Sławików

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sławików
wieś
Ilustracja
Pałac w Sławikowie (2019)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

raciborski

Gmina

Rudnik

Liczba ludności (2014[2])

420

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

47-417[3]

Tablice rejestracyjne

SRC

SIMC

0220960

Położenie na mapie gminy Rudnik
Mapa konturowa gminy Rudnik, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Sławików”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Sławików”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Sławików”
Położenie na mapie powiatu raciborskiego
Mapa konturowa powiatu raciborskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Sławików”
Ziemia50°11′03″N 18°12′57″E/50,184167 18,215833[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Sławików (niem. Bergkirch[4]) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Rudnik. Sławików jest położony w północno-wschodniej części gminy. Ma powierzchnię 6 km²[4] oraz prawie pięciuset mieszkańców[4].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa pochodzi od polskiej nazwy sławy - określającej dużą popularność oraz rozgłos[5]. Niektórzy badacze zaliczają nazwę do grupy nazw patronimicznych wywodząc ją od imienia założyciela lub właściciela Sławika[4].

Niemiecki geograf oraz językoznawca Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia wcześniejszą od niemieckiej nazwę miejscowości w obecnej polskiej formie "Slawików" podając jej znaczenie jako "Beruhmter Ort" czyli w tłumaczeniu "Sławna miejscowość"[5]. Niemcy fonetycznie zgermanizowali nazwę miejscowości na "Slawikau"[5] w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.

Ze względu na słowiańskie pochodzenie w okresie hitlerowskiego reżimu w latach 1936-1945 nazistowska administracja III Rzeszy zmieniła zgermanizowaną nazwę miejscowości na nową, całkowicie niemiecką Bergkirch[4].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Prawdopodobnie jedna z najstarszych miejscowości na ziemi raciborskiej[6]. Pierwszy raz wieś jest wzmiankowana w łacińskim dokumencie z 1223 roku jako Slavicovo[4][6]. W 1657 roku powstał tutaj drewniany kościół, który został przeniesiony w latach 1849-1850 do Zabełkowa (spłonął tam w 1976 r.). W latach 1842-1846 powstał nowy murowany kościół

W latach 1975−1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

W 2016 roku w Sławikowie ludność w wieku przedprodukcyjnym na 100 mieszkańców wynosiła 15,06, co uplasowało wieś poniżej średniej w gminie (16,95). Natomiast ludność w wieku produkcyjnym wynosiła 69,74 (średnia w gminie – 66,90), a w wieku poprodukcyjnym – 14,66 (średnia w gminie – 16,25). Stosunek mieszkańców w wieku poprodukcyjnym do mieszkańców w wieku produkcyjnym wynosił 21% (średnia w gminie – 24%). Mediana wieku mieszkańców wynosi 43 lat (średnia w gminie - 47,11)[7].

Rok Liczba ludności Gęstość zaludnienia (os./km²)
2004 474[8] 79,0
2011 435[9] 72,5
2016 423[10] 70,5

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Przy ul. Parkowej znajdują się wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków (A/746/2021[11]) ruiny pałacu wybudowanego w stylu eklektycznym na rzucie prostokąta, przebudowanego w 1865 r., którego frontowa elewacja ma 62 metry, a także ruiny oranżerii[6][12]. Na terenie parku znajduje się również mauzoleum, a także spichlerz, który zbudowany z cegły na przełomie XVIII/XIX wieku, prostokątny z dachem naczułkowym, dwukondygnacyjny[6].

Przy ul. Parkowej (nr 48) stoi wpisany do rejestru zabytków (nr rej. A/628/2020[13]) kościół parafialny pw. św. Jerzego, który został wzniesiony w latach 1842-1846, w stylu neogotyckim. Wokół kościoła znajdują się wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków (A/OP-616/59) cztery murowane późnoklasycystyczne kaplice z połowy XIX wieku[6][12].

Przy ul. Słowackiego stoi krzyż kamienny z postacią Chrystusa na postumencie z niszą, w której stoi figura Matki Boskiej Bolesnej. Krzyż pochodzi z początków XX wieku[12].

Lista zabytków[14]
Nr ewidencyjny Obiekt Forma ochrony Adres
A/628/2020[13] Kościół parafialny świętego Jerzego, z 1846 roku, projekt J. Linke, murowany wpis do woj. rej. zabytków ul. Parkowa
A/OP-616/59 Cztery kaplice cmentarne z około połowy XIX wieku, murowane wpis do woj. rej. zabytków ul. Parkowa 19a
A/746/2021 Pałac i park krajobrazowy wpis do woj. rej. zabytków ul. Parkowa

W Sławikowie znajdują się cztery stanowiska archeologiczne wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków[15]. Oprócz tego jest również jedno stanowisko niewpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków, gdzie znaleziono ślady osadnicze z pradziejów oraz XIII-XIX wieku[16].

Kultura[edytuj | edytuj kod]

W ostatnie dzień karnawału po wsi chodzą przebierańcy z niedźwiedziem, zwyczaj zwany jest wodzeniem bera. W skład korowodu, oprócz niedźwiedzia, wchodzą diabły, baba, lekarz, policjant i trzech grajków (wśród instrumentów są tzw. diabelskie skrzypce)[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 124421
  2. ↑ BIP Gminy Rudnik: dokument 'Sławików' [online], bip.gmina-rudnik.pl [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2015-07-12].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1177 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ a b c d e f Anna Bindacz: Gmina Rudnik – kraina pałaców i zieleni. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Wydawnicza WAW Grzegorz Wawoczny, 2005, s. 30. ISBN 83-89802-09-0.
  5. ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 74, OCLC 456751858 (niem.).
  6. ↑ a b c d e f Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 16.
  7. ↑ Program rewitalizacji gminy Rudnik na lata 2017-2023. 2017, s. 16.
  8. ↑ Urząd Gminy Rudnik: Gmina w liczbach – Gmina Rudnik. [dostęp 2008-09-30]. (pol.).
  9. ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik. 2011, s. 12.
  10. ↑ Program rewitalizacji gminy Rudnik na lata 2017-2023. 2017, s. 10.
  11. ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków województwa śląskiego w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 5 lutego 2021 r. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-02-05]
  12. ↑ a b c Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 40.
  13. ↑ a b Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 29 kwietnia 2020 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-03)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-04-29]
  14. ↑ Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 17-19.
  15. ↑ Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 20-21.
  16. ↑ Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 41.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Gmina Rudnik
Wsie
Osady
Części wsi
  • Osiedle Łubowice
  • Osiedle Rudnik
  • Wygon
Kolonia wsi
Przysiółki wsi

herb gminy

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sławików&oldid=72551519”