Modrzyk zwyczajny
| ||
| Porphyrio porphyrio[1] | ||
| (Linnaeus, 1758) | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
| Rząd | żurawiowe | |
| Rodzina | chruściele | |
| Rodzaj | Porphyrio | |
| Gatunek | modrzyk zwyczajny | |
| Podgatunki | ||
|
zobacz opis w tekście | ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | ||
 | ||
Modrzyk zwyczajny[3], modrzyk (Porphyrio porphyrio) – gatunek średniego ptaka z rodziny chruścieli (Rallidae). Zasiedla prawie wszystkie kontynenty; nie spotka się go jedynie w Amerykach i Antarktydzie. Cały zasięg wyspowy, ogólnie to południowa Azja, Indonezja, Afryka Południowa i Środkowa, wschodnia Australia; W Europie tylko na Sycylii, 2 małe populacje w Hiszpanii. Jego biotop to wszystkie tereny wodno-błotne.
W języku maori modrzyk to pūkeko. Podgatunek z Samoa nazywany jest manuali'i, co w tym języku znaczy "przywódczy ptak".
W Polsce nie pojawia się, ale kilka razy pojawił się w Czechach. Pierwszy raz w 1884 w okolicach Nové Hrady, potem w 1905 nieopodal Žehuňský rybník, w 1910 na jeziorze Nesyt, a w sierpniu 1957 w Jaroslavicach[4].
- Charakterystyka
- Wielkości kury. Bardzo długie, czerwone palce i nogi. Cały czarny z wyjątkiem białych pokryw podogonowych. Czerwony dziób i płytka czołowa "Policzki" i gardło opalizują na niebiesko. Stosunkowo mała głowa. Młode całe szare, z białym gardłem i jasnoczerwonymi dziobem i nogami. Ptaki podgatunku madagascarencis na grzbiecie opalizują na niebiesko, z podgatunku caspius z jaśniejszą głową.
- Wymiary
- długość ciała: 38-50 cm
- rozpiętość skrzydeł: 90-100 cm
- masa ciała: 520-1100 g
- Zachowania
- Ogólnie jest roślinożerny. Zjada pędy, pąki, liście, rdzenie i łodygi oraz korzenie roślin wodnych. Czasami zjada trochę owadów, mięczaków, owadów, a sporadycznie nawet małe ptaki, gryzonie i jaszczurki. Dobrze radzi sobie podczas pływania i nurkowania. Kiedy się czymś zaniepokoi, pokazuje białe pokrywy podogonowe.
- Lęgi
- Do gniazdowania modrzyki gromadzą się na moczarach, w trzcinach, kępach sitowia na pastwiskach albo w wysokich i nieskoszonych trawach. Gniazdo jest podobne do gniazda łyski, ale nie tak staranne. Kilka samic składa jaja do jednego gniazda i razem je wysiadują przez 23-27 dni. Każda składa 3-6 plamkowanych, najwięcej w jednym gnieździe może być 12. Pisklęta są karmione przez 10-14 dni.
- Podgatunki
- modrzyk zwyczajny (P. porphyrio porphyrio) (Linnaeus, 1758) – Hiszpania, Francja, Sardynia, północna Afryka w Tunezji
- P. porphyrio caspius (Hartert, 1917) – Morze Kaspijskie
- P. porphyrio seistanicus (Zarudny & Harms, 1911) – od Iraku do Pakistanu
- P. porphyrio pelewensis (Hartlaub & Finsch, 1872) – Palau
- P. porphyrio melanopterus (Bonaparte, 1856) – Małe Wyspy Sundajskie, Moluki i Nowa Gwinea
- modrzyk wspaniały (P. porphyrio bellus) Gould, 1820 – zachodnia Australia
- modrzyk zielonogrzbiety (P. porphyrio samoensis) Peale, 1848 – Nowa Gwinea i Nowa Kaledonia oraz Samoa
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Porphyrio porphyrio, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ BirdLife International 2015, Porphyrio porphyrio [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2016-1 [dostęp 2016-09-14] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Rallidae Rafinesque, 1815 - chruściele - Rails and Coots (wersja: 2016-07-28). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2016-09-14].
- ↑ Pojawienia się modrzyka w Czechach
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Paul Sterry, Andrew Cleave, Andy Clements, Peter Goodfellow, Ptaki Europy, Warszawa: Świat Książki, 2007.
- David Burni, Ben Hoare, Joseph DiCostanzo, BirdLife International (mapy wyst.), Phil Benstead i inni: Ptaki. Encyklopedia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-15733-3.
