Przesieka Śląska
Przesieka Śląska – niezasiedlony do późnego średniowiecza (XV w.) i trudny do przebycia pas gęstych lasów biegnący od Gór Złotych koło wsi Budzów i przez Dzbanów w kierunku południowo-wschodnim między Głuchołazami i Prudnikiem, następnie wzdłuż górnego biegu Ścinawy Niemodlińskiej i dolnego biegu Nysy Kłodzkiej do Odry którą przekraczała koło grodu w Ryczynie, dalej wschodnim brzegiem rzeki Stobrawy, a od jej środkowego biegu na północny wschód w pobliże Namysłowa i Byczyny[1][2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początkowo stanowiła granicę plemienną między Ślężanami a Opolanami. W XII wieku stanowiła naturalną granicę pomiędzy należącym do Bolesława Wysokiego Dux Silesiae (Księstwem Śląskim) a należącym do Mieszka Plątonogiego Dux Opoliae (Księstwem Opolskim), który zaczęto nazywać Górnym Śląskiem od XV wieku (pierwsza wzmianka pod tą nazwą w 1478 r.)[3]. Przesieka stała się tym samym naturalną i historyczną granicą między Dolnym Śląskiem a Górnym Śląskiem. Puszcz granicznych tworzących Przesiekę nie wolno było trzebić jeszcze w drugiej połowie XIII wieku[4].
Przesiekę przez długi czas wykorzystywano jako naturalną przeszkodę militarną, w zamierzeniu miała chronić przed nadchodzącymi z południa najazdami Morawian i Czechów – jednak w żaden sposób nie była w stanie powstrzymać wielkiego najazdu husytów z 1420 roku.
Według Benno Nietschego przesiekę o szerokości mili wzniósł książę Henryk I Brodaty przeciwko swojemu stryjowi Mieszkowi I Plątonogiemu, „w sposób, jaki kiedyś zastosowano przeciw Czechom w okolicy Przełęczy Bardzkiej, gdzie wycięto mnóstwo pni, a następnie pomiędzy stojącymi drzewami ułożono je w rodzaj palisady”[potrzebny przypis].
Trzebienie lasów tworzących przesiekę było zabronione do końca XIII wieku, a ich resztki można zaobserwować do dziś. Na przełomie XIII i XIV wieku tereny przesieki zostały skolonizowane[5].
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Na terenie dawnej przesieki zachowało się do dnia dzisiejszego wiele enklaw leśnych, w tym drzewostanów o charakterze zbliżonym do naturalnego, z których cześć podlega ochronie rezerwatowej: Cisowa Góra, Cisy, Przyłek, Dębina, Kokorycz, Krzywiczyny i Komorzno. W linii przebiegu Przesieki Śląskiej położonych jest szereg obszarów Natura 2000 chroniących siedliska leśne: Góry Bardzie, Przyłęk nad Białą Głuchołaską, Opolska Dolina Nysy Kłodzkiej i Teklusia, oraz Stobrawski Park Krajobrazowy[6].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zob. mapa "Śląsk w XI i XII wieku" (oprac. B. Kaczmarski), w: K. Popiołek, Historia Śląska od pradziejów do 1945 roku, Katowice 1972
- ↑ Maleczyński K., Historia Śląska, t. 1, Wrocław 1960, s. 151
- ↑ R. Fukala, Slezsko. Neznáma země Koruny česke. Knížecí a stavovské Slezsko do roku 1740, České Budějovice 2007, s. 24-25.
- ↑ Wojciech Kawka, Murowane wieże na zamkach księstwa opolsko-raciborskiego i księstw sukcesorskich od XIII do połowy XVI wieku [dostęp 2019-02-05] (ang.).
- ↑ Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 379. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ Geoserwis GDOŚ, geoserwis.gdos.gov.pl [dostęp 2018-12-05].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak, Iwona Chomiak, Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625.
- Benno Nietsche: Historia miasta Gliwice (Geschichte der Stadt Gleiwitz), Muzeum w Gliwicach, Gliwice 2011, ISBN 978-83-89856-38-8