleksandra Alechina. To zwycięstwo spowodowało ogromny wzrost popularności szachów w Holandii.
W 1937 roku Euwe przegrał w meczu rewanżowym z Alechinem. Po śmierci Alechina część środowiska szachowego przypisywała Euwemu prawo do tytułu mistrza świata, jednak Euwe zdecydował się na udział w turnieju, wyłaniającym kolejnego mistrza świata. Turniej z udziałem pięciu pretendentów odbył się w 1948 roku i zakończył zwycięstwem Michaiła Botwinnika, Euwe zajął ostatnie miejsce.
W latach 1970–1978 dr Euwe był prezydentem Międzynarodowej Federacji Szachowej (FIDE). Odegrał ważną mediacyjną rolę przy organizacji sławnego meczu Borys Spasski–Bobby Fischer (1972). Według systemu Chessmetrics, najwyższy ranking w karierze osiągnął w styczniu 1936 r., z wynikiem 2769 zajmował wówczas 1. miejsce na świecie[1].
Euwe był autorem wielu książek o tematyce szachowej, wśród których najsławniejsze to Oordeel en Plan (Licz i planuj) i seria poświęcona szachowym otwarciom. Miasto Amsterdam uhonorowało swojego sławnego mieszkańca nazywając jeden z placów jego imieniem. W pobliżu tego placu znajduje się Centrum Maxa Euwego, w którym mieści się szachowa biblioteka i muzeum. Pomiędzy 1987 a 1996 r. rozegrano 10 turniejów poświęconych jego pamięci[2].
Komponował również kompozycje szachowe, oto przykładowa dwuchodówka:
a | b | c | d | e | f | g | h | ||
8 | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | 8 | |||||||
7 | 7 | ||||||||
6 | 6 | ||||||||
5 | 5 | ||||||||
4 | 4 | ||||||||
3 | 3 | ||||||||
2 | 2 | ||||||||
1 | 1 | ||||||||
a | b | c | d | e | f | g | h |
mat w 2 posunięciach
Rozwiązanie: [1.Hd6!]
(zaznacz tekst pomiędzy nawiasami, aby zobaczyć rozwiązanie)
Mecze Euwego o mistrzostwo świata[edytuj | edytuj kod]
Rok | Przeciwnik | Wynik |
---|---|---|
1935 | Alechin | wygrana (+9-8=13) |
1937 | Alechin | przegrana (+4-10=11) |
1948 | turniej | 5. miejsce |
W nawiasach: liczba wygranych, przegranych i zremisowanych partii. |
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Max Euwe – From My Games, 1920 – 1937 (Dover, 1975);
- Max Euwe – Euwe w serii Weltgeschichte des Schachs series (Verlag Dr. E. Wildhagen, 1959).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Chessmetrics Player Profile: Max Euwe. [dostęp 2009-08-02].
- ↑ Euwe Jubilee and Memorials. [dostęp 2009-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-10-21)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- W.Litmanowicz, J. Giżycki, „Szachy od A do Z”, tom I, Warszawa 1986, s. 234–237
- Biography – Max Euwe (ang.)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Max Euwe – wybrane partie szachowe (ang.)
- Max Euwe Centrum (niderl. • ang. • niem.)
- Max Euwe - wybitny szachista i matematyk
- ISNI: 0000 0001 1052 8157
- VIAF: 34456307
- LCCN: n50043343
- GND: 118685554
- LIBRIS: c9prrr7w5cxv343
- BnF: 119020110
- SUDOC: 026854856
- NLA: 36549848
- NKC: mzk2003209248
- DBNL: euwe001
- BNE: XX919781
- NTA: 068500874
- BIBSYS: 90056530
- Open Library: OL723842A
- PLWABN: 9810568383205606
- NUKAT: n2007118547
- J9U: 987007260950005171
- LNB: 000158925
- CONOR: 138313315
- BLBNB: 000287306
- WorldCat: lccn-n50043343