Siły pokojowe ONZ

Siły pokojowe ONZ (popularnie zwane niebieskie / błękitne berety, niebieskie / błękitne hełmy) – część sił zbrojnych państw oddanych do dyspozycji ONZ w celu przeprowadzenia konkretnych operacji pokojowych. Siły te powoływane są w trybie doraźnym przez Zgromadzenie Ogólne lub Radę Bezpieczeństwa ONZ, zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych. W założeniach ONZ, siły pokojowe stanowią – dla państw w nich uczestniczących – nieprzymusowy instrument kontroli konfliktów zbrojnych.

W latach 1948–2006 przeprowadzono 60 operacji pokojowych z powołaniem tego typu sił przez ONZ, w których wzięło udział ponad 750 tysięcy osób pochodzących z ponad 110 krajów. Życie straciły 2272 osoby, w tym 1816 żołnierzy. Koszt w latach 1948–2005 wyniósł 52 mld $ w cenach z 2004 r.

30 VI 2006 na misjach pokojowych i politycznych ONZ służyły 72 953 osoby personelu mundurowego (62 495 żołnierzy, 2 717 obserwatorów wojskowych i 7 291 policjantów). Wspiera ich prawie 15 tys. osób personelu cywilnego. Uczestniczy aktualnie w misjach 108 państw (najwięcej, 72 państwa, uczestniczą w operacji UNMIS). Największymi kontrybutorami personelu mundurowego są: Bangladesz (aż 10 310), Pakistan, Indie, Nepal i Jordania. Kraje UE wystawiają 3 896 osób, z tego najwięcej Polska (695) i Francja (588). Polska jest na 20. miejscu w rankingu największych kontrybutorów personelu, najwyżej z państw rozwiniętych.

Budżet na rok fiskalny 2005/2006 wyniósł 5,03 mld USD. Najwięcej kosztowała misja w DR Kongo – 1,15 mld dolarów.

Misje trwające

Obecnie działa 15 operacji, które są rozmieszczone w Europie, na Bliskim Wschodzie, Azji, Ameryce Łacińskiej i w Afryce (podano: rok powołania, nazwę, liczba personelu mundurowego w dniu 30 VI 2006):

Europa

• 1964 – UNFICYP – Siły Pokojowe ONZ na Cyprze – 935
• 1999 – UNMIK – Misja Tymczasowej Administracji ONZ w Kosowie – 1965 (101 Polaków)

Bliski Wschód

• 1948 – UNTSO – Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Nadzorowania Rozejmu – pierwsza akcja w ramach sił pokojowych ONZ w Palestynie – celem było i nadal jest kontrolowanie arabsko-izraelskiego porozumienia o przerwaniu walk – 155
• 1974 – UNDOF – Siły ONZ ds. Nadzoru Rozdzielenia Wojsk na Wzgórzach Golan – 1046 (353 Polaków)
• 1978 – UNIFIL – Tymczasowe Siły ONZ w Libanie – 1990 (214 Polaków)

Azja

• 1949 – UNMOGIP – Grupa Obserwatorów Wojskowych ONZ w Indiach i Pakistanie – 43

Afryka

• 1991 – MINURSO – Misja ONZ na rzecz Referendum w Saharze Zachodniej – 213 (1 Polak)
• 1999 – MONUC – Misja ONZ w Demokratycznej Republice Konga – 17 692 (3 Polaków)
• 2000 – UNMEE – Misja ONZ w Etiopii i Erytrei – 3369 (6 Polaków)
• 2003 – UNMIL – Misja ONZ w Liberii – 15 825 (5 Polaków)
• 2004 – UNOCI – Operacja ONZ na Wybrzeżu Kości Słoniowej – 7621 (2 Polaków)
• 2004 – ONUB – Operacja ONZ w Burundi – 3514
• 2011 – UNMISS – Misja ONZ w Sudanie Południowym
• 2011 – UNISFA – Tymczasowe Siły Bezpieczeństwa na obszarze miasta Abyei (pogranicze Sudanu i Sudanu Południowego)

Ameryka Łacińska

• 2004 – MINUSTAH – Misja Stabilizacyjna ONZ na Haiti – 7998

Do tego należy doliczyć 4 misje polityczne ONZ:

• 2002 – UNAMA – Misja ONZ w Afganistanie – 18
• 2003 – UNAMI – Misja ONZ w Iraku – 145 (głównie żołnierzy z Fidżi, ochraniających placówki ONZ w Iraku)
• 2005 – UNOTIL – Misja ONZ na Timorze Wschodnim – 39
• 2006 – UNIOSIL – Misja ONZ w Sierra Leone – 27

Misje zakończone

Europa

• 1992-1995 – UNPROFOR – Siły Ochronne ONZ dla Bośni i Hercegowiny, Chorwacji, Jugosławii (Serbia i Czarnogóra) i Macedonii.
• 1993-2009 – UNOMIG – Misja Obserwacyjna ONZ w Gruzji – 134 (7 Polaków)
• 1995-1996 – UNCRO – Operacja ONZ Przywrócenia Zaufania w Chorwacji.
• 1995-1999 – UNPREDEP – Siły Zapobiegawcze ONZ – zastąpienie UNPROFOR w Macedonii.
• 1995-2002 – UNMIBH – Misja ONZ w Bośni i Hercegowinie.
• 1996-1998 – UNTAES – Tymczasowa Administracja ONZ dla Wschodniej Slawonii, Baranii i Zachodniego Sirmium (Chorwacja).
• 1996-2002 – UNMOP – Misja Obserwacyjna ONZ na Półwyspie Prevlaka (Chorwacja).
• 1998 – UNPSG – Policyjna Grupa Wsparcia ONZ dla Wschodniej Slawonii, Baranii i Zachodniego Sirmium (Chorwacja).

Bliski Wschód

• 1956-1967 – UNEF I – Pierwsze Doraźne Siły Pokojowe ONZ rozmieszczone w sektorze Kanału Sueskiego i na półwyspie Synaj.
• 1958 – UNOGIL – Grupa Obserwatorów ONZ w Libanie.
• 1963-1964 – UNYOM – Misja Obserwacyjna ONZ w Jemenie.
• 1973-1979 – UNEF II – Drugie Doraźne Siły Pokojowe ONZ powołane w celu nadzorowania zawieszenia ognia pomiędzy wojskami Egiptu i Izraela.
• 1991-2003 – UNIKOM – Misja Obserwacyjna ONZ w Iraku i Kuwejcie.
• 1988-1991 – UNIIMOG – Grupa Obserwatorów Wojskowych ONZ w Iranie i Iraku [1].
• 2012 – UNSMIS – Misja Obserwacyjna ONZ w Syrii.

Azja

• 1962-1963 – UNSF – Siły Bezpieczeństwa ONZ w Zachodniej Nowej Gwinei.
• 1965-1966 – UNIPOM – Misja Obserwacyjna ONZ w Indiach i Pakistanie.
• 1988-1990 – UNGOMAP – Misja Dobrych Usług ONZ w Afganistanie i Pakistanie.
• 1991-1992 – UNAMIC – Misja Przygotowawcza Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kambodży.
• 1992-1993 – UNTAC – Tymczasowa Administracja ONZ w Kambodży.
• 1994-2000 – UNIMOT – Misja Obserwatorów ONZ w Tadżykistanie.
• 1999-2002 – UNTAET – Tymczasowa Administracja ONZ w Timorze Wschodnim.
• 2002-2005 – UNMISET – Misja Wsparcia ONZ dla Timoru Wschodniego.

Afryka

• 1960-1964 – ONUC – Operacja ONZ w Demokratycznej Republice Konga.
• 1988-1991 – UNAVEM I – Pierwsza Misja Weryfikacyjna ONZ w Angoli.
• 1989-1990 – UNTAG – Grupa Pomocy ONZ w Okresie Przejściowym dla Namibii.
• 1991-1995 – UNAVEM II – Druga Misja Weryfikacyjna ONZ w Angoli.
• 1992-1993 – UNOSOM I – Pierwsza Operacja ONZ w Somalii.
• 1992-1994 – UNOMOZ – Operacja ONZ w Mozambiku.
• 1993-1994 – UNOMUR – Misja Obserwacyjna ONZ w Ugandzie i Rwandzie.
• 1993-1995 – UNOSOM II – Druga Operacja ONZ w Somalii.
• 1993-1996 – UNAMIR – Misja ONZ do Spraw Pomocy Rwandzie.
• 1993-1997 – UNOMIL – Misja Obserwacyjna ONZ w Liberii.
• 1994 – UNASOG – Grupa Obserwacyjna ONZ w Strefie Aouzou (Czad).
• 1995-1997 – UNAVEM III – Trzecia Misja Weryfikacyjna ONZ w Angoli.
• 1997-1999 – MONUA – Misja Obserwacyjna ONZ w Angoli.
• 1998-1999 – UNOMSIL – Misja Obserwacyjna ONZ w Sierra Leone.
• 1998-2000 – MINURCA – Misja ONZ w Republice Środkowoafrykańskiej.
• 1999-2005 – UNAMSIL – Misja ONZ w Sierra Leone
• 2005-2011 – UNMIS – Misja ONZ w Sudanie – 10 224 (2 Polaków)

Ameryka

• 1965-1966 – DOMREP – Misja Specjalnego Przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ w Dominikanie.
• 1989-1992 – ONUCA – Grupa Obserwacyjna ONZ w Ameryce Środkowej.
• 1991-1995 – ONUSAL – Misja Obserwacyjna ONZ w Salwadorze.
• 1993-1996 – UNMIH – Misja ONZ w Haiti.
• 1996-1997 – UMSMIH – Misja Wsparcia ONZ w Haiti.
• 1997 – MINUGUA – Misja Weryfikacyjna ONZ w Gwatemali.
• 1997 – UNTMIH – Misja Przejściowa ONZ w Haiti.
• 1997-2000 – MIPONUH – Misja Cywilnej Policji ONZ w Haiti.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa UN Peacekeeping
• Misje pokojowe
• lista operacji ONZ na stronie oficjalnej
• Stowarzyszenie Kombatantów Misji Pokojowych ONZ - Koło nr 19 w Szczecinie
• Strona o misjach ONZ