Psychopomp
Psychopomp (stgr. ψυχοπομπóς psychopompós, łac. psychopompus ‘przewodnik dusz’) – w religii istota (anioł, bóstwo, duch, zwierzę), której zadaniem jest odprowadzenie lub przeniesienie[1] duszy zmarłego człowieka do świata pozagrobowego[2][3][4].
Postacie zwierzęce[edytuj | edytuj kod]
Psychopomp często przedstawiany jest w sztuce sepulkralnej i świątynnej w postaci zwierząt. Były to:
- ptaki (kruki, wrony, orły, wróble, sowy, kukułki);
- konie, jelenie, koziorożce;
- psy;
- owady (pszczoły).
Postacie ludzkie[edytuj | edytuj kod]
W wielu kulturach szaman spełnia również rolę psychopompa[5]. Nie tylko towarzyszy duszy zmarłego, ale też pomaga przy narodzinach, sprowadza duszę noworodka na świat.
W starożytnych wierzeniach psychopompami byli m.in.: Hermes[6][3][7][8] i Charon[9] (Grecja); Anubis[5] (Egipt); walkirie[5] (Skandynawia); Weles (Wołos; Słowianie).
W psychologii Junga psychopomp jest pośrednikiem pomiędzy królestwem nieświadomości i świadomości. W snach, jako zapowiedź śmierci, pojawia się pod postacią mądrego mężczyzny lub kobiety.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Andrzej Szyjewski: Etnologia religii. Wyd. 2. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”, 2008, s. 202. ISBN 978-83-60490-60-0. Cytat: wierzchowca przenoszącego duszę zmarłego w zaświaty.
- ↑ Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Psychopompos. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-04-02]. (ang.).
- ↑ a b Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 142. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ Psychopomp. W: Władysław Kopaliński: „Psychopomp”. De Agostini Polska, seria: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. [dostęp 2014-08-23]. (pol.).
- ↑ a b c Laura Strong: Psychopomps. psychopomps.org. [dostęp 2011-05-05]. (ang.).
- ↑ Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 527: Psychopompos. ancientlibrary.com. [dostęp 2011-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-25)]. (ang.).
- ↑ Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 182. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑ Młodsi bogowie. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 291–292. ISBN 83-7391-077-8.
- ↑ Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 625. ISBN 83-01-03529-3.