Ministerstwo Kultury i Sztuki (PRL)

Ministerstwo Kultury i Sztuki

Państwo	Polska
Data utworzenia	15 września 1944
Data likwidacji	4 września 1997
Siedziba	Warszawa
brak współrzędnych

Ministerstwo Kultury i Sztuki (PRL) – polskie ministerstwo istniejące w latach 1944–1997, powołane w celu ustalania kierunków rozwoju kultury i sztuki oraz wspierania jej działalności. Minister był członkiem Rady Ministrów.

Ustanowienie urzędu w 1944

Na podstawie ustawy Krajowej Rady Narodowej z 1944 r. o tymczasowym  trybie wydawania dekretów z mocą ustawy PKWN postanowił powołać Resort Kultury i Sztuki.

Ministrowie

• Wincenty Rzymowski (1944–1945)
• Edmund Zalewski (1945)
• Władysław Kowalski (1945–1947)
• Stefan Dybowski (1947–1952)
• Włodzimierz Sokorski (1952–1956)
• Karol Kuryluk (1956–1958)
• Tadeusz Galiński (1958–1964)
• Lucjan Motyka (1964–1971)
• Czesław Wiśniewski (p. o. 1971)
• Stanisław Wroński (1971–1974)
• Józef Tejchma (1974–1978)
• Janusz Wilhelmi (p. o. 1978)
• Jan Mietkowski (1978)
• Zygmunt Najdowski (1978–1980)
• Józef Tejchma (1980–1982)
• Kazimierz Żygulski (1982–1986)
• Aleksander Krawczuk (1986–1989)
• Izabela Cywińska (1989–1991)
• Marek Rostworowski (1991)
• Andrzej Siciński (1991–1992)
• Piotr Łukasiewicz (p. o. 1992–1993)
• Jerzy Góral (1993)
• Kazimierz Dejmek (1993–1996)
• Zdzisław Podkański (1996–1997)

Zakres działania resortu z 1944

• piecza  na twórczością oraz sztuką odtwórczą w dziedzinie literatury, teatru, muzyki, choreografii, sztuk plastycznych i zdobniczych, fotografiki, cyrku,
• krzewienie kultury i sztuki w  kraju ;
• propaganda polskiej kultury i sztuki za granicą,
• piecza nad muzeami i ich zakładanie oraz ochrona zabytków,
• szkolnictwo artystyczne. Resort kultury i Sztuki dzielił się  na następujące wydziały:
• ogólny,
• szkolnictwa artystycznego,
• teatralny,
• muzyczny,
• sztuk plastycznych,
• muzeów i konserwacji zabytków,
• literatury,
• fotografiki
• estrady i cyrku (referat),
• radia, kina i płyt. (referat).

W grudniu 1944 r. powołano Rząd Tymczasowy PR w ramach którego kierownik Resortu Kultury i Sztuki uzyskał rangę  Ministra Kultury i Sztuki.

Zakres działania urzędu z 1961

Na podstawie ustawy z 1961 r. o zakresie działania Ministra Kultury i Sztuki ustanowiono urząd.

Zakres działania Ministra Kultury i Sztuki obejmował sprawy:

• realizowania państwowej polityki kulturalnej oraz koordynowania działalności urzędów, instytucji państwowych, społecznych i gospodarczych w tej dziedzinie,
• twórczości artystycznej i opieki nad twórcami oraz popieranie społecznej działalności artystycznej,
• bibliotek i czytelnictwa, muzeów i ochrony zabytków,
• kształcenia artystycznego oraz studiów kulturalno-oświatowych,
• przedsiębiorstw i instytucji: artystycznych i widowiskowych, wydawnictwa, księgarskich,
• nagrań fonograficznych, produkcji, rozpowszechniania i wyświetlania filmów oraz produkcji przemysłowej przedsiębiorstw resortu dla potrzeb kinematografii, produkcji instrumentów muzycznych i płyt gramofonowych,
• przemysłu fonograficznego,
• współpracy z zagranica w dziedzinie kultury i sztuki w porozumieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych,
• udzielanie na podstawie szczegółowych przepisów zezwoleń na prowadzenie działalności w dziedzinie objętych zakresem działania Ministerstwa Kultury i Sztuki.

Zakres działania urzędu z 1982

Na podstawie ustawy z 1982 r. o urzędzie Ministra Kultury i Sztuki powołano urząd.

Celem działalności urzędu było:

• stwarzanie warunków dla rozwoju wszystkich dziedzin kultury narodowej,
• zapewnienie powszechnego i demokratycznego uczestnictwa społeczeństwa w życiu kulturalnym,
• ochrony dóbr kultury oraz tradycji i dziedzictwa narodowego,
• upowszechnianie humanistycznych wartości kultury narodowej i światowej,
• dbanie o właściwe miejsce kultury w życiu narodu i w rozwoju społeczno-gospodarczym socjalistycznego Państwa.

Do zakresu działania urzędu należały sprawy:

• określania kierunków polityki kulturalnej i sposobów jej realizacji,
• popierania twórczości artystycznej i literackiej, - popierania twórczości artystycznej i literackiej,
• plastyki i wystaw artystycznych,
• kinematografii,
• wydawnictw, księgarstwa, bibliotek i czytelnictwa,
• przemysłu poligraficznego, muzycznego i fonograficznego,
• tworzenia warunków do upowszechniania twórczości oraz ochrony praw twórców i artystów wykonawców,
• tworzenia warunków rozwoju placówek upowszechniania kultury,
• rozwoju społecznego ruchu kulturalnego i artystycznego,
• ochrony dóbr kultury, muzealnictwa oraz kultury ludowej i rękodzieła artystycznego,
• szkolnictwa artystycznego i kształcenia w dziedzinie kultury i sztuki,
• edukacji kulturalnej dzieci i młodzieży, w porozumieniu z Ministerstwem Oświaty i Wychowania,  
• upowszechniania kultury polskiej za granicą oraz współpracy z zagranicą w dziedzinie kultury i sztuki w porozumieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych.

Zniesienie urzędu

Na podstawie ustawy z 1997 r. o działach administracji rządowej, określono zakres działów administracji rządowej oraz właściwości ministra kierującego danym działem. W ramach klasyfikacji administracji rządowej ustanowiono dział kultura, obejmujący sprawy działalności kulturalnej, w tym mecenatu państwowego nad działalnością kulturalną.

Na podstawie rozporządzenie Rady Ministrów z 1999 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego ustanowiono nowy resort.