Oser
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1966 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
poetka, pisarka, blogerka i dziennikarka |
| Strona internetowa | |
Oser, także Woeser[1] (tyb. ཚེ་རིང་འོད་ཟེར་; Wylie: tshe-ring ’od-zer; ZWPY: Cering Oiser; chiń. 唯色; pinyin Wéisè; ur. 1966) – tybetańska poetka, pisarka, blogerka i dziennikarka.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w Lhasie. Jej ojciec był urzędnikiem pracującym w ChALW. Należał również (wraz z małżonką) do KPCh[2]. Na początku lat 70. została wraz z rodziną przeniesiona do Kardze.
Studiowała literaturę chińską na Południowo-Zachodnim Uniwersytecie Mniejszości Narodowych w Chengdu, następnie była dziennikarką w Darcedo („Ganze Daily”)[3]. W 1990 przeprowadziła się do Lhasy, wkrótce potem rozpoczęła naukę w Instytucie Lu Xuna w Pekinie. Redagowała magazyn „Literatura Tybetańska”, zaczęła również tworzyć poezję. Pierwszy tomik, Xizang zai shang, opublikowała w 1999[4]. Poruszała w nim między innymi kwestie tybetańskiej tożsamości[5]. Cztery lata później wydała Xizang Biji[4], na którą składały się krótkie opowiadania krytykujące politykę władz chińskich względem Tybetańczyków[5]. Książka zyskała znaczną popularność, jednakże we wrześniu 2003 została objęta zapisem cenzorskim[6]. W kolejnych latach, ze względu na niemożność publikowania w Chinach kontynentalnych, wydała kilka książek na Tajwanie[5].
W 2003 przeniosła się do Pekinu, od 2005 prowadziła bloga, na którym poruszała takie tematy jak przebieg rewolucji kulturalnej na terenie Tybetu, występowanie AIDS na terenach tybetańskich czy powstanie z 1959. W 2006 został on zamknięty, w związku z czym otworzyła nowy, tym razem korzystając z zagranicznego serwera. Dziamjang Norbu wskazuje, że jej działalność blogerska wprowadziła nowe standardy do dyskusji o Tybecie[5]. Podczas protestów z 2008 publikowała szczegółowe raporty na temat bieżącej sytuacji w Tybecie. Został na nią nałożony areszt domowy, policja zatrzymała ją również podczas igrzysk olimpijskich w tym samym roku[5]. Znalazła się (wraz z mężem, Wang Lixiongiem) wśród sygnatariuszy Karty 08 autorstwa Liu Xiaobo[7]. Utrzymuje kontakty z licznymi chińskimi dysydentami, jest również jednym z niewielu tybetańskich twórców publikujących po chińsku[7]. Została zgłoszona do Nagrody Sacharowa za rok 2013[8].
W Polsce ukazał się „Niewidoczny Tybet” – zbiór jej stu jedenastu tekstów, poprzedzony esejem Wang Lixionga (Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2013).
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda Związku Autorów Norweskich za walkę w obronie wolności słowa (2007)[9]
- Nagroda księcia Clausa (2011)[10]
- International Women of Courage Award (2013)[7]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Natalia Bloch: Urodzeni uchodźcy: tożsamość pokolenia młodych Tybetańczyków w Indiach. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2011, s. 640. ISBN 978-83-229-3217-9.
- ↑ Tsering Woeser. Poetry.about.com. [dostęp 2012-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 stycznia 2013)]. (ang.).
- ↑ Woeser. Tibetwrites.org. [dostęp 2012-12-23]. (ang.).
- ↑ a b About Woeser. Raggedbanner.com. [dostęp 2013-06-26]. (ang.).
- ↑ a b c d e Oser (wiek: 42 lata). Ratujtybet.org. [dostęp 2013-06-26]. (pol.).
- ↑ 2. TAR Authorities Ban Book by Tibetan Author (TIN). Tibet.ca. [dostęp 2013-06-26]. (ang.).
- ↑ a b c Tsering Woeser kandydatką do Nagrody Sacharowa 2013. Sftpoland.org. [dostęp 2013-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 lipca 2014)]. (pol.).
- ↑ Tsering Woeser A candidate for the 2013 Sakharov Prize 2013, s. 1.
- ↑ Norwegian Authors Union awards Freedom of Expression Prize 2007 to Tsering Woeser. Phayul.com. [dostęp 2012-12-26]. (ang.).
- ↑ blogger tsering woeser not allowed to accept prince claus award. Princeclausfund.org. [dostęp 2012-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 marca 2015)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oser: Blog Oser. woeser.middle-way.net. [dostęp 2013-06-27]. (chiń.).
- Strona z angielskimi tłumaczeniami tekstów pisarki. highpeakspureearth.com. [dostęp 2013-06-27]. (ang.).