NAeL Minas Gerais (1944)
.jpg) NAeL „Minas Gerais” | |
| Klasa |
lotniskowiec (lekki) |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
16 listopada 1942 |
| Wodowanie |
23 lutego 1944 |
 Royal Navy
| |
| Nazwa |
HMS Vengeance |
| Wejście do służby |
15 stycznia 1945 |
| Wycofanie ze służby |
1956 |
| Royal Australian Navy
| |
| Nazwa |
HMAS Vengeance |
| Wejście do służby |
13 listopada 1952 |
| Wycofanie ze służby |
13 sierpnia 1955 |
 Marinha do Brasil
| |
| Nazwa |
NAeL Minas Gerais |
| Wejście do służby |
13 stycznia 1961 |
| Wycofanie ze służby |
16 października 2001 |
| Los okrętu |
złomowany |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność | |
| Długość |
211,8 m |
| Szerokość |
24,4 m |
| Zanurzenie |
7,5 m |
| Napęd | |
| turbiny parowe o mocy 40 000 KM napędzające 2 śruby | |
| Prędkość |
25,3 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| 10 dział 40 mm plot. (2×IV, 1×II) | |
| Wyposażenie lotnicze | |
| 15 samolotów i śmigłowców | |
| Załoga |
1300 |
NAeL Minas Gerais, poprzednio HMS Vengeance – brytyjski lotniskowiec lekki typu Colossus z końcowego okresu II wojny światowej, służący następnie w marynarce Australii i Brazylii. Wszedł do służby w brytyjskiej Royal Navy w styczniu 1945 roku jako HMS „Vengeance”. Służył na Dalekim Wschodzie w końcówce II wojny światowej. W latach 1952–1955 był wypożyczony Australii pod tą samą nazwą, a następnie w 1956 roku został sprzedany Brazylii, gdzie od początku lat 60. służył jako NAeL „Minas Gerais”. Wycofany ze służby w 2001 roku jako wówczas najstarszy lotniskowiec na świecie.
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Budowę dziewiątego z serii lekkich lotniskowców typu Colossus dla marynarki brytyjskiej została zamówiona w angielskiej stoczni Swan Hunter & Wigham Richardson w Wallsend 7 sierpnia 1942 roku, pod numerem Admiralicji J 4675[2]. Stępkę pod budowę okrętu, która otrzymała numer stoczniowy 1699, położono 16 listopada 1942 roku[2]. Okręt otrzymał nazwę „Vengeance” (pol. zemsta) jako siódmy w historii okręt brytyjski[3]. Kadłub wodowano 23 lutego 1944 roku, a budowę ukończono 15 stycznia 1945 roku[2].
Typowe uzbrojenie okrętów tego typu początkowo stanowiło 16 automatycznych armat przeciwlotniczych kalibru 40 mm w czterech poczwórnych stanowiskach i 16 pojedynczych armat 40 mm Boforsa[2].
Służba[edytuj | edytuj kod]
W Wielkiej Brytanii[edytuj | edytuj kod]
Okręt został odebrany i przyjęty do służby w Royal Navy 15 stycznia 1945 roku[2]. Przydzielono go do 11. Dywizjonu Lotniskowców (11th Aircraft Carrier Squadron) Brytyjskiej Floty Pacyfiku[2]. Zaokrętowano na nim grupę lotniczą z samolotów torpedowo-bombowych Fairey Barracuda z 812 Dywizjonu i myśliwców Vought Corsair z 1850 Dywizjonu[2]. Po okresie wstępnego szkolenia załogi i docierania mechanizmów, 12 marca 1945 roku okręt wypłynął z bliźniaczymi lotniskowcami „Colossus” i „Venerable” przez Morze Śródziemne na Daleki Wschód[2]. Po drodze ćwiczył z Flotą Śródziemnomorską na Malcie i dopiero 28 maja przepłynął Kanał Sueski, a 23 lipca dotarł do Sydney[2]. HMS „Vengeance” wziął udział w samej końcówce działań wojennych II wojny światowej. W związku z kapitulacją Japonii, 15 sierpnia 1945 roku wypłynął z Australii w celu zajęcia Malajów, lecz został następnie skierowany wraz z innymi okrętami Floty do objęcia od Japończyków Hongkongu[2]. Pozostał tam do końca roku, a marynarze lotniskowca pomagali usuwać zniszczenia stoczni[2]. Lotniskowiec służył również do celów transportowych i repatriacyjnych[3]. 16 stycznia 1946 roku „Vengeance” powrócił do Sydney na remont[2]. Od marca transportował samoloty na potrzeby władz okupacyjnych w Japonii z Singapuru do Kure[2]. Odwiedził m.in. zniszczoną Hiroszimę[3].
20 lipca 1946 roku „Vengeance” wyruszył z Kolombo na Cejlonie do Europy i 13 sierpnia dotarł do bazy Devonport, gdzie został wycofany ze służby w celu remontu[2]. Po przywróceniu do służby 14 grudnia 1946 roku został przydzielony do Dowództwa Rosyth jako lotniskowiec szkolny, bez zaokrętowanej na stałe grupy lotniczej[2]. W czerwcu 1947 roku złożył wizytę w Oslo[2]. We wrześniu 1947 roku okręt popłynął ponownie na Daleki Wschód, powracając do Wielkiej Brytanii w lutym kolejnego roku[2]. Powrócił następnie do służby liniowej w Home Fleet, z dywizjonami 802 (Hawker Sea Fury) i 814 (Fairey Firefly) w składzie grupy lotniczej[2]. W grudniu 1948 roku został skierowany do sześciotygodniowej doświadczalnej służby w Arktyce w celu przetestowania sprzętu w ekstremalnych warunkach zimowych (m.in. odrzutowców de Havilland Vampire)[2]. W lutym 1952 roku okręt dostarczył personel i samoloty z Wielkiej Brytanii do Singapuru w związku z wojną koreańską, po czym w czerwcu wyruszył w powtórny taki rejs; w tym czasie od sierpnia 1951 do sierpnia kolejnego roku w hangarze miał zabudowane dodatkowe pomieszczenia mieszkalne[2].
Służba w Australii[edytuj | edytuj kod]
W związku z opóźnionym ukończeniem zamówionego przez Australię lotniskowca HMAS „Melbourne”, zdecydowano wypożyczyć „Vengeance” Australii. 13 listopada 1952 roku wszedł w Devonport do służby w Marynarce Australijskiej pod tą samą nazwą HMAS „Vengeance”[2]. Po szkoleniu załogi, 22 stycznia 1953 roku wypłynął do Australii, dopływając do Sydney 11 marca[2]. Operowały z niego dywizjony 808 (Hawker Sea Fury) i 817 (Fairey Firefly), początkowo do września także 850 (Sea Fury)[2]. Od 1954 roku „Vengeance” pełnił rolę lotniskowca szkolnego[2]. W czerwcu 1955 roku okręt wypłynął do Wielkiej Brytanii, gdzie 13 sierpnia został zwrócony Royal Navy, po czym wycofany do rezerwy i wystawiony na sprzedaż[2].
Służba w Brazylii[edytuj | edytuj kod]
14 grudnia 1956 roku lotniskowiec został zakupiony przez Brazylię za 9 milionów dolarów USA[4]. Był on pierwszym lotniskowcem pozyskanym przez państwa Ameryki Łacińskiej, lecz z uwagi na długi remont, Brazylię wyprzedziła z wprowadzeniem lotniskowca do służby marynarka Argentyny[5]. Kosztem dalszych 27 milionów dolarów lotniskowiec został poddany przebudowie i modernizacji w Verolme Dock w Rotterdamie, trwającej od czerwca 1957 do grudnia 1960 roku[4]. Przede wszystkim otrzymał poszerzony skośny pokład startowy i katapultę parową oraz nowoczesne wyposażenie, jak radary, system kierowania ogniem, lustrzany system wspomagania lądowania i nową elektrownię prądu przemiennego o mocy 2500 kW[4]. Wzmocniony pokład umożliwił operowanie samolotów o masie do 20 tysięcy funtów (9071 kg)[4].
Okręt po przebudowie wszedł w skład Marynarki Brazylii 6 grudnia 1960 roku w Rotterdamie[4]. Otrzymał nazwę NAeL „Minas Gerais”, od nazwy stanu w Brazylii, noszonej wcześniej przez inne okręty. Dopłynął następnie do Rio de Janeiro 13 stycznia 1961 roku[4]. Duże opóźnienie w osiągnięciu gotowości operacyjnej wywołał jednak zaistniały spór między marynarką a siłami powietrznymi, który rodzaj broni będzie odpowiedzialny za lotnictwo pokładowe[6]. Do 1963 roku lotniskowiec pozostawał w ogóle bez statków powietrznych, po czym dopiero marynarka zakupiła sześć samolotów szkolnych T-28 i cztery śmigłowce[6]. Ostatecznie lotnictwo morskie zostało utworzone 26 stycznia 1965 roku, jednakże zdecydowano, że w gestii marynarki będą jedynie śmigłowce, a za samoloty stacjonujące na lotniskowcu będą odpowiedzialne siły powietrzne[6]. Ograniczyło to w praktyce zastosowanie lotniskowca głównie do zwalczania okrętów podwodnych przy pomocy śmigłowców i samolotów Grumman S-2 Tracker[6].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Modern Aircraft Carriers, "War Machine" nr 24 s.479
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Hobbs 2013 ↓, s. Chapter 20: Colossus Class
- ↑ a b c Mason 2003 ↓.
- ↑ a b c d e f Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 1995 ↓, s. 31
- ↑ Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 1995 ↓, s. 5, 29-31.
- ↑ a b c d Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 1995 ↓, s. 29-31.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Modern Aircraft Carriers. „War Machine”. Vol. 2, Issue 24, 1984. Stan Morse. Londyn: Orbis Publishing. (ang.).
- Post-war Aircraft Carriers. „War Machine”. Vol. 11, Issue 128, 1986. Stan Morse. Londyn: Orbis Publishing. (ang.).
- David Hobbs: British Aircraft Carriers. Design, Development and Service Histories. Barnsley: Seaforth Publishing, 2013. ISBN 978-1-84832-138-0. (ang.).
- Geoffrey B. Mason: HMS VENGEANCE - Colossus-class Light Fleet Aircraft Carrier. [w:] Service Histories of Royal Navy Warships in World War 2 [on-line]. Naval History Net, 2003. [dostęp 2024-01-13]. (ang.).
- Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).