Molos (rodzaj ssaków)

Molos
	Molossus
	É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1805
	; Przedstawiciel rodzaju – molos aksamitny (M. molossus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	mroczkokształtne
Nadrodzina	Vespertilionoidea
Rodzina	molosowate
Podrodzina	molosy
Rodzaj	molos
	Typ nomenklatoryczny
	Vespertilio molossus Pallas, 1766
Synonimy
	Dysopes Illiger, 1811; Dysopus: Billberg, 1827; Nolossus: Minà Palumbo, 1865; Disopes: P. Gervais & Ameghino, 1880; Mollossus: Weithofer, 1887; Mollosus: Durrant, 1952; Molosus: Polanco-Ochoa, Jaimes & Piragua, 2000;
	Dysopes Illiger, 1811; Dysopus: Billberg, 1827; Nolossus: Minà Palumbo, 1865; Disopes: P. Gervais & Ameghino, 1880; Mollossus: Weithofer, 1887; Mollosus: Durrant, 1952; Molosus: Polanco-Ochoa, Jaimes & Piragua, 2000;
Gatunki
	15 gatunków – zobacz opis w tekście
	15 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Molos^[9] (Molossus) – rodzaj ssaków z podrodziny molosów (Molossinae) w obrębie rodziny molosowatych (Molossidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą gatunki obejmujące zasięgiem występowania obszar od Meksyku do północnej Argentyny. Cztery gatunki zamieszkują rozliczne wyspy regionu Karaibów, takie jak np. Portoryko lub Trynidad^[10]^[11]^[12].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 52–107 mm, długość ogona 28–57 mm, długość ucha 10–19 mm, długość tylnej stopy 7–16 mm, długość przedramienia 33–55 mm; masa ciała 7–45 g^[11]^[13].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1805 roku francuski przyrodnik Étienne Geoffroy Saint-Hilaire w artykule o amerykańskich nietoperzach z rodziny molosowatych opublikowanym na łamach Annales du Muséum National d’Histoire Naturelle^[1]. Na gatunek typowy Geoffroy Saint-Hilaire wyznaczył (absolutna tautonimia) molosa aksamitnego (M. molossus).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Molossus (Nolossus, Mollossus, Mollosus, Molosus): gr. Μολοσσος Molossos ‘Molosy’; κύων Μολοσσος cuōn Molossos – rasa psów pasterskich wykorzystywanych do obrony stad przed wilkami^[14].
Dysopes (Dysopus, Disopes): gr. δυσωπεω dysōpeō ‘mieć jedno zmienne oblicze’^[15]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Vespertilio molossus J.F. Gmelin, 1788 (= Vespertilio molossus Pallas, 1766).

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[16]^[13]^[10]^[9]:

Molossus fentoni Loureiro, B.K. Lim & Engstrom, 2018
Molossus alvarezi González-Ruiz, Ramírez-Pulido & Arroyo-Cabrales, 2011 – molos jukatański
Molossus verrilli J.A. Allen, 1908
Molossus milleri D.H. Johnson, 1952
Molossus molossus (Pallas, 1766) – molos aksamitny
Molossus coibensis J.A. Allen, 1904 – molos leśny
Molossus melini Montani, Tomasco, Barberis, Romano, Barquez & M.M. Díaz, 2021
Molossus aztecus Saussure, 1860 – molos aztecki
Molossus rufus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1805 – molos czarny
Molossus currentium O. Thomas, 1901 – molos tajemniczy
Molossus bondae J.A. Allen, 1904
Molossus nigricans G.S. Miller, 1902
Molossus pretiosus G.S. Miller, 1902 – molos zaroślowy
Molossus fluminensis Lataste, 1891
Molossus sinaloae J.A. Allen, 1906 – molos sinaloański

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Niepoprawna późniejsza pisownia Dysopes Illiger, 1811
↑ ^a ^b ^c ^d Niepoprawna późniejsza pisownia Molossus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1805.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b É. Geoffroy Saint-Hilaire. Sur quelques chauve-souris d’Amerique formant une petite famille sous le noin de molossus. „Annales du Muséum National d’Histoire Naturelle”. 6, s. 151, 1805. Paris. (fr.).
↑ J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium: additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: Sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 122. (łac.).
↑ G.J. Billberg: Synopsis Faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 1: Mammalia. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1827, s. Tab. A. (łac.).
↑ F. Minà Palumbo. Cataloco dei mammiferi della Sicilia. „Annali di agricoltura Siciliana”. 2 serie. 12, s. 5, 1865. (wł.).
↑ H.F.P. Gervais & F. Ameghino: Les Mammifères fossiles de l’Amérique du Sud. Paris: F. Savy, 1880, s. 8. (fr.).
↑ A. Weithofer. Über fossile Cheiropteren der franzosischen Phosphorite. „Anzeiger der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 24 (Jahrgang 1887), s. 285, 1887. (niem.).
↑ S.D. Durrant. Mammals of Utah. Taxonomy and distribution. „University of Kansas publications, Museum of Natural History”. 6, s. 540, 1952. (ang.).
↑ R. Polanco-Ochoa, V. Jaimes & W. Piragua. Los mamıferos del Parque Nacional Natural La Paya, Ama zonia Colombiana. „Revista de la Academia Colombiana de Ciencias Exactas, Físicas y Naturales”. 23 (Suplemento especial), s. 675, 2000. (hiszp.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 112. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 192–194. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ ^a ^b P. Taylor, B. Lim, M. Pennay, P. Soisook, T. Kingston, L. Loureiro & L. Moras: Family Molossidae (Free-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 624–627. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Molossus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-02-17]. (ang.).
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 516–517. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 430.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 247.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-16]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[uwaga1-3] Niepoprawna późniejsza pisownia Dysopes Illiger, 1811

[uwaga2-5] Niepoprawna późniejsza pisownia Molossus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1805.

[Geoffroy-1] É. Geoffroy Saint-Hilaire. Sur quelques chauve-souris d’Amerique formant une petite famille sous le noin de molossus. „Annales du Muséum National d’Histoire Naturelle”. 6, s. 151, 1805. Paris. (fr.).

[Illiger-2] J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium: additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: Sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 122. (łac.).

[bil-4] G.J. Billberg: Synopsis Faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 1: Mammalia. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1827, s. Tab. A. (łac.).

[pal-6] F. Minà Palumbo. Cataloco dei mammiferi della Sicilia. „Annali di agricoltura Siciliana”. 2 serie. 12, s. 5, 1865. (wł.).

[ger&ame-7] H.F.P. Gervais & F. Ameghino: Les Mammifères fossiles de l’Amérique du Sud. Paris: F. Savy, 1880, s. 8. (fr.).

[wei-8] A. Weithofer. Über fossile Cheiropteren der franzosischen Phosphorite. „Anzeiger der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 24 (Jahrgang 1887), s. 285, 1887. (niem.).

[dur-9] S.D. Durrant. Mammals of Utah. Taxonomy and distribution. „University of Kansas publications, Museum of Natural History”. 6, s. 540, 1952. (ang.).

[och&inni-10] R. Polanco-Ochoa, V. Jaimes & W. Piragua. Los mamıferos del Parque Nacional Natural La Paya, Ama zonia Colombiana. „Revista de la Academia Colombiana de Ciencias Exactas, Físicas y Naturales”. 23 (Suplemento especial), s. 675, 2000. (hiszp.).

[Cichocki&inni-11] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 112. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-12] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 192–194. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Taylor&inni-13] P. Taylor, B. Lim, M. Pennay, P. Soisook, T. Kingston, L. Loureiro & L. Moras: Family Molossidae (Free-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 624–627. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-14] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Molossus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-02-17]. (ang.).

[amw-15] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 516–517. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792177_430]-16] Palmer 1904 ↓, s. 430.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27791994_247]-17] Palmer 1904 ↓, s. 247.

[mdd-18] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-16]. (ang.).

[1]

[2]

[a]

[3]

[b]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]