Różan

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Różan
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Panorama od strony Narwi
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

makowski

Gmina

Różan

Prawa miejskie

1378

Burmistrz

Piotr Świderski

Powierzchnia

6,66[1] km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności
• gęstość


2736[2]
410,8 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 29

Kod pocztowy

06-230

Tablice rejestracyjne

WMA

Położenie na mapie gminy Różan
Mapa konturowa gminy Różan, w centrum znajduje się punkt z opisem „Różan”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Różan”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Różan”
Położenie na mapie powiatu makowskiego
Mapa konturowa powiatu makowskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Różan”
Ziemia52°53′20″N 21°23′47″E/52,888889 21,396389
TERC (TERYT)

1411074

SIMC

0966412

Urząd miejski
pl. Obrońców Różana 4
06-230 Różan
Strona internetowa

Różanmiasto w województwie mazowieckim, w powiecie makowskim, położone na prawym brzegu Narwi, na Mazowszu. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Różan.

Miasto królewskie Korony Królestwa Polskiego w województwie mazowieckim[3]. Miejsce obrad sejmików ziemskich ziemi różańskiej od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku[4]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. ostrołęckiego. Według danych z 31 grudnia 2012 miasto miało 2757 mieszkańców, natomiast gmina miejsko-wiejska Różan liczyła 4548 mieszkańców[5].

W Różanie funkcjonuje jedyne w Polsce Składowisko Odpadów Promieniotwórczych.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

  • Piramida wieku mieszkańców Różana w 2014 roku [2].


Historia[edytuj | edytuj kod]

Zniszczony kościół św. Anny podczas I wojny światowej
 Osobny artykuł: Ziemia różańska.

Początkowo osada nosiła nazwę Rożan i była wsią książęcą, a być może grodem. Wpływ na rozwój miało położenie nad spławną rzeką. W 1378 r. książę Janusz I Starszy lokował miasto Różan na prawie chełmińskim[6]. Od XV w. miasto było stolicą powiatu różańskiego i ziemi różańskiej, a od XVI w. starostwa grodowego. W 1581 ustanowiono tu skład soli dla całego północnego Mazowsza. Upadek miasta miał miejsce na przełomie XVII i XVIII w, ożywienie nastąpiło w drugiej połowie XIX w. W okresie międzywojennym blisko połowę mieszkańców miasta stanowili Żydzi, w chwili wybuchu II wojny światowej liczba mieszkańców wynosiła 5800. W czasie obrony Różana w 1939 miasto niewiele ucierpiało, skuteczna obrona mostu w dniach 5-8 września została odwołana na skutek sprzecznych rozkazów. Żydowscy mieszkańcy miasta częściowo uciekli, a pozostali zostali z niego wygnani we wrześniu 1939.[potrzebny przypis] Jesienią 1944 podczas walk o uchwycenie przez Armię Czerwoną przyczółków na zachodnim brzegu Narwi miasto zostało prawie całkowicie zniszczone, po wojnie stopniowo odbudowane. Powstały wówczas niewielkie zakłady produkcyjne i osiedle mieszkaniowe[7].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Kościół św. Anny

Zabytkami miasta są: neogotycki kościół parafialny św. Anny, pierwotnie gotycki z XVI wieku i kaplica grobowa rodziny Kossakowskich z 1880. Świątynia jest siedzibą parafii św. Anny. W strukturze kościoła rzymskokatolickiego parafia należy do metropolii białostockiej, diecezji łomżyńskiej, dekanatu Różan.

W mieście znajdują się forty carskiej twierdzy, wzniesionej w początku XX wieku. W jednym z jej fortów znajduje się Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych. Składowisko mieści się na terenie dawnego fortu o powierzchni 3,045 ha.

W 2007 roku fort nr 1 jako działka nr 106 o powierzchni 2,6840 ha został wystawiony na sprzedaż przez starostę powiatu makowskiego. Fort został wpisany do rejestru zabytków pod nr 5/78/117 w dniu 20.04.1978 r.

Różan w kulturze[edytuj | edytuj kod]

Miasteczku Różan poświęcona jest piosenka Jana Krzysztofa Kelusa pt. Różan.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). [dostęp 2009-10-01].
  2. a b Różan w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-10] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. Adolf Pawiński, Mazowsze, Warszawa 1895, s. 39.
  4. Wojciech Kriegseisen, Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991, s. 29.
  5. Liczba ludności miasta Różan według oficjalnej strony w 2012. rozan.eur.pl. [dostęp 2013-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-25)]. (pol.).
  6. Nowy Kodeks Dyplomatyczny Mazowsza, cz. III (1356-1381), Warszawa 2000, dok. 200, s. 213-214.
  7. Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński "Mazowsze, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 227

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]