Operacja Przywrócić Nadzieję
| wojna domowa w Somalii | |||
 Śmigłowiec Bell 212 amerykańskiej piechoty morskiej nad Mogadiszu podczas operacji Przywrócić Nadzieję | |||
| Czas |
9 grudnia 1992 – 4 maja 1993 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
kradzież pomocy humanitarnej, która miała trafić do Somalijczyków | ||
| Wynik |
przekazanie pomocy humanitarnej Somalijczykom | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Operacja Przywrócić Nadzieję (ang. Operation Restore Hope) – nazwa operacji humanitarnej, prowadzonej od 9 grudnia 1992 roku do maja 1993 roku w Mogadiszu. Głównym celem operacji było zabezpieczenie dostaw humanitarnych i ich dystrybucja wśród mieszkańców Somalii.
Przyczyny i przygotowania do operacji[edytuj | edytuj kod]
W wyniku kradzieży żywności przez milicję Mohameda Farraha Aidida zmarło około 500 tys. Somalijczyków[3]. Pomysł na operację wojskową, zabezpieczającą rozdział żywności powstał w ONZ. Prezydent Stanów Zjednoczonych George H.W. Bush wahał się z przyjęciem propozycji i przeprowadzeniem misji[4]. Działanie militarne wydawało się wówczas jedynym rozwiązaniem, które mogło zabezpieczyć organizację pomocy humanitarnej. 3 grudnia 1992 roku uchwalono Rezolucję Rady Bezpieczeństwa nr 794, która upoważniła państwa członkowskie do podjęcia wszelkich działań w celu stworzenia odpowiednich i bezpiecznych warunków dla operacji humanitarnej w Somalii[5].
Przebieg[edytuj | edytuj kod]
Operacja pod kryptonimem Przywrócić Nadzieję, z mandatem Rady Bezpieczeństwa ONZ, rozpoczęła się 9 grudnia 1992 roku lądowaniem na plażach niedaleko Mogadiszu jednostek amerykańskiej piechoty morskiej[4]. Misję podzielono na dwa etapy. W pierwszym etapie wojsko miało przejąć kontrolę nad lotniskami, portami i drogami w celu dokonania bezpiecznego rozładunku i dystrybucji pomocy humanitarnej. W drugiej części misji armia ONZ miała przywrócić funkcjonowanie państwa i doprowadzić do pogodzenia skłóconych frakcji politycznych, aby powstał rząd jedności narodowej[5].
Do przeprowadzonych zadań powołano siły UNITAF, w skład których weszło ok. 37 tys. żołnierzy spośród 24 państw[5]. W operacji wzięli udział żołnierze z Arabii Saudyjskiej, Australii, Belgii, Botswany, Egiptu, Francji, Grecji, Indii, Kanady, Kuwejtu, Maroko, Niemiec, Norwegii, Nowej Zelandii, Pakistanu, Stanów Zjednoczonych, Szwecji, Tunezji, Turcji, Wielkiej Brytanii, Włoch, Zimbabwe i Zjednoczonych Emiratów Arabskich[6]. Większość żołnierzy pochodziła ze Stanów Zjednoczonych. Żołnierzy rozmieszczono w środkowej i południowej Somalii, obejmując w ten sposób około 40% powierzchni państwa.
W grudniu 1992 roku powołano wojskowe centrum operacyjne CMOC (Civil-Military Operations Center). Głównym zadaniem CMOC stała się koordynacja wojsk i organizacji humanitarnych w celu sprawnego i bezpieczeństwa przekazania pomocy humanitarnej dla Somalijczyków[5].
3 marca 1993 roku Sekretarz Generalny ONZ przedstawił sprawozdanie zalecające przekształcenie UNITAF do UNOSOM II[5]. Operacja zakończyła się 4 maja 1993 roku.
Ocena operacji[edytuj | edytuj kod]
Różnie ocenia się wynik operacji[3][4][1].
Niektórzy uważają wynik operacji za sukces, ponieważ żywność trafiła do potrzebujących. Siły pokojowe przywróciły do funkcjonowania 107 posterunków policji oraz przeszkoliły i powołały do służby 6737 policjantów[5]. Siły ONZ przyczyniły się do powołania sądów w ośmiu regionach i 26 dystryktach[5]. Przeszkolono również 311 pracowników sądów oraz około 700 pracowników więziennych[5].
Z drugiej strony interwencję uważa się za porażkę, gdyż w wyniku złej koordynacji działań oraz zbyt dużej pewności siebie amerykańskich dowódców zginęło wielu żołnierzy (głównie amerykańskich). Podczas operacji zginęło 43 wojskowych z USA[1]. Siły pokojowe nie pokonały wszystkich frakcji w Somalii, nie namówiły skłóconych ugrupowań politycznych do współpracy oraz nie doprowadziły do zaprowadzenia porządku i bezpieczeństwa, przez co druga część operacji zakończyła się niepowodzeniem. Amerykańska opinia publiczna zniechęciła się do angażowania się w tego rodzaju działania[4]. Decyzję o wycofaniu wojsk podjął nowy prezydent USA, Bill Clinton.
„Bieg po kawałek chleba”[edytuj | edytuj kod]
Jednym z symboli operacji Przywrócić Nadzieję stało się zdjęcie zrobione przez francuskiego fotoreportera Joël Robine’a. „Bieg po kawałek chleba” przedstawia małego chłopca biegnącego z chlebem oraz francuskiego legionistę pilnującego konwoju z pomocą humanitarną. Zdjęcie uhonorowano nagrodą World Press Photo of the Year w kategorii „Children’s Award” (tłum. nagroda dzieci) za 1992 rok[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c American War and Military Operations Casualties: Lists and Statistics. Congressional Research Service, 2015-01-02. [dostęp 2016-01-18]. (ang.).
- ↑ United Nations Operation in Somalia (UNOSOM) 1992. awm.gov.au. [dostęp 2016-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-09)]. (ang.).
- ↑ a b Operation Restore Hope. globalsecurity.org. [dostęp 2016-01-15]. (ang.).
- ↑ a b c d Dariusz Stokwiszewski: Interwencja międzynarodowa w Somalii w latach 1991–1994. Stosunki Międzynarodowe, 2010-09-10. [dostęp 2016-01-15]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Współpraca cywilno-wojskowa w ramach wielonarodowych misji wojskowych. W: pod redakcją: Robert Kłosowicz, Andrzej Mania: Problem upadku państw w stosunkach międzynarodowych. UJ, 2012-09-01, s. 255–256. [dostęp 2016-01-19].
- ↑ UNITED NATIONS OPERATION IN SOMALIA I. un.org. [dostęp 2016-01-23]. (ang.).
- ↑ Children’s Award, prize singles. World Press Photo. [dostęp 2016-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-24)]. (ang.).