52°54′13″N 20°43′00″E/52,903611 20,716667Opinogóra Górna
| Artykuł |
52°54′13″N 20°43′0″E |
|---|---|
| - błąd |
38 m |
| WD |
52°54'0.0"N, 20°43'0.1"E, 52°52'N, 20°42'E |
| - błąd |
14 m |
| Odległość |
424 m |
| wieś | |
 Pałac Krasińskich w Opinogórze | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
23 |
| Kod pocztowy |
06-406[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WCI |
| SIMC |
0121643[4] |
Położenie na mapie gminy Opinogóra Górna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu ciechanowskiego  | |
| 52°54′13″N 20°43′00″E/52,903611 20,716667
| |
Opinogóra Górna – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Opinogóra Górna[4][5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Opinogóra Górna.
We wsi znajduje się:
- Muzeum Romantyzmu w Opinogórze
- szkoła podstawowa, a dawniej (Reforma systemu oświaty z 2017 roku) również gimnazjum
- Parafia św. Zygmunta w Opinogórze Górnej
Historia[edytuj | edytuj kod]
Najstarsza, odnotowana pisemna wzmianka o Opinogórze pochodzi z 1185 r. Wówczas to wojewoda mazowiecki komes Żyro zwrócił Opinogórę klasztorowi Panien Norbertanek z Płocka. W zapisie występuje ona pod nazwą Opinogote. Natomiast w dokumentach z XV w. nazywana jest już Opinogórą i dzieli się na Opinogórę Górną i Dolną. Górna należała do szlachcica Borzyma, a Dolna, najpierw do Boleściców z Chamska, następnie do Prawdziców z Gołymina. W 1421r. książę mazowiecki Janusz I Starszy pozyskał Opinogórę od Borzyma, zamieniając na wsie Szymaki, Sarbiewo i Dziegietnię (wioski w pow. sochocińskim, stracone przez Borzyma na rzecz dziedziców z Trąbek), które książę Janusz w 1421 r. wykupił od tychże dziedziców i następnie „darował" Borzymowi w zamian za Opinogórę i Kąty[6]. Wtedy to, stała się ona częścią domeny książęcej. Książę mazowiecki Bolesław IV zbudował tutaj zameczek myśliwski i w tym zamku zmarł 10 września 1454 r. Dobra opinogórskie zostały nadane przez króla Jana Kazimierza podskarbiemu wielkiemu koronnemu Janowi Kazimierzowi Krasińskiemu w 1659 jako starostwo niegrodowe. W grudniu 1806 r. na tereny Mazowsza wkroczyły wojska napoleońskie i po udanej kampanii cesarz Napoleon I obdarował Opinogórą swojego marszałka księcia Ponte-Corvo Jana Bernadotte (1763-1844). Wówczas nazwę miejscowości zmieniono na Opinogórę Francuską. W 1810 r. marszałek Bernadotte zrezygnował z Opinogóry, gdyż został desygnowany do objęcia tronu szwedzkiego, a następnie koronowano go jako Karola XIV Jana. Po koronacji ponownie wróciła do Krasińskich i w ich rękach pozostała do 1945. W pierwszej połowie XIX wieku gen. Wincenty Krasiński utworzył w Opinogórze ordynację, która przetrwała do 1945 r.[7]. Ostatnim ordynatem był Edward Krasiński. W czasie I wojny światowej przez Opinogórę przebiegała linia frontu podczas bitwy przasnyskiej, tutaj został rozbity niemiecki Korpus Zastrowa[8]. Zniszczeniu wówczas uległo 50% zabudowań w Opinogórze.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
W miejscowości znajduje się niewielki neogotycki pałac Krasińskich, wybudowany w 1844 przez gen. Wincentego Krasińskiego, ojca poety Zygmunta, który był siedzibą ordynacji opinogórskiej. Kolejnym zabytkiem jest neogotycka oficyna dworska wzniesiona w tym samym czasie co pałac. Zabytkowy neoklasycystyczny kościół z drugiej połowy XIX w. fundacji Róży Krasińskiej, który projektował Wincenty Rakiewicz[9]. W podziemiach tego kościoła znajdują się groby członków rodziny Krasińskich, w tym również poety. Jest także cmentarz założony w 1824 r., powiększony w 1859 r. z zabytkowymi grobami[10].
.jpg)
.jpg)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wieś Opinogóra Górna w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2017-10-15] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-01-01].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 861 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ ANNA BORKIEWICZ-CELIŃSKA, OSADNICTWO ZIEMI CIECHANOWSKIEJ W XV WIEKU (1370—1526).
- ↑ Wojciech Górczyk, Kościół i kaplica grobowa Krasińskich w Opinogórze, " Studia Mazowieckie", nr 1 (2014), s. 103-104.
- ↑ Wojciech Górczyk, Rocznica Wielkiej Wojny. Opinogóra rok 1915, Gazeta Opinogórska nr 2/2015, s. 10-11.
- ↑ Wojciech Jerzy Górczyk, KOŚCIÓŁ W OPINOGÓRZE UFUNDOWANY PRZEZ GENERAŁA WINCENTEGO KRASIŃSKIEGO/The church in Opiniogóra funded by general Wincenty Krasiński, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego” [dostęp 2021-09-22].
- ↑ Wojciech Jerzy Górczyk, Cmentarz parafialny w Opinogórze i kaplica grobowa hrabiów Krasińskich, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” [dostęp 2021-09-22] (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Opinogóra, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 554.
- W. Górczyk, Początki Opinogóry w świetle dokumentu wojewody Żyry z 1185_r._i_dokumentu biskupa płockiego Gedki
- Urząd Gminy. opinogora.home.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-02)].
- O historii Opinogóry
- Archiwalne widoki i publikacje związane z miejscowością w bibliotece Polona
- Siedziba gminy: Opinogóra Górna
| Wsie |
|
|---|---|
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi |
|
