Philippe Ariès

Philippe Ariès
Państwo działania	Francja
Data i miejsce urodzenia	21 lipca 1914 ; Blois
Data i miejsce śmierci	8 lutego 1984 ; Tuluza
	doktor nauk humanistycznych
	Specjalność: historia
Doktorat	1978 – nauki humanistyczne ; Uniwersytet Paryski
	Nauczyciel akademicki
Instytut	Uniwersytet Paryski
Stanowisko	Profesor
Okres zatrudn.	1978–1982
	Dyrektor ds. kształcenia
Instytut	Szkoła Zaawansowanych Badań w Naukach Społecznych
Okres spraw.	1978–1982
	Cytaty w Wikicytatach

Philippe Ariès [fr: filip ariɛs] (ur. 21 lipca 1914 w Blois, zm. 8 lutego 1984 w Tuluzie) – francuski historyk, dziennikarz i eseista.

Życiorys

Pochodził z rodziny kreolskiej o katolickich i rojalistycznych tradycjach. Wykształcenie średnie odebrał w instytutach jezuickich w Paryżu. W owym okresie związał się z młodzieżówką Akcji Francuskiej i podjął pracę w redakcji „L'Étudiant français”. Współpracował tam z m.in. Claude'em Royem, Raoulem Girardetem, Robertem Brasillachem, Pierre'em Gaxotte'em i Pierre'em Boutangiem. Stopniowo odchodził od środowiska Akcji Francuskiej, uważając je za silnie nacjonalistyczne i autorytarne. Podjął więc współpracę z Pierre'em Boutangiem, redaktorem „Paroles françaises” i „La Nation française”.

W 1943, po dwóch kolejnych niepowodzeniach zdania egzaminu agregacji, który w systemie edukacji francuskiej dawał prawo nauczania w liceach i wykładania na uczelniach, zatrudnił się jako dokumentalista w Instytucie Owoców Kolonialnych i Tropikalnych (do 1979). Na tym stanowisku wykorzystywał nowoczesne technologie mikrofilmu (1956), później także informatyczne (1965) w zarządzaniu informacją. W tym okresie współpracował również z wydawnictwem „Plon”, gdzie sprawował funkcję redaktora prowadzącego. Obok pracy zawodowej rozwijał działalność eseistyczną, pisząc pod silnym wpływem szkoły Annales. W 1948 opracował swoje pierwsze studium napisane w duchu szkoły: L'Histoire des populations françaises et leurs attitudes devant la vie depuis le xviii^e siècle, jednak długo nie mógł znaleźć wydawcy (wyd. 1979). Jego druga książka Historia dzieciństwa: Dziecko i rodzina w dawnych czasach (1960, wyd. pol. 1995) również przeszła bez większego echa we Francji, jednak jej angielskie tłumaczenie, przyniosło autorowi niespodziewaną popularność w Stanach Zjednoczonych, zafascynowanych nową perspektywą w historiografii. Sukces ten przyczynił się do przyjęcia go na półroczne stypendium w Waszyngtonie, które uzyskał dzięki protekcji przyjaciela Oresta Ranuma.

W 1977 opublikował ostatnią swoją większą pracę pt. Człowiek i śmierć (wyd. pol. 1989), dzięki której uzyskał potwierdzenie tytułu doktora filozofii w zakresie historii i nauk społecznych. Następnie został przyjęty do Szkoły Zaawansowanych Badań w Naukach Społecznych, gdzie objął stanowisko dyrektora ds. kształcenia (1978–1982).

W 1979 był jednym z 34 sygnatariuszy listu, zredagowanego przez Léona Poliakova i Pierre'a Vidal-Naqueta, potępiającego negacjonistyczną retorykę Roberta Faurissona.

Publikacje

Les Traditions sociales dans les pays de France. Nice: Éditions de la Nouvelle France, 1943.
Attitudes devant la vie et devant la mort du XVII^e au XIX^e siècle, quelques aspects de leurs variations. Paris: INED, 1949.
Sur les origines de la contraception en France. „Population” 1953: 3: 465–472.
2 contributions à l'histoire des pratiques contraceptives. „Population” 1954: 4: 683–698.
Le Temps de l'histoire. Monaco: Éditions du Rocher, 1954. – wyd. pol.: Czas historii. Tłum. z fr. Szfarcman-Czarnota, Bella. Gdańsk: „Marabut”, 1996.
L'Enfant et la vie familiale sous l'Ancien Régime. Paris: „Plon”, 1960. – wyd. pol.: Historia dzieciństwa: Dziecko i rodzina w dawnych czasach. Tłum. Ochab, Maryna. Gdańsk: „Marabut”, 1995.
Essais sur l'histoire de la mort en Occident: du Moyen Âge à nos jours. Paris: „Seuil”, 1975. – wyd. pol.: Rozważania o historii śmierci. Tłum. Marczewska, Katarzyna. Warszawa: ON, 2007.
L'Homme devant la mort. Paris: „Seuil”, 1977. – wyd. pol.: Człowiek i śmierć. Tłum. z fr. Bąkowska, Eligia. Warszawa: PIW, 1989.
Histoire des populations françaises et de leurs attitudes devant la vie depuis le XVIII^e siècle. Paris: „Seuil”, 1979.
Un historien du dimanche. Wraz z: Michelem Winockem. Paris: „Seuil”, 1980.
Images de l'homme devant la mort. Paris: „Seuil”, 1983.
Histoire de la vie privée. Dir. Duby, Georges. [Aut. Ariès, Philippe et al.]. T. 1–5. Paris: „Seuil”, 1985–1987. – wyd. pol.: Historia życia prywatnego. Red. Duby, Georges. [Aut. Ariès, Philippe et al.]. T. 1–5. Oprac. Łoś, Andrzej. Tłum. z fr. Zięba, Małgorzata. Wrocław: Ossolineum, 1985–1987.
Essais de mémoire: 1943-1983. Paris: „Seuil”, 1993.
Le Présent quotidien: 1955-1966. Paris: „Seuil”, 1997.
Pages retrouvées, Le Cerf, 2020.
Antropologia śmierci. Myśl francuska, wyboru dokonali i przełożyli Stanisław Cichowicz, Jakub M. Godzimirski, wstępem opatrzył Stanisław Cichowicz, antologia tekstów autorstwa Philippe Ariès i innych, Warszawa 1993, Wydawnictwo Naukowe PWN, seria Logos

Bibliografia

Hutton, Patrick H.: Philippe Ariès and the politics of French cultural history. Amherst: Univ. of Massachusetts Press, 2004. ISBN 978-1-55849-463-3. (ang.)