Mieczysław Łebkowski
major kawalerii | |
Pełne imię i nazwisko |
Mieczysław Władysław Łebkowski |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
11 grudnia 1884 |
Data i miejsce śmierci |
12 października 1935 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1915–1924 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Mieczysław Władysław Łebkowski (ur. 11 grudnia 1884 w Ciechanowie, zm. 12 października 1935 w Warszawie) – major kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 11 grudnia 1884 w Ciechanowie, ówczesnym mieście powiatowym guberni płockiej, w rodzinie Maksymiliana i Józefy ze Szmideckich[1]. Był starszym bratem Maksymiliana (1891–1918), rotmistrza Wojska Polskiego, odznaczonego Orderem Virtuti Militari. Początkowo uczęszczał do V Rządowego Gimnazjum Filologicznego w Warszawie przy ul. Koszykowej 45, a od klasy VII do Gimnazjum Gubernialnego w Płocku[2]. W Warszawie należał do tajnych kółek samokształcenia[2]. Działalność tę kontynuował w Płocku[2]. W lutym 1905 stanął na czele strajku szkolnego w Gimnazjum Gubernialnym, za co został relegowany z gimnazjum bez prawa zdawania matury w Imperium Rosyjskim[3][4][2]. W 1907 jako ekstern zdał maturę w c. k. V Gimnazjum we Lwowie[2][5]. Następnie rozpoczął studia w Akademii Rolniczej w Dublanach[2]. Od 1 kwietnia 1909 do 1 lipca 1910 jako student należał do Polskiej Drużyny Strzeleckiej w Dublanach[2]. Po ukończeniu akademii został administratorem majątku Mała Wieś, należącego do ks. Lubomirskiego[2].
15 stycznia 1915 jako ochotnik wstąpił do Legionu Puławskiego i został przydzielony do szwadronu ułanów, który później rozwinął się w 1 pułku ułanów[2]. W szeregach tego oddziału walczył między innymi w bitwie pod Krechowcami (24 lipca 1917) jako młodszy oficer 4. szwadronu[2][6][7]. W grudniu 1917 przebywając w szpitalu w Mińsku rozpoczął działalność wywiadowczą na rzecz I Korpusu Polskiego w Rosji, a skierowaną przeciwko bolszewikom[2][8]. Był jednym z siedmiu polskich oficerów, którzy pod dowództwem podkapitana Ignacego Matuszewskiego kierowali akcją opanowania znajdującego się w rękach bolszewików Mińska (19 lutego 1918)[2][a]. Po kapitulacji I Korpusu Polskiego (czerwiec 1918) działał w Polskiej Organizacji Wojskowej[2].
1 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego[10]. Służył w odtworzonym 1 pułku ułanów krechowieckich, w którym to zorganizujował pluton łączności[11]. 18 stycznia 1919 w Gródku Jagiellońskim razem z plutonem łączności dołączył do pułku, który prowadził walki z Ukraińcami[11]. Od 10 marca do 19 kwietnia 1919 był słuchaczem I kursu adiutantów sztabowych przy Sztabie Generalnym[12]. 29 kwietnia, po ukończeniu kursu i urlopie, został przydzielony do Oddziału IV Naczelnego Dowództwa WP[13]. Następnie był szefem sztabu 5 i 8 Brygady Jazdy[14]. Później pełnił służbę w Departamencie I Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[15]. 27 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu rotmistrza, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[15]. W sierpniu 1920, w krytycznej fazie wojny z bolszewikami, został przydzielony do Dowództwa Grupy Operacyjnej gen. Karnickiego na stanowisko zastępcy szefa sztabu[16]. Wyróżnił się 7 sierpnia 1920 w walkach pod Ostrołęką[16]. 21 listopada 1920 generał porucznik Aleksander Karnicki we wniosku na nadanie Orderu Virtuti Militari napisał:
Dnia 7 sierpnia 1920 Grupa Operacyjna gen. Karnickiego cofała się w kierunku Różana. O godz. 7-mej 108 pułku ułanów osłaniał odwrót na linii wsi Grabowo z rozkazem odstępowania w miarę posuwania się całej grupy – artyleria, podzielona na plutony, ostrzeliwała się w miarę pochodu. Rotmistrz Łebkowski w chwili, gdy piechota nieprzyjacielska zaatakowała z frontu, od Ostrołęki, a jazda bolszewicka od lewego skrzydła, będąc zastępcą szefa sztabu Grupy, znajdował się z 10 ułanami na szosie przy stacji kolejowej Grabowo. 108 pułk ułanów pod silnym ogniem karabinów maszynowych i artylerii zmieszał się i oddzielnymi naprzód jeźdźcami, a potem grupami zaczął w nieładzie uciekać, grożąc odkryciem armat naszych, które raziły nieprzyjaciela i osłaniających odwrót całej Grupy. Rotmistrz Łebkowski widząc popłoch swoją zimną krwią i przykładem zatrzymał z początku część, a następnie i resztę uciekających ułanów, doprowadził pułk do porządku, sformował szyk bojowy, podprowadził do odstępującego na samym końcu dowódcy pułku, który działania prowadził już dalej w porządku. Rotmistrz Łebkowski podczas tej akcji stracił dwóch ułanów z plutonu sztabowego oraz konia. Dzięki więc zimnej krwi i odwadze rtm. Łebkowskiego odstępowanie całej Grupy odbyło się pomyślnie[17].
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako oficer zawodowy i kontynuował służbę w 1 pułku ułanów[18]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 99. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[19]. 3 listopada 1922 został powołany na II Kurs doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie[20]. Kursu nie ukończył i został przeniesiony w stan nieczynny[21]. Z dniem 31 marca 1924 został „zwolniony z szeregów armii wskutek stwierdzonej przez Komisję Superrewizyjną utraty zdolności fizycznej” (uznany za niezdolnego do pełnienia służby wojskowej w charakterze oficera rezerwowego)[22].
Po zwolnieniu z wojska otrzymał posadę administratora majątku Kurów, a następnie administratora majątku Federacji Państwowej „Wici Kościankowskie” w Rogóźnie-Zamku[2]. W maju 1933 nadal mieszkał w Rogóźnie-Zamku, ale nie miał stałego zajęcia[2]. Działał społecznie w Bezpartyjnym Bloku Współpracy z Rządem w Grudziądzu i Pomorskim Towarzystwie Rolniczym, a także pełnił funkcję prezesa Kółka Rolniczego w Rogóźnie-Zamku[23]. Na początku 1934 przeprowadził się do Lublina i zamieszkał przy ul. Granicznej 10[24]. 1 stycznia 1935 został zatrudniony w Stowarzyszeniu Opieki nad Niezatrudnioną Młodzieżą na stanowisku inspektora terenowego[14]. 15 czerwca tego roku został przeniesiony do centrali stowarzyszenia na stanowisko inspektora głównego[14]. Zmarł 12 października 1935 w Warszawie, po czterodniowej chorobie, a dwa dni później został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Piątku[25][14][26][27].
Był żonaty z Jadwigą Teresą Krassowską, z którą miał syna Jerzego Maksymiliana (ur. 5 listopada 1920)[28].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 2350[29][30]
- Krzyż Niepodległości – 19 grudnia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[31][32][33]
- Krzyż Walecznych nr 25745 czterokrotnie[23][34]
- Medal Zwycięstwa[23]
- Krzyż Świętego Jerzego 4 stopnia z palmą[35]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Do wspomnianej grupy należeli: ppłk inż. Jan Dybowski oraz lekarze Stefan Hubicki, Władysław Biernacki i Stanisław Orgelbrand[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 4.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Kostanecki 1964 ↓, s. 20.
- ↑ Chudzyński 2005 ↓, s. 15–16.
- ↑ Sprawozdanie 1907 ↓, s. 99.
- ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 82, 84, 88, 90, 92.
- ↑ Wojciechowski 1929 ↓, s. 12.
- ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 234.
- ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 234, 241.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 5.
- ↑ a b Wojciechowski 1929 ↓, s. 23.
- ↑ Wszendyrówny 2015 ↓, s. 118–119.
- ↑ Wszendyrówny 2015 ↓, s. 119–120.
- ↑ a b c d Ś.p. Major Mieczysław Łebkowski. „Ośrodki Pracy”. 42, s. 16, 1935-10-20. Warszawa..
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 1 września 1920, s. 795.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 6.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 5–6.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 242, 746.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 157.
- ↑ Informacje. Z Wyższej Szkoły Wojennej. „Polska Zbrojna”. 296, s. 3, 1922-10-31. Warszawa.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 677.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924, s. 207.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 11.
- ↑ Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 286, s. 4, 1935-10-17. Warszawa.
- ↑ Nekrolog. „Kurjer Warszawski”. 281, s. 19, 1935-10-13. Warszawa..
- ↑ Nekrologi. „Kurjer Warszawski”. 282 wyd. wieczorne, s. 8, 1935-10-14. Warszawa..
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-18].
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 292, poz. 318.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-18].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-18].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-18].
- ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 99.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Łebkowski Mieczysław Władysław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.90-8546 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-09-15].
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. V Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1907. Lwów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1907.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Henryk Bagiński: Wojsko Polskie na Wschodzie 1914-1920. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1921.
- Marian Chudzyński. Społeczność powiatu płockiego w walce o język polski w okresie rewolucji 1905–1907 roku. „Notatki Płockie”. 4 (205), październik–grudzień 2005. Płock: Towarzystwo Naukowe Płockie. ISSN 0029-389X.
- Stanisław Kostanecki. Szkoła Płocka (1180–1964) : Krótki zarys dziejów najstarszej z istniejących szkół w Polsce – Licemu im. Stanisława Małachowskiego w Płocku. „Notatki Płockie”. 3 (29), lipiec–wrzesień 1964. Płock: Towarzystwo Naukowe Płockie.
- Andrzej Wszendyrówny. I kurs Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego w budowaniu bezpieczeństwa państwa. „Bellona”. 3 (682), 2015. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej. ISSN 1897-7065.
- Aleksander Wojciechowski: Zarys historji wojennej 1-go pułku ułanów krechowieckich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Absolwenci Akademii Rolniczej w Dublanach
- Członkowie Polskich Drużyn Strzeleckich
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Ludzie urodzeni w Ciechanowie
- Ludzie związani z Płockiem (Królestwo Kongresowe)
- Majorowie kawalerii II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Oficerowie I Korpusu Polskiego w Rosji
- Oficerowie 1 Pułku Ułanów Krechowieckich
- Polacy odznaczeni Krzyżem Świętego Jerzego (Imperium Rosyjskie)
- Polacy odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Politycy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem
- Uczestnicy strajków szkolnych w Królestwie Kongresowym (1905–1908)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1884
- Zmarli w 1935
- Żołnierze Legionu Puławskiego