ORP Błyskawiczny (1944)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ORP Błyskawiczny
Ilustracja
Rzut boczny ścigacza proj. 194
Klasa

ścigacz okrętów podwodnych

Typ

proj. 194 (BMO)

Historia
Stocznia

Nr 196, Leningrad

Położenie stępki

wiosna 1944

Wodowanie

lato 1944

 MW ZSRR
Nazwa

MO-546[a]

Wejście do służby

30 listopada 1944

Wycofanie ze służby

1946

 Marynarka Wojenna (PRL)
Nazwa

Błyskawiczny

Wejście do służby

5 kwietnia 1946

Wycofanie ze służby

15 kwietnia 1960

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 62 tony
pełna: 73,8 t

Długość

24,7 metra

Szerokość

4,2 m

Zanurzenie

1,1 m

Materiał kadłuba

stal

Napęd
2 silniki benzynowe Packard o łącznej mocy 2400 KM
1 silnik Continental o mocy 110 KM
3 śruby
Prędkość

20 węzłów

Zasięg

495 Mm przy prędkości 8,4 węzła

Uzbrojenie
1 działko kal. 45 mm 21-KM L/68
1 działko kal. 37 mm 70-K L/73
4 wkm Colt kal. 12,7 mm (2 x II)
2 zrzutnie bg, ew. 10 min
Załoga

24

ORP Błyskawiczny – polski ścigacz okrętów podwodnych z okresu zimnej wojny, wcześniej radziecki MO-546[a], jedyny pozyskany przez Polskę okręt projektu 194 (typu BMO). Okręt został zbudowany w 1944 roku w stoczni numer 196 w Leningradzie, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR przyjęto go 30 listopada 1944 roku. Po zakończeniu II wojny światowej jednostka została przekazana Polsce przez ZSRR na poczet części niemieckich reparacji wojennych i weszła w skład Marynarki Wojennej 5 kwietnia 1946 roku. Okręt, oznaczony podczas służby znakami burtowymi „BŁ” i S-71, został skreślony z listy floty w kwietniu 1960 roku.

Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]

Ścigacze okrętów podwodnych projektu 194, znane też jako BMO (bronirowannyj małyj ochotnik – opancerzony mały łowca) skonstruowane zostały i budowane były w oblężonym Leningradzie[1]. Okręty miały silne uzbrojenie, prostą konstrukcję, stalowy kadłub i opancerzenie newralgicznych elementów[2].

MO-546 zbudowany został w 1944 roku w stoczni numer 196 w Leningradzie[2]. Stępkę okrętu położono wiosną 1944 roku, został zwodowany latem, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR wszedł 30 listopada 1944 roku[3].

Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]

Podwójnie sprzężone wkm Colt-Browning M2 kal. 12,7 mm z „Błyskawicznego”, Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni.

Okręt był niewielkim ścigaczem okrętów podwodnych. Długość całkowita wykonanego ze stali kadłuba wynosiła 24,7 metra, szerokość 4,2 metra i zanurzenie 1,1 metra[3][4]. Wyporność standardowa wynosiła 62 tony, zaś pełna 73,8 tony[3][4]. Okręt napędzany był przez dwa silniki benzynowe Packard 4M-2500 WB o łącznej mocy 2400 koni mechanicznych (KM) i jeden silnik marszowy Continental o mocy 110 KM[3][4][b]. Trzy wały napędowe poruszały trzema śrubami (zewnętrznymi, prawoskrętnymi silników głównych i środkową, lewoskrętną silnika marszowego)[6]. Maksymalna prędkość okrętu wynosiła 20 węzłów[3][7] (wg innych danych: 21,2 węzła)[1]. Okręt zabierał 7 ton benzyny, co pozwalało osiągnąć zasięg wynoszący 495 Mm przy prędkości 8,4 węzła[2][5].

Uzbrojenie artyleryjskie jednostki stanowiło pojedyncze działko półautomatyczne kal. 45 mm 21-KM L/68, z zapasem amunicji wynoszącym 500 sztuk, pojedyncze działko automatyczne kal. 37 mm 70-K L/73, także z zapasem amunicji wynoszącym 500 sztuk, oraz cztery karabiny maszynowe Colt kal. 12,7 mm (2 x II), z zapasem 2000 sztuk amunicji na lufę[3][4]. Działko 37 mm umieszczone było na dziobie, z maską pancerną, a działko 45 mm – na rufie, z tarczą pancerną[1]. Broń ZOP stanowiły dwie ramowe zrzutnie bomb głębinowych (z łącznym zapasem 12 bomb)[1]. Opcjonalnie jednostka mogła zabrać na pokład 10 min, umieszczanych na dwóch torach minowych biegnących wzdłuż burt od śródokręcia do rufy[3].

Okręt posiadał opancerzenie rejonu maszynowni, zbiorników paliwa i nadbudówki grubości 8-12 mm[1].

Załoga okrętu składała się z 24 oficerów, podoficerów i marynarzy[3][7][c].

Służba[edytuj | edytuj kod]

MO-546 służył początkowo we Flocie Bałtyckiej[3]. W 1946 roku jednostka wraz z 22 innymi okrętami została przekazana Polsce przez ZSRR na poczet części niemieckich reparacji wojennych[3]. 5 kwietnia 1946 roku ścigacz pod nazwą ORP „Błyskawiczny” został przyjęty w skład Marynarki Wojennej[9][3]. Pierwszym polskim dowódcą jednostki został por. mar. Michał Anaszkiewicz[3][10]. Przez początkowe trzy miesiące służby na okręcie w charakterze instruktorów przebywali marynarze radzieccy, którzy wyjechali do kraju 23 czerwca 1946 roku[7]. Okręt z oznaczeniem burtowym „BŁ” (zmienionym w czerwcu 1952 roku na S-71)[11] początkowo wchodził w skład pierwszej grupy Dywizjonu Ścigaczy[3][7]. W październiku 1946 roku jednostkę przydzielono do Flotylli Szczecińskiego Oddziału Nadmorskiego, stacjonującego w Świnoujściu[3][7].

W 1950 roku jednostkę poddano modernizacji, wymieniając amerykańskie silniki Packard na radzieckie silniki wysokoprężne M-50 o łącznej mocy 2000 KM (wymieniono również silnik marszowy na Albin G-6D o mocy 70 KM)[3][7]. W rezultacie wymiany napędu prędkość maksymalna spadła do 20 węzłów[5]. Usunięto także cztery karabiny maszynowe Colt, montując w zamian zdwojony wkm kal. 12,7 mm DSzK L/79[3][4]. Okręt został skreślony z listy floty 15 kwietnia 1960 roku[12][d].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b ORP „Błyskawiczny” jako MO-546 identyfikuje Pietlewannyj 2009 ↓, s. 125, Koszela 2017 ↓, s. 210, Rochowicz 2013 ↓, s. 28 i Rochowicz 1996 ↓, s. 27 (powołując się na dokumenty). Starsze polskie publikacje wskazywały jedynie numer okrętu „552” (Soroka 1986 ↓, s. 43, Ciślak 1995 ↓, s. 274). Być może numer został pomylony z MO-552 typu OD-200 (ORP „Sprawny”), natomiast nie było w ogóle kutra typu BMO o numerze 552 Rochowicz 1996 ↓, s. 27.
  2. ↑ Według Navypedii jednostka posiadała 2 silniki Packard W8 i silnik marszowy ZIS-5 o mocy 68 KM[2][5].
  3. ↑ Jane’s Fighting Ships of World War II[8] oraz Patianin 2009 ↓, s. 52 podają, że załoga jednostki wynosiła 22 osoby.
  4. ↑ Według Navypedii jednostka została wycofana ze służby w 1963 roku[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Patianin 2009 ↓, s. 52.
  2. ↑ a b c d Ivan Gogin: BMO type armoured motor ASW boats (project 194) (1943-1945). Navypedia. [dostęp 2017-04-30]. (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Witold Koszela: Okręty Floty Polskiej. T. I. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2017, s. 210.
  4. ↑ a b c d e Marek Soroka: Polskie Okręty Wojenne 1945-1980. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1986, s. 44.
  5. ↑ a b c d Ivan Gogin: BITNY motor ASW boats (BMO type, project 194) (1944/1946). Navypedia. [dostęp 2017-04-30]. (ang.).
  6. ↑ Marek Soroka: Polskie Okręty Wojenne 1945-1980. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1986, s. 44-45.
  7. ↑ a b c d e f Marek Soroka: Polskie Okręty Wojenne 1945-1980. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1986, s. 45.
  8. ↑ Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989, s. 219.
  9. ↑ Jarosław Ciślak: Polska Marynarka Wojenna 1995: okręty, samoloty i śmigłowce, uzbrojenie, organizacja. Warszawa: Lampart & Bellona, 1995, s. 274.
  10. ↑ Mieczysław Serafin: Polska Marynarka Wojenna 1945-2007. Kronika wydarzeń. Gdynia: Zespół Redakcyjno-Wydawniczy Marynarki Wojennej, 2008, s. 23.
  11. ↑ Mieczysław Serafin: Polska Marynarka Wojenna 1945-2007. Kronika wydarzeń. Gdynia: Zespół Redakcyjno-Wydawniczy Marynarki Wojennej, 2008, s. 43.
  12. ↑ Mieczysław Serafin: Polska Marynarka Wojenna 1945-2007. Kronika wydarzeń. Gdynia: Zespół Redakcyjno-Wydawniczy Marynarki Wojennej, 2008, s. 65.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jarosław Ciślak: Polska Marynarka Wojenna 1995: okręty, samoloty i śmigłowce, uzbrojenie, organizacja. Wyd. I. Warszawa: Lampart & Bellona, 1995, seria: Ilustrowana Encyklopedia Techniki Wojskowej, 6. ISBN 83-86776-08-0.
  • Siergiej Patianin: Korabli Wtoroj mirowoj wojny. WMF SSSR 1941-1945 gg.. Moskwa: 2009, seria: Morskaja Kampania nr 3(24)/2009. (ros.).
  • Ivan Gogin: BITNY motor ASW boats (BMO type, project 194) (1944/1946). Navypedia. [dostęp 2017-04-30]. (ang.).
  • Ivan Gogin: BMO type armoured motor ASW boats (project 194) (1943-1945). Navypedia. [dostęp 2017-04-30]. (ang.).
  • Witold Koszela: Okręty Floty Polskiej. T. I. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-67-2.
  • M.B. Pietlewannyj: Korabli stran Warszawskogo dogowora. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2009. ISBN 978-5-8172-0127-7. (ros.).
  • Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989. ISBN 1-85170-194-X. (ang.).
  • Robert Rochowicz. Jednostki pływające Marynarki Wojennej w latach 1945–1949. Część 2. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 7-8/2013. XVIII (136), lipiec-sierpień 2013. ISSN 1426-529X. 
  • Robert Rochowicz. Kronika polskiej Marynarki Wojennej 1944–1946. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/1996, lipiec-wrzesień 1996. ISSN 1426-529X. 
  • Mieczysław Serafin: Polska Marynarka Wojenna 1945-2007. Kronika wydarzeń. Gdynia: Zespół Redakcyjno-Wydawniczy Marynarki Wojennej, 2008. ISBN 978-83-88698-03-3.
  • Marek Soroka: Polskie Okręty Wojenne 1945-1980. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1986. ISBN 83-215-3249-7.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=ORP_Błyskawiczny_(1944)&oldid=73468948”