Micheál Martin
![]() | |
Data i miejsce urodzenia |
1 sierpnia 1960 |
---|---|
Taoiseach | |
Okres |
od 27 czerwca 2020 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Lider Fianna Fáil | |
Okres |
od 26 stycznia 2011 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Minister spraw zagranicznych Irlandii | |
Okres |
od 7 maja 2008 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister przedsiębiorczości, handlu i zatrudnienia Irlandii | |
Okres |
od 29 września 2004 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister zdrowia i dzieci Irlandii | |
Okres |
od 20 stycznia 2000 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister edukacji i nauki Irlandii | |
Okres |
od 26 czerwca 1997 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca |
Micheál Martin, irl. Mícheál Ó Máirtín (ur. 1 sierpnia 1960 w Corku) – irlandzki polityk, Teachta Dála, członek Fianna Fáil i od 2011 lider tej partii, minister edukacji i nauki w latach 1997–2000, minister zdrowia i dzieci od 2000 do 2004, minister przedsiębiorczości, handlu i zatrudnienia w latach 2004–2008, minister spraw zagranicznych od 2008 do 2011, od 2020 taoiseach (premier) Irlandii.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Micheál Martin urodził się w Cork. Jego ojciec, Paddy Martin, był międzynarodowym bokserem. Kształcił się w Coláiste Chríost Rí. Studiował później na University College Cork, gdzie uzyskał Bachelor of Arts, a następnie Master of Arts w zakresie historii politycznej[1]. Po studiach pracował jako nauczyciel w rodzinnej miejscowości[1].
Swoją aktywność polityczną rozpoczął w trakcie studiów. Został wówczas prominentnym członkiem Ógra Fianna Fáil, organizacji młodzieżowej Fianna Fáil. W późniejszym czasie stał na czele partyjnej młodzieżówki. W 1988 dołączył do komitetu wykonawczego FF[1]. W 1985 został wybrany do rady miejskiej w Cork jako kandydat. Zasiadał w niej do 1997, w latach 1992–1993 pełnił funkcję burmistrza[1][2].
W 1987 wziął udział w wyborach parlamentarnych, jednak nie uzyskał mandatu. Do Dáil Éireann, niższej izby Oireachtas, został wybrany cztery lata później w 1989, uzyskując mandat Teachta Dála z okręgu Cork South Central. Z powodzeniem ubiegał się o reelekcję w wyborach w 1992, 1997, 2002, 2007, 2011, 2016 i 2020[3][4]. W latach 1995–1997 pełnił funkcję rzecznika Fianna Fáil ds. edukacji i Gaeltachtu w gabinecie cieni pod przewodnictwem Bertiego Aherna.
W 1997, kiedy Fianna Fáil po kilku latach przerwy powróciła do władzy, wszedł w skład rządu Bertie Aherna. Od 26 czerwca 1997 do 27 stycznia 2000 zajmował stanowisko ministra edukacji i nauki. Następnie stanął na czele Ministerstwa Zdrowia i Dzieci, którym kierował do 29 września 2004[4]. Jako minister przeforsował wprowadzenie w Irlandii zakazu palenia w miejscu pracy. Za jego rządów przeprowadzono w kraju reformę służby zdrowia, powołującą odpowiedzialną za system publicznej opieki zdrowotnej instytucję Health Service Executive. 29 września 2004 został mianowany ministrem przedsiębiorczości, handlu i zatrudnienia w gabinecie dotychczasowego premiera[4]. W 2006 zniósł tzw. Groceries Order z 1987, ustawę zakazującą sprzedaży artykułów spożywczych poniżej kosztów ich produkcji[5].
7 maja 2008 objął funkcję ministra spraw zagranicznych w rządzie Briana Cowena[4]. Jednym z pierwszym zadań nowego ministra i rządu było przeprowadzenie w czerwcu 2008 referendum w sprawie ratyfikacji traktatu lizbońskiego. Negatywny wynik tego głosowania ściągnął na irlandzki gabinet krytykę pozostałych państw UE i spowodował poważny kryzys polityczny[6]. 19 stycznia 2011 zrezygnował z funkcji ministra w proteście przeciwko przywództwu Briana Cowena. Wskutek kryzysu rządowego i dymisji kilkoro ministrów premier 22 stycznia 2011 zrezygnował jednakże z funkcji lidera partii, pozostając jednocześnie na czele rządu[7]. W wyniku głosowania 26 stycznia 2011 Micheál Martin został wybrany na nowego lidera Fianna Fáil[8]. W wyborach parlamentarnych w lutym 2011 partia poniosła porażkę. Po ustąpieniu rządu 9 marca 2011 Micheál Martin został liderem opozycji w parlamencie[9][10].
W następnej kadencji parlamentu (wybranego w 2016) kierowana przez niego FF umożliwiła dwukrotnie powołanie mniejszościowych gabinetów, na czele których stali kolejno Enda Kenny i Leo Varadkar z Fine Gael. W wyborach parlamentarnych z lutego 2020 Fianna Fáil uzyskała najwięcej mandatów poselskich. Wyniki tych wyborów spowodowały trudności w stworzeniu większościowej koalicji rządowej, co doprowadziło do długotrwałych negocjacji. Koalicję ostatecznie zawarły FG, FF i Partia Zielonych. W ramach porozumienia ustalono, że na czele gabinetu stanie lider FF Micheál Martin, a pod koniec 2022 zastąpi go Leo Varadkar. Porozumienie zostało ostatecznie zatwierdzone przez trzy ugrupowania 26 czerwca 2020[11]. Następnego dnia Dáil Éireann powołała Micheála Martina na urząd premiera; za jego kandydaturą zagłosowało 93 posłów (z partii koalicyjnych oraz część niezależnych)[12]. Jeszcze tego samego dnia lider FF został zaprzysiężony przez prezydenta[13], a także ogłosił skład swojego rządu (w którym Leo Varadkar objął stanowiska wicepremiera oraz ministra)[14].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Micheál Martin jest żonaty z Marry O’Shea[1], ma czwórkę dzieci[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Micheál Martin. fiannafail.ie. [dostęp 2022-01-15].
- ↑ a b Micheál Martin T.D. (ang.). foreignaffairs.gov.ie. [dostęp 2016-05-03].
- ↑ Profil na stronie electionsireland.org (ang.). [dostęp 2020-02-10].
- ↑ a b c d Mr. Micheál Martin (ang.). oireachtas.ie. [dostęp 2016-05-03].
- ↑ Grocery prices to drop from today after order's abolition (ang.). independent.ie, 20 marca 2006. [dostęp 2016-05-03].
- ↑ Cowen disaster: little authority and no leadership (ang.). independent.ie, 15 czerwca 2008. [dostęp 2016-05-03].
- ↑ Timeline: Brian Cowen's fight for political survival (ang.). bbc.com, 23 stycznia 2011. [dostęp 2016-05-03].
- ↑ Micheal Martin wins Fianna Fail leadership (ang.). bbc.com, 26 stycznia 2011. [dostęp 2016-05-03].
- ↑ Counting ends in Irish election (ang.). bbc.com, 2 marca 2011. [dostęp 2016-05-03].
- ↑ Irish Republic swears in Enda Kenny as new leader (ang.). bbc.com, 9 marca 2011. [dostęp 2016-05-03].
- ↑ FF, FG and Green Party agree historic coalition deal (ang.). rte.ie, 26 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-28].
- ↑ Nomination of Taoiseach (ang.). oireachtas.ie, 27 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-27].
- ↑ President Higgins presents Taoiseach with Seal of Office (ang.). president.ie, 27 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-27].
- ↑ Revealed: new Cabinet and Taoiseach's Seanad nominees (ang.). rte.ie, 27 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-27].