Muszkatela różowawa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Muszkatela różowawa
Ducula rosacea[1]
(Temminck, 1836)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

gołębiowe

Rodzina

gołębiowate

Podrodzina

trerony

Rodzaj

Ducula

Gatunek

muszkatela różowawa

Synonimy
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Muszkatela różowawa[4] (Ducula rosacea) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae), podrodziny treronów. Występuje w części wysp Indonezji oraz w Timorze Wschodnim. Bliski zagrożenia wyginięciem.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy gatunek opisał Coenraad Jacob Temminck w 1836. Holotyp pochodził z Timoru. Nowemu gatunkowi nadał nazwę Columba rosacea[2][5]. Obecnie (2020) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza muszkatelę różowawą w rodzaju Ducula. Uznaje gatunek za monotypowy[6]. Muszkatela różowawa jest blisko spokrewniona z muszkatelą ciemną (D. whartoni), niekiedy uznawaną za jej podgatunek. Te dwa gatunki najbliżej spokrewnione są z muszkatelami: bladą (D. pistrinaria) i popielatą (D. pickeringii). Osobniki z wysp Morza Jawajskiego bywają wyodrębniane do podgatunku D. r. zamydra, jednak występujące u nich cechy, jak silniejsza opalizacja na grzbiecie, występują u ptaków także i z innych obszarów[5][7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała wynosi 39–44 cm, masa ciała 360–395 g[5]. Samice nieco mniejsze od samców. W upierzeniu nie występuje dymorfizm płciowy. Muszkatele różowawe mają małe głowy i długie ogony, typowe dla muszkateli. Większość upierzenia szaropopielata; ciemniejszy jest grzbiet, skrzydła i ogon. Głowa i górna część gardła mają barwę fiołkoworóżową lub różowawą. Pozostała część gardła wraz z szyją jasnoszare. Pierś w górnej części różowoszara; w kierunku brzucha kolor przechodzi w różowawy. Wierzch ciała może być brązowo- lub niebieskozielonkawy. Lotki ciemniejsze od reszty skrzydła. Sterówki ciemnozielonawe. Występuje wąska różowawa obrączka oczna. Tęczówka ciemnobrązowa, dziób niebieskawoszary, woskówka czerwona lub purpurowa, nogi czerwone[7]. Długość skrzydła wynosi 220–245 mm u samców, 212–242 mm u samic; długość ogona 126–147 mm; długość dzioba 17–20 mm[8].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Muszkatele różowawe zamieszkują wyspy Morza Jawajskiego (Wyspy Seribu, Karimunjava, Bawean, Maselembu, Arends), Morza Balijskiego (Wyspy Kangean) i Morza Flores (Salayar, Tanah Jampea, Kalao, Kalaotoa, Wyspy Tukangbesi), lokalnie na północ po Moluki (Loloda, północno-zachodnia Halmahera, Bacan, Tayandu, Wyspy Kai), większość Małych Wysp Sundajskich (Satonda, Flores, Besar, Pantar, Alor, Roti, Semau, Timor, Wetar, Kisar, Romang, Leti, Moa, Luang, Sermata, Damar, Wyspy Babar, Wyspy Tanimbar)[5]. BirdLife International zaznacza jako możliwy obszar występowania również niektóre wyspy w północnej części Moluków (prowincja Moluki Północne). Zasięg występowania szacuje na 2,3 mln km²[9].

Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]

Musztatele różowawe zamieszkują niewielkie wyspy i nadbrzeżne obszary większych wysp – wilgotne lasy monsunowe z drzewami zrzucającymi liście, lasy deszczowe, nadbrzeżne zakrzewienia i tereny rolnicze. Na Tanimbar spotykane są w suchych monsunowych lasach na płaskowyżu w centrum wyspy, na Timorze również zasiedlają interior wyspy. Według autora Pigeons and Doves (2010) muszkatele różowawe odnotowywane były do 600 m n.p.m.[8], według BirdLife International do 930 m n.p.m.[9] Pożywieniem tych gołębi są owoce (wiadomo o figach) i pąki kwiatowe puchowców pięciopręcikowych (Ceiba pentandra). Nie wiadomo więcej o diecie tych ptaków. Gniazda znajdywano w październiku (Wetar), maju (Semau) i czerwcu (Park Narodowy Karimunjawa, Jawa)[5]. Poza tym brak informacji o rozrodzie[7][8].

Status[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje muszkatelę różowawą za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened) nieprzerwanie od roku 2000 (stan w 2017). Zagrożeniem dla tych ptaków jest odłów i utrata środowiska życia wskutek wycinki lasów, budowy dróg i rozwoju kopalni[9]. Nie jest to częsty gołąb w niewoli. W marcu 2017 w Europie można było oglądać muszkatele różowawe w trzech publicznych placówkach – Tier- und Freizeitpark w Friesoythe, w ogrodzie zoologicznym w Pilźnie (niedostępne dla zwiedzających) oraz w ogrodzie zoologicznym w Pradze[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Ducula rosacea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b Temminck, Coenraad Jacob: Nouveau recueil de planches coloriées d'oiseaux, pour servier de suite et de complement aux planches enluminées de Buffon. T. 98. 1836, s. pl.578.
  3. ↑ Ducula rosacea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Raphinae Wetmore, 1930 (1835) – trerony (wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-08].
  5. ↑ a b c d e Baptista, L.F., Trail, P.W., Horblit, H.M. & Boesman, P.: Pink-headed Imperial-pigeon (Ducula rosacea). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-07-18].
  6. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pigeons. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-08]. (ang.).
  7. ↑ a b c d Tomasz Doroń. Muszkatela różowawa Ducula rosacea. „Nowa Exota”. 4/2017, s. 39–41, 2017. ISSN 1214-8962. 
  8. ↑ a b c David Gibbs, Eustace Barnes i John Cox: Pigeons and Doves. A guide to the Pigeons and Doves of the world. Londyn: Christopher Helm, s. 549. ISBN 978-1-8734-0360-0.
  9. ↑ a b c Pink-headed Imperial-pigeon Ducula rosacea. BirdLife International. [dostęp 2017-07-18].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Muszkatela_różowawa&oldid=73495651”