Okraj
| ||
 Dawne przejście graniczne na przełęczy Okraj | ||
| Państwo |  Polska Czechy
| |
| Wysokość | 1046 m n.p.m. | |
| Pasmo | Karkonosze | |
| Sąsiednie szczyty | Kowarski Grzbiet i Lasocki Grzbiet | |
Położenie na mapie Sudetów  | ||
 50°44′45,97″N 15°49′27,69″E/50,746103 15,824358
| ||
Okraj (niem. Grenzbauden Pass, Schlesische Grenzbaude, 1046 m n.p.m.) – przełęcz w południowo-zachodniej Polsce, we wschodniej części Karkonoszy[a], pomiędzy Kowarskim Grzbietem a Lasockim Grzbietem. Łączą się tu polska droga wojewódzka nr 368 i czeska droga nr 252.
Funkcjonują tutaj schroniska – polskie Schronisko PTTK „Na Przełęczy Okraj” oraz czeskie Pomezní bouda. Po stronie czeskiej znajduje się również kilka restauracji oraz obiektów noclegowych, należących do miejscowości Malá Úpa (Pomezní Boudy).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Droga, która prowadzi przez przełęcz Okraj, została zmodernizowana w 1937, a już rok później została wykorzystana przez Wehrmacht do najazdu na Czechosłowację.
W latach 60. XX w. powstała tu opadowa stacja meteorologiczna (wys. 1050 m n.p.m.). Średnie wartości roczne opadów z lat 1966–1975 wynosiły 1297 mm (najwięcej: czerwiec 177 mm i maj 153 mm, najmniej: styczeń 63 mm i grudzień 75 mm)[3].
Do 21 grudnia 2007 r. na przełęczy znajdowało się drogowe przejście graniczne Okraj – Pomezní Boudy do Czech, na drodze łączącej Jelenią Górę z Trutnovem. Było to najwyżej położone drogowe przejście graniczne Polski. Wraz z przystąpieniem Polski i Czech do Układu z Schengen zostało ono zlikwidowane, od tamtej pory umożliwiając swobodnie przekraczanie granicy państw.
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Na przełęcz można wejść niebieskim szlakiem z Kowar (są też szlaki żółty i zielony – 8,5 km) – droga zajmuje ok. 2 godz. 30 min. (w dół ok. 2 godz.) albo Drogą Przyjaźni (czerwony szlak) z Równi pod Śnieżką – 10 km, 2 godz. 30 min. Przez przełęcz Okraj przechodzą następujące szlaki[4]:
Droga Przyjaźni Polsko-Czeskiej do Szklarskiej Poręby od strony zachodniej i na Łysocinę
na Śnieżkę przez Czoło od strony zachodniej i do Lubawki przez Pańską Górę
do Karpacza przez Wilczą Porębę na północny zachód i do Lubawki na północny wschód
do Trzcińska przez Przełęcz Kowarską i schronisko Czartak
do Trutnova (czeski)
do Spalonego Młyna (na południe) oraz do Svorovej Hory (pol.Czarnej Kopy) (na zachód)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 28 maja 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości (M.P. z 1949 r. nr 44, poz. 592).
- ↑ Okraj. W: Słownik ortografoczny [on-line]. PWN. [dostęp 2016-05-30].
- ↑ Jan Kwiatkowski: Klimat. W: Karkonosze polskie. Wrocław: Polska Akademia Nauk, 1985, s. 88–107. ISBN 83-04-01586-2.
- ↑ Pomezni Boudy (cz.). [dostęp 2012-01-05].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 3 Karkonosze, red. Marek Staffa, Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa – Kraków 1993, ISBN 83-7005-168-5
- Mapa turystyczna Karkonosze polskie i czeskie 1:25 000, Wydawnictwo "Plan", Jelenia Góra, ISBN 83-88049-26-7