Mleczna (województwo dolnośląskie)
50°50′09″N 16°51′59″E/50,835833 16,866389| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
128 m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
140[2] |
| Strefa numeracyjna |
71 |
| Kod pocztowy |
55-065[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DWR |
| SIMC |
0874791 |
Położenie na mapie gminy Jordanów Śląski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego  | |
| 50°50′09″N 16°51′59″E/50,835833 16,866389[1]
| |
Mleczna – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Jordanów Śląski.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.
Położenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Mleczna leży na obszarze Przedgórza Sudeckiego, na północno-zachodnim krańcu Wzgórz Łagiewnickich, będących częścią Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich, tuż przy międzynarodowej trasie E67. Teren wsi rozciąga się pomiędzy rzeką Ślęzą (od strony wschodniej) a położoną od strony zachodniej Jańską Górą, 253 m n.p.m. (niem. Johnsberg). W kierunku północno-wschodnim od wsi znajduje się również jeszcze jedno niewielkie wzniesienie Miedziana, 188 m n.p.m. (niem. Kupferberg)[4].
Nazwa[5][6][edytuj | edytuj kod]
Nazwa miejscowości jest niejasna i wywodzi się być może od polskiej nazwy mleka, czynności mielenia lub imienia Mieszko. Miejscowość została wymieniona w staropolskiej formie Mleczcow w łacińskim dokumencie wydanym 13 sierpnia 1315 roku w Brzegu przez księcia śląskiego Bolesława. Dokument ten wymienia również Piotra z Melecza we fragmencie Petrus de Melecz[7].
- 1288 r. - Mlesco
- 1351 r. - Mleczow
- 1783 r. - Mlitsch lub Mlietsch
- 1845 r. - Mlietsch
- 1936 r. - Lohetal (polityka władz hitlerowskich polegająca na usuwaniu nazw o brzmieniu słowiańskim)
- 1946 r. - Mleczna
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś typu ulicówki. Na terenie Mlecznej znajdowała się udokumentowana archeologicznie osada kultury łużyckiej[5]. Pierwsze wzmianki pisane pochodzą z roku 1351 (dokument potwierdzający prawa własności wsi, która należała wówczas do kapituły Kościoła św. Krzyża we Wrocławiu). W roku 1783 wieś stała się własnością kapituły katedry we Wrocławiu. W roku 1898 Mleczna przeszła na własność Reinholda Zirpla i Paula Froemsdorfa, którzy łącznie posiadali 280 hektarów gruntów rolnych. Źródła pisane wspominają również o tym, że we wsi znajdował się wiatrak oraz o tym, że liczyła ona wówczas 132 mieszkańców. W latach 1937-1945 prawa własności uzyskali syn wspomnianego Reinholda Zirpla o imieniu Alfred i Leopold von Schickfus und Neudorff, będący ostatnimi właścicielami wsi oraz przylegających do niej gruntów. W roku 1933 wieś zamieszkiwało 189 osób. W roku 1939 Mleczna liczyła 162 mieszkańców[6]. Wybuch II wojny światowej spowodował zmniejszenie się ilości osób zamieszkujących wieś, o czym świadczą zachowane źródła statystyczne[5][6][8][9].
Archiwalna historyczna lista mieszkańców Mlecznej z 1943 roku[edytuj | edytuj kod]
Zachowała się lista wszystkich pełnoletnich mieszkańców wsi Mleczna z 1943 roku, która opublikowana została w księdze mieszkańców ówczesnego przedwojennego powiatu dzierżoniowskiego (niem. Kreis Reichenbach). Lista ta zawiera również specyfikację przynależności zawodowej ludności wsi. Przekrój zawodowy mieszkańców w niej wyszczególnionych świadczy o folwarczno-najemnym charakterze gospodarki rolnej na terenie Mlecznej[8][9]:
- Adam, Paul - pracownik rolny
- Bagrowsky, Stanislaus - zagrodnik
- Beßner, Berta - pracownica rolna
- Beßner, Hermann - woźnica rolny
- Böse, Ernst - pracownik rolny
- Brauner, Ernst - zagrodnik
- Ernst, Luise - pracownik rolny
- Fengler, Ernst - strażnik drogowy
- Fichtner, Ernst - woźnica rolny
- Gallinsky, Johann - woźnica rolny
- Hallmann, August - pracownik rolny
- Hellmich, Ernst - woźnica rolny
- Hoffmann, Paul - woźnica rolny
- Jenke, Eduard - dojarz
- Loske, Albert - zagrodnik
- Mann, Paul - konduktor
- Milde, Hermann - traktorzysta
- Müller, Ernst - zagrodnik
- Müller, Heinrich - zagrodnik
- Reich, Emma - pracownica rolna
- Reich, Martha - pracownica rolna
- Salomo, Kurt - pracownik rolny
- Schammler, Alfred - robotnik niefolwarczny
- Schramm, Max - pracownik rolny
- Schrodt, Emil - woźnica rolny
- Skripzak, Stanislaus - pracownik rolny
- Sperling, Paul - pracownik odpowiedzialny za paszę
- Stephan, Luise - rencistka
- Thums, Paul - pracownik rolny
- Trautmann, Paul - właściciel gospody, odpowiedzialny za publiczny aparat telefoniczny
- Tschirne, Robert - murarz
- Überschaer, Ernst - woźnica rolny
- Überschaer, Ernst - robotnik
- Walter, August - zagrodnik
- Weber, Max - woźnica rolny
- Wenzel, Oskar - niezależny rolnik
- Wiezorek, Alfred - dojarz
- Willenberger, Paul - strażnik wsi (policjant)
- Zirpel, Alfred - rolnik, współwłaściciel wsi pełniący funkcję burmistrza, numer telefonu: Jordanów 36
Zabytki oraz pozostałości geologiczne[5][edytuj | edytuj kod]
We wsi znajduje się znacznie już zdewastowany niewielki murowany dwór pochodzący z początków XIX wieku wraz z pozostałościami zabudowań gospodarczych, resztkami ogrodu oraz głazem narzutowym o średnicy 250 cm. Kolejny głaz narzutowy o średnicy 350 cm znajduje się przy drodze prowadzącej w kierunku Jezierzyc, przy której zachował się także kamienny słup graniczny o wysokości ok. 2 metrów. W budynku dworu mieszka obecnie kilka rodzin. Dobrze zachowany duży grobowiec rodziny Zirplów znajduje się w północno-zachodniej części cmentarza gminno-parafialnego w pobliskim Jordanowie Śląskim. Nieopodal wsi zabytkowa Wieża Bismarcka na Jańskiej Górze.
Inne obiekty[edytuj | edytuj kod]
- świetlica wiejska wraz z niewielką salą taneczną
- drewniany przydrożny krzyż wiejski
- most na rzece Ślęza
Współczesny profil produkcji rolnej[edytuj | edytuj kod]
Specyfika gospodarcza wsi to uprawa głównie cebuli konsumpcyjnej i cebuli nasiennej (ok. 12% pow.) oraz w mniejszym stopniu buraków cukrowych, pszenicy, ziemniaków, a także ogórków.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 81206
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 797 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ archiwalna niemiecka mapa sztabowa z 1937 roku przedstawiająca okolice Mlecznej oraz pozostałej części gminy Jordanów Śląski. [dostęp 2016-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ a b c d opracowanie historyczne na oficjalnej stronie Urzędu Gminy w Jordanowie Śląskim. jordanowslaski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ a b c archiwalne niemieckie urzędowe zestawienie miejscowości przedwojennego powiatu dzierżoniowskiego wraz z informacją o liczbie mieszkańców oraz decyzjach administracyjnych dotyczących zmian nazewnictwa. [dostęp 2017-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-03)].
- ↑ Colmar Grünhagen 1870 ↓, s. 8.
- ↑ a b archiwalna lista mieszkańców Mlecznej z roku 1943
- ↑ a b Einwohnerbuch 1943 des Kreises Reichenbach, Schlesien - księga mieszkańców powiatu dzierżoniowskiego, Dzierżoniów 1943, pozycja: Mleczna
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Colmar Grünhagen: Codex Diplomaticus Silesiae T.9 Urkunden der Stadt Brieg. Breslau: Josef Max & COMP., 1870.
- oficjalna strona internetowa gminy Jordanów Śląski
- archiwalna niemiecka mapa sztabowa z 1937 roku przedstawiająca okolice Mlecznej. amzpbig.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- lista mieszkańców Mlecznej z roku 1943
- Siedziba gminy: Jordanów Śląski
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
