50°09′20″N 18°07′52″E/50,155556 18,131111Modzurów
| Artykuł | 50°9′20″N 18°7′52″E |
| - błąd | 39 m |
| WD | 50°9'20.2"N, 18°7'0.1"E, 50°9'21.31"N, 18°7'55.27"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 1087 m |
| ||||
| ||||
 Pałac w Modzurowie | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  śląskie
| |||
| Powiat | raciborski | |||
| Gmina | Rudnik | |||
| Liczba ludności (2008) | 398 | |||
| Strefa numeracyjna | 32 | |||
| Kod pocztowy | 47-411 | |||
| Tablice rejestracyjne | SRC | |||
| SIMC | 0220894 | |||
Położenie na mapie gminy Rudnik  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu raciborskiego  | ||||
| 50°09′20″N 18°07′52″E/50,155556 18,131111
| ||||
| Strona internetowa | ||||
Modzurów (niem. Mosurau) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Rudnik. Modzurów jest położony w zachodniej części gminy[1]. Ma powierzchnię 8,95 km² oraz ponad czterystu mieszkańców[2].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
W 2004 roku sołectwo miało powierzchnię 9,25 km²[3][4], natomiast w 2016 powierzchnia sołectwa wynosiła 8,95 km²[2].
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
W 1475 roku w łacińskich statutach Statuta Synodalia Episcoporum Wratislaviensium miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Modzeraw[5].
Wieś nosiła niemiecką nazwę Mosern[1]. Wg niemieckich językoznawców nazwa wsi pochodzi od słowa Mosurau, które oznacza "miejsce mokre i bagniste"[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W VI-X wieku istniała tutaj osada[6]. Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1274 r., a następnie w 1358 r. jako Mozorow[6][1]. Około 1300 r. powstał tutaj kościół. W latach 1896-1897 powstał nowy, neogotycki kościół. W 1829 roku właścicielem majątku była rodzina von König, która wybudowała tutaj pałac. W 1921 roku przed kościołem męczeńską śmierć poniósł jego proboszcz, ks. Augustyn Strzybny[6]. Po II wojnie światowej w pałacu znajduje się roślinna stacja doświadczalna[7].
Demografia[edytuj | edytuj kod]
W 2016 roku w Modzurowie i Dolędzinie ludność w wieku przedprodukcyjnym na 100 mieszkańców wynosiła 15,2, co uplasowało wieś poniżej średniej w gminie (16,95). Natomiast ludność w wieku produkcyjnym wynosiła 66,18 (średnia w gminie – 66,90), a w wieku poprodukcyjnym – 18,63 (średnia w gminie – 16,25). Stosunek mieszkańców w wieku poprodukcyjnym do mieszkańców w wieku produkcyjnym wynosił 28% (średnia w gminie – 24%). Mediana wieku mieszkańców wynosi 46,5 lat (średnia w gminie - 47,11)[8].
| Rok | Liczba ludności | Gęstość zaludnienia (os./km²) |
|---|---|---|
| 2004 | 419[3] | 45,3 |
| 2011 | 375[4] | 40,5 |
| 2016 | 408[2] | 45,59 |
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
We wsi mieści się neogotycki kościół parafialny pw. Trójcy Świętej, który został wybudowany w latach 1896-1897[7][9][10]. W środku znajdują się barokowe rzeźby: św. Notburgii z końca XVII wieku, Matki Boskiej Dobrej Rady, a także późnobarokowa figura Chrystusa Króla[7]. Przy kościele znajduje się krzyż kamienny z postacią Chrystusa Króla na postumencie z niszą, w której stoi figura Matki Boskiej Bolesnej. Krzyż pochodzi z końca XIX wieku. Na cmentarzu parafialnym znajduje się kaplica z końca XIX wieku[11].
Znajduje się tutaj również wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków (A/OP-654/59) pałac rodziny von König z 1864 roku zbudowany w stylu neogotyku angielskiego[6][12][10]. W holu znajduje się duży witraż z przewagą motywów roślinnych. W pałacu mieści się również witraż secesyjny. Pałac otacza rozległy park krajobrazowy, gdzie na uwagę zasługują aleja grabowa i liczne okazy egzotycznych drzew[6]. W parku znajduje się także neogotycka kapliczka z ok. 1890 r., w której znajduje się maswerk kamienny z około 1300 r., który pochodził z dawnego kościoła parafialnego. Jest tutaj również późnoklasycystyczne mauzoleum z I połowy XIX wieku[6][10].
Na terenie dawnego folwarku przypałacowego, który później przekształcono w PGR, znajduje się pochodząca z 1904 r. obora, a także spichlerz z końca XIX wieku[10]. Przy wjedzie znajduje się metalowy krzyż z XX wieku, a także drewniana figura św. Jana Nepomucena na ceglanym postumencie. Rzeźba ma cechy barokowe i pochodzi z XIX wieku[11].
Na ul. Słowackiego znajdują się dwa budynki mieszkalne pochodzące z początku XX wieku (nr 2 i 4). Przy ul. 22 Lipca (nr 1) stoi krzyż kamienny z postacią Chrystusa Króla na postumencie z niszą, w której stoi figura Matki Boskiej Bolesnej. Krzyż pochodzi z końca XIX wieku[11].
| Nr ewidencyjny | Obiekt | Forma ochrony | Adres |
|---|---|---|---|
| A/OP-654/59 | Pałac z trzeciej ćwierci XIX wieku, murowany | wpis do woj. rej. zabytków | |
| 7 | spichlerz na terenie d. gosp. przypałacowego, koniec XIX w. | wpis do gminnej ewidencji zabytków | ul. Słowackiego |
| obora na terenie d. gosp. przypałacowego, pocz. XX w. | wpis do gminnej ewidencji zabytków | ul. Słowackiego | |
| 1 | kościół parafialny pw. św. Trójcy, koniec XIX w. | wpis do gminnej ewidencji zabytków | ul. Strzybnego |
| kapliczka cmentarna, koniec XIX w. | wpis do gminnej ewidencji zabytków | ul. Strzybnego | |
| 11 | budynek mieszkalny, poł. XX w. | wpis do gminnej ewidencji zabytków | ul. Słowackiego 4 |
| 10 | budynek mieszkalny, poł. XX w. | wpis do gminnej ewidencji zabytków | ul. Słowackiego 2 |
| 2 | mauzoleum przypałacowe, I poł. XIX w. | wpis do gminnej ewidencji zabytków | ul. Słowackiego |
| kapliczka, poł. XIX w. | wpis do gminnej ewidencji zabytków | ul. Słowackiego |
We wsi znajduje się stanowisko archeologiczne wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków (A-99/66), gdzie znaleziono ślady neolitu i średniowiecza. Oprócz tego znajdują się tutaj cztery niewpisane do rejestru stanowiska archeologiczne, gdzie znaleziono ślady cmentarzysk ciałopalnych z epoki kamiennej, brązu, kultury łużyckiej i czasów rzymskich[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Anna Bindacz: Gmina Rudnik – kraina pałaców i zieleni. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2005, s. 28. ISBN 83-89802-09-0. (pol.)
- ↑ a b c Program rewitalizacji gminy Rudnik na lata 2017-2023. 2017, s. 10.
- ↑ a b Urząd Gminy Rudnik: Gmina w liczbach – Gmina Rudnik (pol.). [dostęp 30 września 2008].
- ↑ a b Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik. 2011, s. 12.
- ↑ Franz Xaver Seppelt,"Die Breslauer Diözesansynode vom Jahre 1446", Franz Goerlich, Breslau 1912, str. 97. - tekst łaciński statutów w wersji zdigitalizowanej.
- ↑ a b c d e f Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 13.
- ↑ a b c Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 14.
- ↑ Program rewitalizacji gminy Rudnik na lata 2017-2023. 2017, s. 16.
- ↑ Harry Shulz: Strona miejscowości Modzurów (pol.). [dostęp 3 października 2008].
- ↑ a b c d Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 33.
- ↑ a b c d Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 34.
- ↑ Anna Bindacz: Gmina Rudnik – kraina pałaców i zieleni. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2005, s. 30. ISBN 83-89802-09-0. (pol.)
- ↑ Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 17-19.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Mozurów, nie. Mosurau, gmina pow. kozielski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 754.
| |||||||||||||
_COA.svg)