George H.W. Bush

George H.W. Bush George H. W. Bush
Data i miejsce urodzenia	12 czerwca 1924 Milton
41. prezydent Stanów Zjednoczonych
Okres	od 20 stycznia 1989 do 20 stycznia 1993
Przynależność polityczna	Partia Republikańska
Pierwsza dama	Barbara Bush
Wiceprezydent	Dan Quayle
Poprzednik	Ronald Reagan
Następca	Bill Clinton
43. wiceprezydent Stanów Zjednoczonych
Okres	od 20 stycznia 1981 do 20 stycznia 1989
Poprzednik	Walter Mondale
Następca	Dan Quayle
Odznaczenia

George Herbert Walker Bush (ur. 12 czerwca 1924 w Milton) – amerykański polityk oraz przedsiębiorca naftowy, 41. prezydent Stanów Zjednoczonych oraz 43. wiceprezydent Stanów Zjednoczonych, ojciec 43. prezydenta USA George’a W. Busha. Jako przywódca USA wspierał przemiany polityczne i gospodarcze w Europie Środkowo-Wschodniej (Jesień Ludów), a po upadku ZSRR zainicjował pokojową współpracę z Rosją. W trakcie jego prezydentury Stany Zjednoczone prowadziły interwencję zbrojną w Panamie oraz operacje militarne w ramach międzynarodowej koalicji w czasie I wojny w Zatoce Perskiej.

Podczas II wojny światowej George Bush był pilotem w lotnictwie marynarki wojennej (US Navy). Po ukończeniu studiów na Uniwersytecie Yale w 1948 roku rozpoczął pracę w przemyśle naftowym w Teksasie. Jako przedsiębiorca stał się w ciągu kilkunastu lat milionerem. Od początku lat 60. poświęcał się karierze politycznej, wstępując do Partii Republikańskiej. W latach 1967-1971 był członkiem Izby Reprezentantów amerykańskiego Kongresu, a następnie ambasadorem USA przy ONZ oraz szefem misji łącznikowej w Chinach. Pełnił funkcję dyrektora Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) w latach 1976-1977. Był wiceprezydentem USA w administracji Ronalda Reagana (1981-1989). W 1989 roku objął urząd prezydenta Stanów Zjednoczonych, który sprawował przez jedną kadencję, do 1993 roku.

Młodość i wczesna edukacja

Z prezydentem Dwightem Eisenhowerem

George Herbert Walker Bush pochodzi z zamożnej rodziny z Wschodniego Wybrzeża USA. Urodził się 12 czerwca 1924 roku w Milton (Massachusetts) jako syn republikańskiego senatora i bankiera z Wall Street, Prescotta Busha oraz Dorothy Walker Bush. Krótko po jego urodzeniu rodzina Bushów przeniosła się do Greenwich (stan Connecticut). W latach 1936-1942 uczęszczał do elitarnej szkoły Phillips Academy w Andover (Massachusetts), gdzie wybierano go na wiele istotnych stanowisk w samorządzie uczniowskim i szkolnych organizacjach, był również kapitanem drużyn sportowych, baseballowej i piłkarskiej.

II wojna światowa i studia

George H.W. Bush na pokładzie bombowca Grumman TBM Avenger, 1944

Krótko po ataku na Pearl Harbor w grudniu 1941 roku, w wieku 18 lat George H.W. Bush wstąpił w szeregi marynarki wojennej (US Navy), gdzie po 10 miesięcznym kursie został pilotem samolotów bojowych. W czerwcu 1943 roku został przydzielony do jednostki rezerwowej (U.S. Naval Reserve) w bazie lotniczej marynarki wojennej w Corpus Christi w Teksasie. Stał się jednym z pilotów Eskadry Torpedo (VT-51), która stacjonowała na lotniskowcu USS San Jacinto. Podczas działań na Pacyfiku George Bush pilotował bombowiec Grumman TBM Avenger. Brał między innymi udział w bombardowaniu japońskiego ośrodka łączności na wyspie Chichi-jima 2 września 1944 roku. Tego dnia, podczas przeprowadzania ataku jego samolot został trafiony jednym z pocisków i zapalił się, jednak mimo to Bush dokończył misję, zrzucając cztery bomby na wyznaczony cel, ostatecznie ratując się skokiem spadochronowym do morza. Od wzięcia do niewoli przez Japończyków uchroniła go interwencja innego z pilotów Avengera, a po kilku godzinach został wyłowiony przez załogę okrętu podwodnego USS Finback. W czasie swej służby wojskowej Bush uczestniczył w 58 misjach bojowych, zaliczył 1228 godzin lotów i 126 razy lądował na lotniskowcu.

W czerwcu 1945 roku, kilka tygodni po powrocie ze służby wojskowej na Pacyfiku, poślubił Barbarę Pierce.

W 1948 roku George H.W. Bush ukończył ekonomię na Uniwersytecie Yale. W czasie studiów był kapitanem drużyny baseballowej Yale, należał także do tajnego stowarzyszenia Czaszka i Kości (Skull and Bones Club), którego członkowie przez głębokie zwierzenia budowali bliskie więzi między sobą. Bush do dzisiaj pozostaje w kontakcie z żyjącymi kolegami z tej organizacji.

Kariera biznesowa

Po ukończeniu studiów George Bush przeniósł się wraz z rodziną do zachodniego Teksasu. Pracę rozpoczął w firmie Dresser Industries. W 1951 roku założył własne przedsiębiorstwo naftowe, w 1953 był współzałożycielem Zapata Petroleum Corporation (obecnie HRG Group, Inc.) prowadzącej odwierty w Kotlinie Permskiej w Teksasie. Od 1959 roku siedziba firmy znajdowała się w Houston, do 1966 roku Bush pozostawał jej szefem. Do tego czasu, inwestycje w przemyśle naftowym przyniosły mu duże zyski i stał się milionerem.

Kariera polityczna do 1989 roku

George H.W. Bush jako ambasador USA przy ONZ, 1971

Od 1959 aktywny członek Partii Republikańskiej. W 1964 roku George Bush został wybrany przewodniczącym Republikanów w Hrabstwie Harris w Teksasie. W tym czasie ubiegał się o miejsce w Senacie, jednak bez powodzenia, jego demokratyczny oponent przedstawiał Busha jako prawicowego radykała. W latach 1966-1970 był deputowanym do Izby Reprezentantów i członkiem Komisji Finansowej. W 1970 roku po konsultacji z ówczesnym republikańskim prezydentem Richardem Nixonem oraz byłym, pochodzącym z Teksasu, demokratycznym prezydentem Lyndonem B. Johnsonem wystartował w wyborach do Senatu, które jednak przegrał.

W latach 1971-1972 z nominacji prezydenta Richarda Nixona George Bush pełnił funkcję ambasadora USA przy ONZ, gdzie dał się poznać jako twardy negocjator. Od grudnia 1972 do września 1974 był przewodniczącym Krajowego Komitetu Partii Republikańskiej, podczas gdy toczyło się śledztwo w sprawie afery Watergate.

George Bush w trakcie misji łącznikowej w Chinach, Pekin ok. 1975

W 1974 roku objął stanowisko szefa amerykańskiej misji łącznikowej w Pekinie. Jednak wpływ na politykę USA w relacjach z Chinami miał stosunkowo nieduży, gdyż ówczesny sekretarz stanu Henry Kissinger ignorował Busha, prowadząc rozmowy z chińskimi politykami na własną rękę.

George Bush jako dyrektor CIA, 1976

W 1976 roku przyjął nominację prezydenta Geralda Forda na stanowisko dyrektora Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA), które zajmował do końca kadencji w 1977 roku.

W latach 1977-1981 pełnił funkcję dyrektora First International Bank. W tym okresie przez pewien czas był wykładowcą akademickim na Uniwersytecie Rice.

Kampania wyborcza w 1980 roku

W 1980 roku George Bush ubiegał się o nominację Partii Republikańskiej w wyborach prezydenckich. Jego konkurentami byli senator Howard Baker z Tennessee, senator Bob Dole z Kansas, kongresmeni John Anderson oraz Phil Crane z Illinois, byli gubernatorzy John Conally z Teksasu oraz Harold Stassen z Minnesoty, a także Ronald Reagan, gubernator Kalifornii i były aktor Hollywood, który okazał się być głównym rywalem. Program Reagana opierał się na założeniach ekonomii podaży (późniejsza Reaganomika), postulował między innymi znaczące obniżki stóp opodatkowania. Pomysły te Bush krytykował w trakcie kampanii określając prześmiewczo jako ekonomia wudu. Republikańską nominację uzyskał Ronald Reagan, ewentualną wiceprezydenturę zaproponował byłemu prezydentowi Geraldowi Fordowi. Ten jednak postawił warunki dotyczące podziału kompetencji między pierwszą i drugą osobą w państwie, które były nie do przyjęcia dla Reagana. Ostatecznie więc kandydatem na wiceprezydenta został George Bush. Wybory prezydenckie wygrali republikanie i w 1981 roku Bush stał się 43. wiceprezydentem Stanów Zjednoczonych.

Wiceprezydent USA

George Bush (po prawej) jako wiceprezydent USA z prezydentem Ronaldem Reaganem

Jako wiceprezydent w latach 1981-1989, George Bush spotykał się z prezydentem Ronaldem Reaganem w każdy czwartek. W okresie wiceprezydentury unikał raczej angażowania się w podejmowanie większości decyzji, szczególnie tych o mniejszym znaczeniu. Starał się także nie oceniać i nie krytykować publicznie posunięć administracji Reagana. Pełnił głównie rolę doradcy prezydenta, jego reprezentanta na wielu uroczystościach czy spotkaniach oraz pośrednika w kontaktach z Kongresem (był z urzędu Przewodniczącym Senatu).

Bush skorzystał z wielu rad udzielonych mu przez ustępującego w 1981 r. wiceprezydenta Waltera Mondale'a, zgodnie z nimi utrzymał gabinet w Zachodnim Skrzydle Białego Domu oraz otrzymywał te same materiały, co prezydent.

30 marca 1981 roku w Waszyngtonie dokonano zamachu na prezydenta Ronalda Reagana. Wiceprezydent George Bush przebywający wówczas w Teksasie postanowił powrócić do Waszyngtonu (był pierwszą osobą do ewentualnego przejęcia władzy po prezydencie). Gdy wylądował w bazie lotniczej Andrews poradzono mu przeniesienie się helikopterem bezpośrednio do siedziby prezydenckiej, ten jednak zdecydowanie oświadczył „Tylko prezydent ląduje przed Białym Domem”, co wywołało pozytywne wrażenie na Reaganie.

Wybory prezydenckie w 1988 roku

George Bush w trakcie konwencji w Nowym Orleanie w sierpniu 1988 roku uzyskał nominację Partii Republikańskiej na kandydata w wyborach prezydenckich. Przyjmując ją wygłosił przemówienie, w którym znalazły się jego słynne słowa:

Oto Ameryka: Rycerze Kolumba, Grange, Hadassa, Niepełnosprawni Weterani, Zakon Ahepa, Business and Professional Women of America, union hall, grupy studium Biblii, Liga Zjednoczonych Latynoskich Obywateli Ameryki, „Święte Imię” - olśniewająca różnorodność rozsiana jak gwiazdy, jak tysiąc punktów świetlnych na rozległym i spokojnym niebie.

oraz

Kongres będzie naciskał na mnie, abym podwyższył podatki, a ja powiem nie. Oni będą dalej naciskać, lecz ja powiem nie. Gdy po raz kolejny będą nalegać, wtedy ja im powiem: czytajcie z moich ust – nie będzie nowych podatków.

Kandydatem republikanów na wiceprezydenta został Dan Quayle. W trakcie kampanii demokraci starali się przedstawiać George’a Busha jako polityka nijakiego, bez wyrazistej osobowości. Edward Kennedy stwierdził, że Bush był wiceprezydentem, który „nic nie słyszał, nic nie widział i nic nie robił”. Z drugiej strony zastanawiano się, jaką rolę odgrywał w administracji Reagana i jaki był jego udział w głośnej aferze Iran-contras.

Ostatecznie George H.W. Bush zwyciężył w wyborach prezydenckich w 1988 roku pokonując demokratę Michaela Dukakisa.

Prezydentura

George H.W. Bush składający przysięgę prezydencką, 20 stycznia 1989 r.

Z prezydentem Borysem Jelcynem

George Bush z papieżem Janem Pawłem II

Prezydent Bush i amerykańscy żołnierze w Arabii Saudyjskiej, 1990

George Bush w Warszawie, lipiec 1989

George H.W. Bush został zaprzysiężony na urząd prezydenta Stanów Zjednoczonych w południe 20 stycznia 1989 roku, dokładnie 200 lat po złożeniu przysięgi prezydenckiej przez George’a Washingtona. Wiceprezydentem w gabinecie Busha został Dan Quayle. Posunięcia nowej administracji stanowiły generalnie kontynuację polityki Ronalda Reagana. George Bush koncentrował swoje działania wokół polityki zagranicznej, w zakresie której miał największe doświadczenie. W czasie jego prezydentury upadł Związek Radziecki, co zostało odebrane jako długo oczekiwany koniec zimnej wojny; w grudniu 1989 roku przeprowadzona została inwazja na Panamę, a w latach 1990-91 prowadzone były działania w ramach I wojny w Zatoce Perskiej. W lutym 1991 roku Prezydent Bush cieszył się rekordowym poparciem społecznym w wysokości 89%. Jednak gospodarka USA w okresie jego rządów znalazła się w stanie recesji.

Polityka zagraniczna

Analitycy określają politykę zagraniczną Georga H.W. Busha jako reaktywną, tj. uzależnioną od bieżących wydarzeń, cechującą się rozwagą i pragmatyzmem. Istotne znaczenie miała dla niego dyplomacja personalna, utrzymywał dobre stosunki z wieloma politykami na świecie (jak i krajowymi, relacje te kształtował m.in. poprzez swój zwyczaj pisania w dużej liczbie listów). Często wobec tego na problemy dotyczące danych państw patrzył przez pryzmat cech ich przywódców.

Do zasług Georga Busha na forum międzynarodowym należy przygotowanie warunków do utworzenia Północnoamerykańskiej Strefy Wolnego Handlu (NAFTA). 41. prezydent prowadził działania na rzecz przywrócenia pokoju na Bliskim Wschodzie, współpracy z nowo powstałą Federacją Rosyjską, a także wyrażał poparcie na rzecz zniesienia apartheidu w RPA. Proces licznych zmian na całym świecie, które dokonywały się na przełomie lat 80. i 90., nazywał tworzeniem się Nowego Porządku Świata, nawiązując do znanego terminu używanego już na określenie między innymi przemian politycznych po I i II wojnie światowej.

Rozpad bloku wschodniego

Prezydentura Georga H.W. Busha przypadła na okres przemian ustrojowych (demokratycznych) w Europie Środkowej i Wschodniej, które aktywnie wspierał. W stosunkach z ZSRR popierał koncepcję w zakresie reform wewnętrznych w tym kraju (pieriestrojka) wprowadzanych przez Michaiła Gorbaczowa, którego uważał za odpowiedzialnego partnera. Po rozwiązaniu ZSRR i powstaniu Wspólnoty Niepodległych Państw (1991) uznał nowe suwerenne państwa i zapoczątkował proces pokojowej współpracy z Rosją. Jako zwolennik redukcji zbrojeń strategicznych, podpisał dwa rosyjsko-amerykańskie układy rozbrojeniowe: START I w 1991 r. i START II w 1993.

Inwazja na Panamę

20 grudnia 1989 roku rozpoczęto działania zbrojne w ramach operacji Just Cause (pol. W słusznej sprawie). Wojska amerykańskie wkroczyły do Panamy w celu obalenia rządów dyktatorskich Manuela Noriegi trwających od 1983 roku. Prezydent Bush uzasadniał inwazję koniecznością ochrony wolności i praw człowieka oraz realizacji postanowień porozumienia zawartego pomiędzy prezydentem USA Carterem i prezydentem Panamy Omarem Torrijosem, zgodnie z którym przekazanie temu drugiemu państwu jurysdykcji nad Kanałem Panamskim miało odbyć się dopiero w 1999 roku, tymczasem rząd panamski podejmował próby jego nacjonalizacji już 10 lat wcześniej. Poza tym, Manuel Noriega był od 1987 roku oskarżany o udział w przemycie narkotyków do USA. Operacja zakończyła się pojmaniem Noriegi i zwycięstwem Stanów Zjednoczonych.

I wojna w Zatoce Perskiej

W 1990 po zbrojnej napaści Iraku rządzonego przez Saddama Husajna na Kuwejt George Bush zainicjował utworzenie nad Zatoką Perską międzynarodowej koalicji sił zbrojnych pod przywództwem USA. Wojska koalicji prowadziły wówczas operację Pustynna Tarcza (Desert Shield) mająca na celu ochronę Arabii Saudyjskiej oraz operację Pustynna Burza (styczeń – luty 1991) zakończoną wyzwoleniem Kuwejtu spod irackiej okupacji. Pierwsza wojna w Zatoce Perskiej była pierwszym w dziejach konfliktem zbrojnym relacjonowanym 24 godziny na dobę przez media.

Polonica

George H.W. Bush jest pierwszym prezydentem USA, który odwiedził Polskę dwukrotnie (w czasie sprawowania urzędu), wizytował ją także jako wiceprezydent. Swą pierwszą prezydencką wizytę w Polsce odbył w dniach 9-11 lipca 1989 roku, w okresie przemian politycznych. Został wówczas przyjęty w Warszawie przez przewodniczącego Rady Państwa Wojciecha Jaruzelskiego, a także odwiedził Gdańsk, gdzie spotkał się m.in. z przywódcą „Solidarności” Lechem Wałęsą. Po raz drugi George Bush wizytował Polskę za prezydentury Lecha Wałęsy – 5 lipca 1992 roku 41. prezydent USA wziął udział w uroczystościach związanych ze sprowadzeniem prochów Ignacego Jana Paderewskiego do ojczyzny.

Wybory w 1992 roku

W polityce wewnętrznej za jego rządów zwiększyła się inflacja, wzrosło bezrobocie i zadłużenie wewnętrzne, co było głównym powodem jego porażki wyborczej w 1992 roku z gubernatorem Arkansas, demokratą Billem Clintonem.

Działalność po prezydenturze

George H.W. Bush jest honorowym przewodniczącym założonej przez siebie w 1990 roku fundacji Points of Light. W 1997 roku w College Station w Teksasie została uroczyście otwarta jego biblioteka prezydencka. W wyborach prezydenckich w USA w 2000 roku zwyciężył jego syn, George W. Bush, wcześniej gubernator stanu Teksas. Od tego czasu, nazywany przedtem po prostu prezydentem Bushem lub Georgem Bushem, 41. prezydent określany jest jako George H.W. Bush oraz George Bush Senior, jak również potocznie Bush 41 i Bush Starszy.

W późniejszym okresie prezydent George H.W. Bush brał udział w wielu wydarzeniach publicznych oraz stał się twarzą kampanii promujących działalność charytatywną. Uczestniczył między innymi w pogrzebie Ronalda Reagana oraz papieża Jana Pawła II. Wspólnie z byłym prezydentem i swoim przeciwnikiem politycznym, Billem Clintonem, wspierał i zachęcał do pomocy ofiarom tsunami w 2004 roku oraz huraganu Katrina. Prezydenci 41. i 42. uznawani są obecnie w mediach za parę przyjaciół.

Wskutek choroby Parkinsona od 2012 roku Bush Sr. porusza się na wózku inwalidzkim.

14 czerwca 2014 roku, dla uczczenia swoich 90. urodzin, wykonał skok spadochronowy w pobliżu jego domu w Maine. Podobnego czynu dokonywał już wcześniej.

• 

  Biblioteka Prezydencka George’a Busha, 41. prezydenta USA – w College Station (Teksas).

• 

  George Bush przemawia na pogrzebie Ronalda Reagana, 11 czerwca 2004 r.

• 

  George H.W. Bush (drugi od lewej) z 42. prezydentem USA Billem Clintonem, synem – 43., ówczesnym prezydentem USA oraz Silviem Berlusconim (premierem Włoch) – dzień przed pogrzebem Jana Pawła II, Rzym, 7 kwietnia 2005 r.

• 

  George H.W. Bush (trzeci od lewej) przed wystawionym w Bazylice Św. Piotra ciałem Jana Pawła II, w towarzystwie syna i ówczesnego prezydenta George’a W. Busha z żoną, prezydenta Billa Clintona, sekretarz stanu Condoleezzy Rice oraz Andy’ego Carda, Watykan, 8 kwietnia 2005 r.

• 

  George H.W. Bush w Nowym Orleanie, 2005

• 

  George H.W. Bush z synem, prezydentem Georgem W. Bushem na spotkaniu z Przewodniczącym Chińskiej Republiki Ludowej Hu Jintao w Pekinie, 2008

• 

  Były prezydentem George H.W. Bush w towarzystwie kapitana Kevina E. O’Flaherty’ego, dowódcy lotniskowca USS „George H.W. Bush”, 2009

• 

  41. prezydent George Bush z prezydentem Barackiem Obamą w Gabinecie Owalnym w Białym Domu, 2010

Varia

George H.W. Bush:

• był ostatnim prezydentem USA, który uczestniczył w operacjach wojskowych w czasie II wojny światowej na Pacyfiku;
• był pierwszym prezydentem USA, który poprzednio był szefem CIA;
• był pierwszym prezydentem USA od 152 lat, który został wybrany na ten urząd bezpośrednio po opuszczeniu stanowiska wiceprezydenta;
• był czwartym najwyższym w historii USA prezydentem (po Lincolnie, L.B. Johnsonie i Jeffersonie) – miał 188 cm wzrostu;
• był czwartym najstarszym prezydentem USA w chwili zaprzysiężenia na ten urząd, miał wówczas 64 lata i 221 dni;
• był pierwszym wiceprezydentem, który na podstawie 25. poprawki do konstytucji USA przez 8 godzin pełnił obowiązki prezydenta USA (kiedy poddany operacji Reagan znajdował się pod narkozą);
• jest drugim po Jimmy Carterze, drugim najdłużej żyjącym prezydentem na emeryturze w amerykańskiej historii.
• jako drugi – po Ronaldzie W. Reaganie – prezydent USA doczekał za życia wodowania 7 października 2006 lotniskowca swojego imienia (CVN-77 – dziesiątego i ostatniego okrętu podstawowego typu „Nimitz”).

Odznaczenia

• Zaszczytny Krzyż Lotniczy
• Medal Lotniczy (trzykrotnie)
• Medal Wolności (2011)
• Krzyż Wielki Orderu Lwa Białego (Czechy)
• Krzyż Wielki Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej (Estonia)
• Order „Dostyk” I klasy (Kazachstan)
• Łańcuch Orderu Pro Merito Melitensi (Zakon Maltański)
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (1995)
• Stopień Specjalny Krzyża Wielkiego Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec
• Medal Jubileuszowy „60 lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej lat 1941–1945” (2005, Rosja)
• Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej
• Honorowy Rycerz Krzyża Wielkiego Orderu Łaźni (1993, Wielka Brytania)
• Honorowy Rycerz Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania)

Pozostałe tytuły, nagrody i wyróżnienia

• 1990 „Człowiek Roku” według magazynu „Time”
• 1994 Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa
• 1999 Doktor honoris causa Uniwersytetu Karola w Pradze
• 2005 Nagroda Jana Nowaka-Jeziorańskiego

Zobacz też

• Barbara Bush
• George W. Bush
• Jeb Bush
• Bushu-suru
• Zimna wojna
• Ronald Reagan
• Michaił Gorbaczow

Linki zewnętrzne

• Biografia w Biographical Directory of the United States Congress (ang.)
• Na stronie Białego Domu
• Biografia Senat Stanów Zjednoczonych (ang.)
• Biblioteka prezydencka
• Photos of George Bush during the Gulf War.

Pełnione funkcje

Poprzednik John V. Dowdy

Kongresmen z 7. okręgu Teksasu 1967-1971

Następca Bill Archer

Poprzednik Charles W. Yost

Ambasador USA przy ONZ 1971-1973

Następca John A. Scali

Poprzednik Bob Dole

Przewodniczący Partii Republikańskiej 1973-1974

Następca Mary Louise Smith

Poprzednik

Pełniący obowiązki prezydenta USA 13 lipca 1985

Następca Dick Cheney (2001)

Poprzednik Ronald Reagan

Precedencja w USA stan z roku 2006

Następca Bill Clinton

Poprzednik pierwszy w linii

Linia sukcesji prezydenckiej 1981-1987

Następca Tip O’Neill

Poprzednik pierwszy w linii

Linia sukcesji prezydenckiej 1987-1989

Następca Jim Wright